Kasteel LichtenvoordeLichtenvoorde in 1634. Het noorden ligt links.De Lichtenvoordse zwerfkeiCentrum van Lichtenvoorde met zicht op de rooms-katholieke parochiekerk Sint-Bonifatiuskerk.
In het begin van de 14e eeuw liet Gijsbert IV van Bronckhorst, kasteel Lichtenvoorde bouwen bij een voorde in het zuidelijk deel van de heerlijkheid Borculo. Het wordt voor het eerst vermeld in 1312 onder de naam 'Lichtenuorde'.[2] In 1496 stichtte Frederik van Bronckhorst een kapel bij het kasteel, waaruit later een zelfstandige parochie zou voortkomen. Eerder hoorde Lichtenvoorde met de omliggende buurschappen Vragender, Lievelde en Zieuwent kerkelijk onder Groenlo. Bij het kasteel en de kapel ontstond ook een dorp, het huidige Lichtenvoorde.
In 1616 werd de toenmalige voogdij Lichtenvoorde losgemaakt van de heerlijkheid Borculo en werd Lichtenvoorde een zelfstandige heerlijkheid. Binnen deze heerlijkheid lagen twee havezaten, Tongerlo en Harreveld. De heerlijkheid werd bij akte van 27 december 1776 gekocht door StadhouderWilÂlem V. Tot de Bataafse Revolutie in 1795 bleef de heerlijkheid een persoonlijk bezit van de Oranjes. Nadien bleef alleen de titel "Heer van Lichtenvoorde" behouden. Een van de titels van Willem-Alexander is daardoor nog "Heer van Lichtenvoorde" (zie Titels van de Nederlandse koninklijke familie). Hoewel Lichtenvoorde in oude akten wel als stad wordt aangeduid is geen datum bekend waarop het stadsrechten werd verleend. Lichtenvoorde was echter wel omgracht en verdedigbaar. Met gracht en poorten kon men voorkomen dat er ongewenst volk binnenkwam.
Doordat Lichtenvoorde lang tot het bisdom Münster behoorde en de Contrareformatie er - ondanks de calvinistische invloed door de Staatse overheid - effectief werd doorgevoerd, wordt Lichtenvoorde met zijn onmiddellijke omgeving nog altijd door een rooms-katholieke meerderheid gekenmerkt. De oudste kerk van Lichtenvoorde, de Johanneskerk uit 1648, is als protestante kerk gebouwd op de locatie van een eerdere miskapel[3]. De rooms-katholieke gemeenschap belijdt haar geloof in de Sint-Bonifatiuskerk die in de jaren 1912-1913 gebouwd is.
Op 5 september 1735 viel Lichtenvoorde tijdens een kermis ten prooi aan een stadsbrand en brandde geheel af. De brand was begonnen in het huis van Bernardus Planten. Het archief van Lichtenvoorde ging verloren. Op 18 september 1868 gingen bij een grote brand de pastorie en een zestal naastgelegen huizen verloren.[4]
Met uitzondering van de jaren 1798 tot 1811 toen Lichtenvoorde met haar buurtschappen bestuurlijk onder het Ambt Bredevoort viel[8][9], was Lichtenvoorde tot 1 januari 2005 een zelfstandige gemeente, met de kernen Harreveld, Lichtenvoorde, Lievelde, Vragender en Zieuwent. Per die datum werd de gemeente samengevoegd met Groenlo en het dorp Mariënvelde dat eerst (gedeeltelijk) bij de gemeente Ruurlo hoorde. De officiële naam van de nieuwe gemeente werd "Groenlo" maar als officieuze werknaam werd aanvankelijk de naam "Groenlo-Lichtenvoorde" gebruikt. Per 1 januari 2006 gebruikt de gemeente Oost Gelre als werknaam en sinds 19 mei 2006 is deze naam officieel.
In Lichtenvoorde worden jaarlijks evenementen gehouden zoals de Zwarte Cross, het Dahliacorso, en diverse muziekfestivals. Andere jaarlijkse evenementen zijn de zomermarkt en koningsdag- en nacht. De Lichtenvoordse kermis heeft regionale aantrekkingskracht.
Sport
Sportvereniging Longa '59 speelde jaren in top van de eredivisie volleybal dames mee, maar vanwege nijpend geldgebrek moest het team zich in december 2009 uit de competitie terugtrekken.
LZV speelde jaren in de Eredivisie Futsal (zaalvoetbal) mee, maar is in het seizoen 2008-2009 gedegradeerd.
Schaakvereniging Rokade speelde in het seizoen 2013-2014 in de promotieklasse van de Oostelijke Schaakbond.
Zwem- en poloclub Livo doet ieder jaar mee aan de Nederlandse Kampioenschappen Zwemmen en Nederlandse Competities Waterpolo. In Nordhorn wordt jaarlijks deelgenomen aan de internationale zwemwedstrijden aldaar.
De Lichtenvoordse tafeltennisvereniging heet Litac.
Voetbalclub Longa '30 speelt in de Vierde Divisie van het amateurvoetbal. De club heeft meer dan 1100 leden. Het standaardelftal speelde als eerste voetbalclub uit de Achterhoek in de hoofdklasse.
↑Gerald van Berkel, Kees Samplonius, Kees Samplonius, Kees Samplonius (2018). Nederlandse plaatsnamen verklaard. Gearchiveerd op 11 februari 2022. Geraadpleegd op 19 oktober 2022.
