Suriname kende al in 1882 universitair onderwijs: op de Geneeskundige School werden studenten opgeleid tot arts. Aan het eind van de jaren '40 van de 20e eeuw kwam daar een juridische opleiding bij: de Surinaamse Rechtsschool.[5] Daarnaast bestonden er enkele para-universitaire opleidingen georganiseerd op incidentele basis, te weten opleidingen tot landmeter, tandheelkundige en apotheker.
Bij de herdenking van het eeuwfeest van de Staten van Suriname in 1966, nam deze volksvertegenwoordiging het besluit om in samenwerking met de regering van Suriname een universiteit op te richten. De rechtspersoon Universiteit van Suriname is ingesteld bij wet van 25 juni 1966 G.B. 1966 no.78 (Universiteitswet). De proclamatie vond plaats op 1 november 1968 in het toenmalige Theater Star. Sindsdien wordt 1 november gevierd als dies natalis. Bij de opening van de universiteit sprak prof. R.A.J. van Lier de rede uit Universiteit en maatschappij in het perspectief der ontwikkeling (in druk verschenen in 1970).
Eerste faculteiten
Op 1 november 1968 begon de Universiteit van Suriname met de Faculteit der Juridische Wetenschappen. Achtereenvolgens werden hierna geproclameerd:
de Faculteit der Medische Wetenschappen op 26 september 1969
de Faculteit der Sociaal-Economische Wetenschappen op 1 november 1975
de Faculteit der Natuurtechnische Wetenschappen op 1 december 1976
de Faculteit der Technische Wetenschappen op 1 december 1977.
Bestuur
De Universiteit werd ingevolge de Universiteitswet bestuurd door een College van Curatoren die uit ten minste vijf en ten hoogste dertien leden bestond. De voorzitter van het College van Curatoren voerde de titel van President-Curator; hij vertegenwoordigde de universiteit in en buiten rechte. De eerste President-Curator was dr. J.F.E. Einaar die tot dan toe de gevolmachtigde minister in Nederland van Suriname was.
De President-Curator en overige leden werden benoemd en ontslagen door de minister van Onderwijs. Daarnaast kende de Universiteit de Senaat die werd gevormd door de universitaire docenten. De voorzitter van de Senaat droeg de titel van rector magnificus.
Nieuwe structuur
Ten tijde van het militaire bewind na de coup van 25 februari 1980 vonden studenten- en docentenprotesten plaats tegen het regime en tegen het toenmalige universiteitsbestuur dat sterk op de hand was van Bouterse c.s. In december 1982 werd de universiteit voor bijna tien maanden gesloten. Bij de heropening op 17 oktober 1983 werd de naam gewijzigd in “Anton de Kom Universiteit van Suriname”.
Bij deze heropening werden er ook een nieuwe structuur van de instelling en de inhoud van de opleidingen geïntroduceerd. Enkele faculteiten werden als zelfstandige opgeheven en in een groter bestuurlijk verband geïntegreerd. De Faculteit der Sociale en Economische Wetenschappen en die der Juridische Wetenschappen werden verenigd in de Faculteit der Maatschappijwetenschappen. De Faculteit der Natuurtechnische Wetenschappen en de Faculteit der Technische Wetenschappen werden verenigd in de nieuwe Faculteit der Technologische Wetenschappen.
Ook werd besloten tot:
opheffing van het College van Bestuur en de Senaat (Staatsbesluit van 8 april 1983 S.B. 1983 no. 34 (Besluit Instelling Stuurgroep)
instelling van een Stuurgroep die leiding zou moeten geven aan de Universiteit
buitenwerkingstelling van enkele bepalingen van de Universiteitswet
Uitbreiding
In het collegejaar 1985-1986 werd binnen de Faculteit der Maatschappijwetenschappen een aanvang gemaakt met de studierichting Public Administration (Bestuurswetenschap) en met ingang van 1 augustus 1993 werd deze faculteit uitgebreid met de studierichting Agogische Wetenschappen en Onderwijskunde. In 1996 werd de Faculteit der Medische Wetenschappen uitgebreid met de studierichting Fysiotherapie en de Faculteit der Technologische Wetenschappen met de studierichting Milieuwetenschappen. In het collegejaar 1997/1998 is de Faculteit der Maatschappijwetenschappen uitgebreid met de studierichting Bedrijfskunde.
Huidige faculteiten
De universiteit kent in 2022 16 geaccrediteerde opleidingen[6] en bestaat uit de volgende vijf faculteiten met elk verschillende studierichtingen:
De reorganisatie van de Universiteit werd vastgesteld in het Academisch Besluit (Staatsblad 1986 no. 39). Hierbij werden doorgevoerd:
invoering van een vierjarige Bachelor of Science opleiding met daaraan gekoppeld de Bsc-titulatuur onder gelijktijdige afbouwing van de doctoraal en licentiaatsstudie
opheffing van enkele onderzoeksinstituten en de oprichting van andere
wijziging van de bestuursstructuur. Bij Staatsbesluit van 27 april 1988 S.B. 1988 no. 32 (Besluit Universiteitsbestuur) werden de in de Universiteitswet genoemde colleges, ambten en organen ontheven en geschorst. Er werd een Bestuur ingesteld, waaraan een groot deel van de taken van deze organen werd opgedragen. Hiernaast kreeg het Bestuur de bevoegdheid om commissies in te stellen belast met de taken van het College van Curatoren en van de Senaat.
De volgende commissies werden ingesteld:
de Benoemingscommissie, die belast is met het adviseren omtrent voordrachten van docenten bij vacature
de Commissie voor Promoties en Eredoctoraten (kortweg de Promotiecommissie)
In februari 2019 werd de Student Housing Campus Village geopend, direct naast de campus, dat is gebouwd in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Studenten hebben de keuze tussen twee- en vier-persoonskamers met een studiekamer. Bij de village staan een mensa, fitnessterrein, wasgelegenheid en winkelruimte. Bij de opening waren nog niet alle studentenwoningen gebouwd; op dat moment was er alvast plaats voor 312 studenten.[7][8] Ondanks de coronacrisis in Suriname, was er in 2020 een hoge bezettingsgraad.[9] In 2022 was er inmiddels te weinig capaciteit om alle studenten met een kamerbehoefte te kunnen huisvesten.[10]