Een kapitein, soms ook ritmeester (cavalerie) genoemd of hopman (burgerwacht), is in het leger van oudsher de bevelhebber van een militaire eenheid. De kapitein is een officier en wordt terzijde gestaan door één of twee plaatsvervangende officieren, de luitenants.
Bij de cavalerie, het tank- en verkenningsonderdeel van de Nederlandse Koninklijke Landmacht, heet de rang ritmeester. In België wordt ook bij de cavalerie de rang van kapitein gebruikt.
Rangonderscheidingstekens bij de Nederlandse krijgsmacht