Tot 1 januari 2014 behoorde Hazerswoude-Dorp tot de gemeente Rijnwoude en was daarmee de grootste kern binnen de gemeente.
Geschiedenis
In de Romeinse tijd kende het veenachtige en bosrijke gebied rond Hazerswoude enkele nederzettingen. De nederzetting Hazerswoude zelf ontstond pas nadat in de dertiende eeuw de veengrond werd ontgonnen. In de zestiende eeuw begon men met boomkwekerijen, die voor een economische impuls zorgden. In de achttiende eeuw werd drooggelegd, waarna Hazerswoude uitgroeide tot een belangrijk agrarisch dorp met twee kernen, Hazerswoude-Dorp en Hazerswoude-Rijndijk.[2]
Betekenis van de naam
In 1280 wordt Haxerswoude vermeld als Hadewartswoude: een samentrekking van heer Aduards woude.[3]
Bezienswaardigheden
Bezienswaardigheden in het dorp zijn het voormalige raadhuis van architect Jan Dekker (1926), een door Pieter Post ontworpen hervormde kerk uit 1664 (toren uit 1646), een rooms-katholieke kerk uit 1881 en een gereformeerde kerk uit 1969. Aan de Dorpsstraat 66 staat een monumentaal pandje uit circa 1630, waarin het Historisch Museum van Hazerswoude is gehuisvest. Het dorp telt vier molens: de wipmolens de Rooie Wip en de Gere Molen (of blauwe Wip), de achtkante poldermolenRietveldse Molen en de korenmolen Nieuw Leven. De laatste is een omgebouwde wipmolen, die al bijna 200 jaar in het dorp staat.