Herman Vuijsje (Amsterdam, 1946) is een Nederlands socioloog en schrijver. Hij schrijft over de naoorlogse cultuurverschuivingen in Nederland. Zijn bekendste werken zijn Pelgrim zonder God, Tot hier heeft de Heer ons geholpen en Correct.
Levensloop
Vuijsje is in 1946 geboren tijdens de naoorlogse geboortegolf. Hij werkte in het begin van de jaren zeventig als redacteur sociale wetenschappen bij de Grote Spectrum Encyclopedie. Hij was actief in de linkse studentenbeweging, o.a. bij het Chili komitee Nederland. In 1974 haalde hij met lof het doctoraal examen sociologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is medewerker geweest van het Sociografisch Instituut (1974-1975, UvA), redacteur van de Haagse Post (1975-1985), medewerker NRC Handelsblad (1985-heden). Sinds 1989 is hij freelance schrijver en tevens redacteur van beleidsteksten. Hij is de broer van Bert Vuijsje, oom van auteur Robert Vuijsje en vader van de dichteres Hagar Peeters.
Werk
Vuijsje schrijft over de cultuurveranderingen in Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Hij hanteert daarbij wisselende perspectieven: sociologisch, theologisch, historisch, biografisch. Veel onderwerpen die hij al in de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw aansneed, lijken pas in de 21e eeuw brandend actueel te zijn geworden. In Nieuwe vrijgestelden en Lof der dwang uitte hij kritiek op het doorslaan van de cultuuromslag die begon in de jaren zestig. In 1986 schreef hij over etnisch verschil als Hollands taboe.
In 1991 publiceerde Vuijsje Pelgrim zonder God. Een voettocht van Santiago de Compostela naar Amsterdam. In dit boek beschrijft hij een omgekeerde pelgrimstocht die hij zelf had afgelegd.
In 1997 publiceerde hij Correct, weldenkend Nederland sinds de jaren zestig.[1] In dit boek beschrijft hij de snelle, schoksgewijze wending die de publieke opinie in enkele jaren tijd doormaakte van conformistisch links naar conformistisch rechts, met de moord op Pim Fortuyn en Theo van Gogh als opvallendste schokken.
In 2007 verscheen Tot hier heeft de Heer ons geholpen. Over godsbeelden en goed gedrag. Hierin probeert Vuijsje als ongodsdienstig persoon met belangstelling voor godsdienst en theologie te beschrijven wat er met Nederland en de Nederlanders is gebeurd op het gebied van kerk en moraal. Hij constateert dat het verschil in opvatting en levenshouding tussen kerkleden, ietsisten en niet-gelovigen gaandeweg vervaagt. Een nieuwe gedeelde moraal en een nieuwe maatschappelijke samenhang kunnen, volgens hem, met hulp van waardevolle elementen uit de christelijke erfenis en de verlichtingstradities ontstaan.
Samen met John Jansen van Galen schreef hij een biografie van Willem Drees. Samen met Jos van der Lans schreef hij enkele boeken, waaronder: Lage landen hoge sprongen, Nederland in verandering 1898-1998 en Typisch Nederlands. Vademecum van de Nederlandse identiteit.
Vuijsje is de auteur van (of heeft meegewerkt aan) een groot aantal andere studies en beleidsteksten. Hij populariseerde het door Hans Daalder bedachte begrip nieuwe vrijgestelden, voor die wetenschappers, ambtenaren en welzijnswerkers die zich beroepsmatig bezighouden met het verminderen van sociale ongelijkheid.
Bibliografie (selectie)
- Een bedelaar op een bank van goud. Notities uit Latijns-Amerika (met Jan Roelofsen), Wereldvenster 1977
- Nieuwe Vrijgestelden De opkomst van het spijkerpakkenproletariaat, In den Toren 1977
- De brave revolutie. Cubaanse ontmoetingen, Wereldvenster 1978
- Willem Drees, wethouder van Nederland (met John Jansen van Galen), A.W. Sijthoff 1980
- ’t Is niet de bedoeling te verwijten/Het zijn gewoon wat blote feiten, Sinterklaasdichters in Nederland, Nijgh & Van Ditmar 1984
- De economie der overtolligen, langs ongebaande paden naar inkomsten en zelfrespect, In den Toren 1984
- Vermoorde onschuld, etnisch verschil als Hollands taboe, Bert Bakker 1986
- Lof der dwang, Anthos/Bosch & Keuning 1989
- Pelgrim zonder god. Een voettocht van Santiago de Compostela naar Amsterdam, Contact 1991; sinds 2017 bij Uitgeverij Elmar
- Correct, weldenkend Nederland sinds de jaren zestig, Contact 1997 (actualisering 2008; onderscheiden met de Prix des Ambassadeurs)
- Lage landen hoge sprongen. Nederland in verandering 1898-1998 (met Jos van der Lans) 1998
- Typisch Nederlands. Vademecum van de Nederlandse identiteit (met Jos van der Lans) 1999
- Grote goden. Kindertekeningen van God, Contact 2000
- Een grens van steen. Op verkenning langs de Muur van Hadrianus (foto's van Marian van de Veen-van Rijk; Ondertitel 2010: 'Op avontuur langs de Muur van Hadrianus"), Lubberhuizen 2001
- Tot hier heeft de Heer ons geholpen. Over godsbeelden en goed gedrag, Contact 2007
- Bergrede 2008, Bergkerk Amersfoort 2008
- Het Anne Frank Huis. Een biografie (met Jos van der Lans), Boom 2010
- Op weg naar Vladivostok. Achter Russische façades, Lubberhuizen 2012
- De ramp getekend. Hoe de watersnood in kinderboeken werd verbeeld, Sjaalman Media 2013
- Eindeloos Ouderschap, zorgen voor je kinderen houdt nooit op (met Anneke Groen) 2017
- Zwartkijkers, Prometheus 2018
- God zij met ons, Suriname, religie als vloek en zegen, Walburg Pers 2019
- Strandlopers, Uitgeverij Elmar 2020 (met schilder Jan Groenhart)
- Señor Bijzondere Kentekenen, Uitgeverij Elmar, 2021
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Een geactualiseerde heruitgave verscheen in 2008.
