Hieronder staat een chronologische lijst van koningen en keizers van Frankrijk. Het historische koninkrijk Frankrijk was een voortzetting van West-Francië, het westelijk deel van het Frankische Rijk (of Franken). Zie voor eerdere vorsten de lijst van koningen en keizers van het Frankische Rijk.
Men laat deze lijst vaak pas beginnen in 888, omdat toen de band met Oost-Francië (het latere Heilige Roomse Rijk, op zijn beurt de voorloper van het moderne Duitsland) verbroken werd, of in 987, omdat toen de Karolingen (in mannelijke lijn) voorgoed van de Franse troon verdwenen (in 911 verdween de laatste Karolinger van de Duitse troon). Volgens geschiedkundigen kan er om deze redenen pas echt gesproken worden van een "Frankrijk" en een "Duitsland" in 888 of 987/911; daarvoor was er in zekere mate nog sprake van één rijk.[1]
Koningen en keizers van Frankrijk (814-1870)
Huis Capet (Capetingen) (987-1328)
Huis Valois (1328-1589)
Huis Bourbon (1589-1795)
| Monarch
|
Regeringsperiode
|
Dynastie
|
Opmerkingen
|
Echtgenote
|
|
Hendrik IV
Henri le Bon
(1553-1610)
|
1589-1610
|
Bourbon
|
Hendrik besteeg de troon van Frankrijk in 1589 na de dood van zijn kinderloze neef Hendrik III. Hij was de eerste Franse monarch van het huis Bourbon. Hendrik was een van de populairste koningen doordat hij veel aandacht besteedde aan de welvaart van zijn onderdanen. Als pragmatisch politicus toonde hij een ongebruikelijke religieuze tolerantie voor die tijd. Hij werd vermoord door François Ravaillac, een katholiek.
|
Margaretha van Valois
(1553-1615)
|
|
| Maria de' Medici
(1575-1642)
|
|
|
Lodewijk XIII
Louis le Juste
(1601-1643)
|
1610-1643
|
Bourbon
|
Lodewijk was acht jaar oud toen zijn vader in 1610 werd vermoord. Hij stond aanvankelijk onder het regentschap van zijn moeder Maria de' Medici. Van 1614 tot 1615 riep Maria in naam van Lodewijk de laatste maal vóór de Franse Revolutie de Staten-Generaal bijeen. De perikelen aan zijn hof en zijn moeizame relatie met kardinaal Richelieu zijn de inspiratie geweest voor de roman De drie musketiers.
|
Anna van Oostenrijk
(1601-1666)
|
|
|
Lodewijk XIV
Louis le Roi-Soleil
(1638-1715)
|
1643-1715
|
Bourbon
|
Was de oudste zoon van koning Lodewijk XIII en koningin Anna. Hij is de langst regerende Franse koning, hij regeerde Frankrijk 72 jaar. Het Kasteel van Versailles werd enorm uitgebreid, en werd daarmee het regeringscentrum van het Franse Rijk. Hij is beroemd om zijn vele maîtresses en zijn eetlust. De absolute monarchie bereikte tijdens zijn regeerperiode een hoogtepunt. Hij huwde Maria Theresia van Spanje en werd grootvader van koning Filips V van Spanje. Hij had vele beroemde buitenechtelijke kinderen, en huwde na de dood van Maria Theresia met Françoise d'Aubigné, beter bekend als Madame de Maintenon. Hij stierf in 1715.
|
|
|
|
Lodewijk XV de Welbeminde
Louis le Bien-Aimé
|
1715-1774
|
Bourbon
|
Werd koning van Frankrijk op 5-jarige leeftijd. Zijn oudoom, hertog Filips II van Orléans werd regent van Frankrijk, deze periode staat daarom ook wel bekend als de Régence. Vanaf zijn dertiende nam hij de regering op zich. Het was de bedoeling dat hij zou trouwen met Marianne Victoria van Spanje maar hij huwde met Maria Leszczyńska, prinses van Polen. In het begin van zijn regering werd hij nog de Welbeminde genoemd, maar later werd hij steeds minder populair. Vanwege zijn besluiteloosheid en de complexiteit van zijn koninkrijk kon hij de Franse monarchie niet moderniseren en door zijn gebrek aan moraal zou hij sterven als een van meest impopulaire Franse koningen.
|
|
|
|
Lodewijk XVI de Martelaarskoning
Louis le Roi-Martyr
|
1774-1792
1793
|
Bourbon
|
Werd tijdens de Franse Revolutie met behulp van de guillotine onthoofd. Hij was een zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen. Zijn beide ouders overleden op jonge leeftijd, waardoor Lodewijk en zijn broers en zusjes werden opgevoed door onder andere madame Marie Adélaïde, een zusje van hun vader. Lodewijk huwde aartshertogin Marie Antoinette van Oostenrijk. Op 14 juli 1789 vond de Bestorming van de Bastille plaats, het begin van de Franse Revolutie. Uiteindelijk werden zowel Lodewijk XVI als Marie Antoinette en madame Elisabeth vermoord.
|
|
|
|
Lodewijk XVII
Louis Charles
|
1793-1795
|
Bourbon
|
Regeerde niet daadwerkelijk. Was de tweede zoon van koning Lodewijk XVI en koningin Marie Antoinette van Oostenrijk. Toen zijn vader in 1793 werd vermoord, werd Lodewijk door de royalisten tot koning Lodewijk XVII uitgeroepen. Tijdens deze periode zat hij gevangen in de Temple. De jongere broer van zijn vader Lodewijk, de hertog van Provence benoemde zichzelf tot regent van Frankrijk, in naam van Lodewijk XVII. Lodewijk XVII Karel overleed in de Temple, waarschijnlijk in 1795.
|
|
|
| Monarch
|
Regeringsperiode
|
Dynastie
|
Opmerkingen
|
|
Napoleon I
Napoléon le Grand
|
1804-1814
|
Bonaparte
|
Door de senaat benoemd. Werd geboren op Corsica. Kreeg in Frankrijk militaire training. Hij regeerde Frankrijk sinds 1799. In dat jaar werd hij benoemd tot eerste consul. Langzamerhand probeerde hij alle macht in handen te krijgen. Dit lukte hem en uiteindelijk in 1804 werd hij benoemd tot keizer. Op 2 december 1804 kroonde hij zichzelf en zijn vrouw Joséphine tot keizer en keizerin. Hij veroverde binnen Europa steeds meer gebied, en benoemde dan familieleden tot staatshoofd (broer Jozef in Napels en Spanje, broer Lodewijk in Holland, broer Jérôme in Westfalen, zus Elisa in Toscane, en zus Carolina werd koningin van Napels en groothertogin van Berg). Onder andere vanwege de desastreuze veldtocht naar Rusland, moest Napoleon in 1814 afstand doen van de troon. Hij werd verbannen naar het Italiaanse eilandje Elba.
|
Restauratie - Huis Bourbon (1814-1815)
| Monarch
|
Regeringsperiode
|
Dynastie
|
Opmerkingen
|
|
Lodewijk XVIII
Louis le Gros
|
1814-1815
|
Bourbon
|
Zijn eerste koningschap was van 11 april 1814 tot 20 maart 1815. Hij was een jongere zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen, een dochter van koning Augustus III van Polen. Zijn vader was de oudste zoon van koning Lodewijk XV. Erg lang genieten van de terugkeer van de Bourbons kon Frankrijk niet. Lodewijk XVIII moest een jaar later zijn troon verlaten, omdat Napoleon onderweg was naar Parijs. Hij vluchtte naar Gent.
|
| Monarch
|
Regeringsperiode
|
Dynastie
|
Opmerkingen
|
|
|
Napoleon I
Napoléon le Grand
|
1815
|
Bonaparte
|
Keizer door staatsgreep. Na zijn terugkeer van Elba heroverde hij de Franse troon, waarop bijna alle Europese landen hem de oorlog verklaarden. Alleen het Koninkrijk Napels was zijn bondgenoot. Na de Slag bij Waterloo had Napoleon nog hoop dat hij zijn troon zou kunnen redden. Napoleon en zijn broer Lucien wilden het parlement ontbinden en Napoleon tot dictator laten verklaren. Voor dit plan kregen de Bonapartes echter geen enkele steun, en op 22 juni deed Napoleon ten gunste van zijn zoon Napoleon II nogmaals afstand van de troon. Pas op 15 juli 1815 gaf hij zich te Rochefort over aan de Britten. De Britten verbanden hem naar het Zuid-Atlantische eiland Sint-Helena, waar hij in 1821 stierf.
|
|
Napoleon II
Napoléon l'Aiglon
|
1815
|
Bonaparte
|
Was niet daadwerkelijk keizer der Fransen. Hij werd door zijn vader benoemd tot keizer. Hij voerde de titel keizer van 22 juni 1815 tot gedwongen troonsafstand op 7 juli. De Franse Kamers besloten op 8 juli om Lodewijk XVIII opnieuw te benoemen tot koning van Frankrijk. In 1830 hoopte hij met steun van Klemens von Metternich alsnog keizer van Frankrijk te worden. Metternich gebruikte zijn aanwezigheid alleen om koning Lodewijk Filips ertoe te dwingen de Julirevolutie tot Frankrijk te beperken. Hij overleed in Schloss Schönbrunn te Wenen.
|
Restauratie - Huis Bourbon (1815-1830)
| Monarch
|
Regeringsperiode
|
Dynastie
|
Opmerkingen
|
|
|
Lodewijk XVIII
Louis le Gros
|
1815-1824
|
Bourbon
|
Zijn eerste koningschap was van 11 april 1814 tot 20 maart 1815. Hij was een jongere zoon van Dauphin Lodewijk Ferdinand en Dauphine Maria Josepha van Saksen, een dochter van koning Augustus III van Polen. Zijn vader was de oudste zoon van koning Lodewijk XV. Erg lang genieten van de terugkeer van de Bourbons kon Frankrijk niet. Lodewijk XVIII moest een jaar later zijn troon verlaten, omdat Napoleon onderweg was naar Parijs. Hij vluchtte naar Gent.
|
|
Karel X
Charles Philippe
|
1824-1830
|
Bourbon
|
Kleinzoon van Lodewijk XV en jongere broer van Lodewijk XVI en Lodewijk XVIII.
|
Engelse aanspraken op de Franse troon 1337-1801
Alle Engelse koningen van Edward III tot en met George III noemden zich ook 'Koning van Frankrijk' en velen werden ook als zodanig gekroond. Ook was in de heraldiek van het Britse koningshuis in het wapenschild naast de drie Engelse leeuwen een kwartier ingeruimd voor de Franse lelie. Toen Filips VI de Franse leengoederen in Aquitanië verbeurd verklaarde, achtte de heer van Aquitanië, Edward III, zich niet alleen ontslagen van zijn eed van trouw als leenman aan de Franse koning, maar omdat hij een kleinzoon was van Filips de Schone eiste hij bovendien de Franse troon voor zich op. De opbrengsten van de handel tussen Aquitanië en Engeland waren te belangrijk om door beide partijen genegeerd te worden. Het conflict dat volgde was de Honderdjarige Oorlog. Ook na het einde van de Honderdjarige Oorlog in 1453 bleven Engelse koningen zich koning van Frankrijk noemen. Pas toen in 1801 het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland werd gesticht, liet George III zijn aanspraak op de Franse troon vervallen.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Istvan Bejczý, Een kennismaking met de middeleeuwse wereld (2004) 54.
_-_Charles_III,_dit_le_simple,_roi_de_France_en_896_(879-929).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_Portrait_de_Charles_IX_-_Fran%C3%A7ois_Clouet_-_Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_d%27Agen.jpg)
_Portrait_d%27Elisabeth_d%27Autriche_-_Fran%C3%A7ois_Clouet_-_Mus%C3%A9e_des_Beaux-Arts_d%27Agen.jpg)
.jpg)
