Topografische gemeentekaart van OisterwijkOisterwijk in 1867
Oisterwijk (uitspraakⓘ; uitspraak: Oosterwijk) is een Nederlandsegemeente in de provincie Noord-Brabant. De gemeente telt ongeveer 32.964 inwoners (bron: CBS) en heeft een oppervlakte van ongeveer 65 km². Daarvan bestaat circa 2% uit water. Oisterwijk ligt op een hoogte van 10 meter.
Kernen
De gemeente Oisterwijk bestaat uit de volgende woonplaatsen (gegevens 2023):[1] In totaal dus ongeveer 32.000 inwoners.
In de gemeente Oisterwijk wordt Oisterwijks gesproken, een tot het Midden-Noord-Brabants behorend subdialect dat op zijn beurt deel uitmaakt van het Brabantsedialect.
Landschap(sindeling)
Het noordelijke en westelijke deel van de gemeente (waar het dorp Oisterwijk ligt) rekent men tot de streek van de Meierij van 's-Hertogenbosch, het zuidoostelijke deel (waar Moergestel ligt) tot de streek van de Kempen.
Vóór de 20e eeuw gaf het landschap van Oisterwijk een andere aanblik, in plaats van bossen waren er uitgestrekte heidevelden. Doordat men ophield de schapen de heidevelden te laten begrazen en door aanplanting van bomen ontstonden er grote bosgebieden. Bijzonder was dat er veel meer vennen waren dan in andere soortgelijke gebieden van Noord-Brabant en ook nu nog is dat het geval.
Door de gemeente stromen verscheidene beken, zoals de van de zuidkant binnenkomende Reusel, die bij Moergestel Achterste Stroom gaat heten en die ten oosten van de kern Oisterwijk samenvloeit met de Voorste Stroom (een voortzetting van de uit zuidwestelijke richting komende Nieuwe Leij) tot Esschestroom (ook wel Run genoemd). Een andere, door De Kampina stromende beek is de Rosep, die uitmondt in de Esschestroom. Laatstgenoemde verlaat in noordoostelijke richting de gemeente om zich verderop bij de Dommel te voegen.
Geschiedenis
Oisterwijk is in 1212 gesticht door de hertog van Brabant en kreeg meteen ook stadsrechten en een eigen jaarmarkt. Op 1 januari1997 werd de gemeente Moergestel bij de gemeente Oisterwijk gevoegd, net als Heukelom, tot dat moment deel van de gemeente Berkel-Enschot.
De splitsing en opdeling van de gemeente Haaren heeft tot gevolg dat op 1 januari 2021 de kern Haaren van deze gemeente werd toegevoegd aan Oisterwijk.
Bedrijvigheid
Oisterwijk had een omvangrijke meubelindustrie. Meubelfabriek Oisterwijk had vele vestigingen (showrooms) in Nederland en was bekend van radio- en tv-reclames met de slogan "klop klop". Het hoofdkantoor en de productie waren gevestigd in het dorp. In 1990 ging het bedrijf failliet en is in zeer afgeslankte vorm doorgestart zodat er van meubelindustrie nauwelijks meer te spreken valt.
Andere grote bedrijven die in 2022 voor heel veel werkgelegenheid zorgen zijn Unilin en Tobroco.
Begin 2012 heeft het Bisdom 's-Hertogenbosch besloten dat met ingang van 1 januari 2015 de drie parochies in Oisterwijk met die van Moergestel en van Haaren (Parochie Heilige Lambertus) moeten fuseren tot één parochie.
In Oisterwijk is er ook een kerk van de Protestantse Kerk in Nederland en ligt er in de bossen aan de Hondsbergselaan een Joodse begraafplaats.
Kranten en omroepen
Huis-aan-huisbladen:
Nieuwsklok, verschijnt eenmaal per week (sinds januari 1997, voortzetting van het Kerkklokje dat voor het eerst verscheen in december 1917).
De Uitstraling, editie Oisterwijk verschijnt vanaf december 2000 iedere 2 weken.
De Klepperman, verscheen wekelijks tussen maart 1978 en eind 2003.
De Oisterwijker, verscheen wekelijks tussen mei 1996 en augustus 1998.
Plaatselijke omroepen:
Lokale Omroepvereniging Voor Oisterwijk (LOVO), lokale televisie voor de woonplaats Oisterwijk. Zorgt buiten de uitzendingen om voor de tekst-tv.
Moergestel tv (MTV), lokale televisie voor de woonplaats Moergestel, radio voor de gehele gemeente. Deze wordt iedere zondag van 10:00 - 12:00 uur live uitgezonden.
De gemeenteraad van Oisterwijk bestaat sinds 1 januari 2021 uit 23 zetels. Hieronder staat de uitslag van de verkiezingen van de gemeenteraad per periode:
De twee raadsleden van het CDA besloten per 15 juli 2014 hun lidmaatschap van het CDA op te zeggen. Beide raadsleden werden lid van de VVD-fractie.
PrO bestond tot en met 2020 uit PvdA, GroenLinks en D66. Sinds de gemeentefusie op 1 januari 2021 bestaat PrO uit PvdA, GroenLinks en Progressief '96.
In 2019 splitste een lid van Progressief Oisterwijk zich af en ging zelfstandig verder. In 2020 zette Progressief Oisterwijk een lid uit de fractie, die zelfstandig verderging.
In 2022 splitste Van Beers zich af van Algemeen Belang, en ging verder in een eigen fractie. Op 11 juni 2024 sloot ze zich aan bij de D66-fractie.[3]
Emile Verviers (1886-1968), econoom, publicist en NSB'er
Arnold Meijer (1905-1965), fascistisch politicus, veroordeeld wegen collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog; oprichter hotel- en bungalowpark De Rosep in Oisterwijk
Joan Willems (1909-1974), Nederlands politicus (1953-1966 lid gemeenteraad Oisterwijk)
Krijn Strijd (1909-1983), vredesactivist, hoogleraar theologie en predikant (stond van 1939 tot 1941 in Oisterwijk)
In de tweede helft van de jaren 1950 heeft in Oisterwijk een miniatuurversie bestaan van Rommeldam, de denkbeeldige woonplaats van de stripfiguren Olivier B. Bommel en Tom Poes.
Stedenband
In Duitsland ligt een zusterstad van Oisterwijk. Tot 1 januari 1977 was dat Sprendlingen in de deelstaat Hessen, daarna Dreieich de toen nieuw gevormde gemeente waarin Sprendlingen is opgegaan.
.png)
