Нанометар (симбол nm, од грчки: νάνος, нанос за „џуџе“; μέτρον, метрон за „единица мерка“) е единица мерка за должина во метричкиот систем, еднаква на еден милијардити дел од метарот (0,000000001 m). Може да се запише и во експонетен запис како 1⋅10-9 м, или пак во инженерски запис како 1 E−9 m или пак како 11.000.000.000 метри. Еден нанометар е еднаков на 10 ангстреми. Кога се користи како претставка за други потреби покрај единици мерки, како на пример во „нанонаука“, се мисли на нанотехнологија, или пак за појава која се одвива во нанометри (Погледајте наноскопска скала).[1]
Нанометарот честопати се користи за да се изразат димензии од атомски големини: пречникот на атомот на хелиумот, на пример , е околу 0,1 nm, а пак на рибозомот е околу 20 nm. Нанометарот честопати се користи за да се определи брановата должина на електромагнетното зрачење во близина на видливиот дел на спектарот: видливата светлина има бранова должина од 400 до 700 nm.[2] Ангстремот, кој е еднаков на 0,1 nm, порано се користел токму за овие цели, но сè уште се користи во други области. Од крајот на 1980-ите, се користи во 32 nm и 22 nm, и се користи за да се опишат вообичаените големини цо последователните генерации од ITRS за минитуризацијата во полуспроводничката индустрија.
Историја
Нанометарот порано бил познат како милимикрометар – или, пак, милимикрон – бидејќи е 11000 дел од микронот (микрометарот), и се означувал со симболот mµ или (поретко и збунувачки, бидејќи треба да се однесува на милионити дел од микронот) µµ.[1][3][4]
↑ 1,01,1Svedberg, The; Nichols, J. Burton (1923). „Determination of the size and distribution of size of particle by centrifugal methods“. Journal of the American Chemical Society. 45 (12): 2910–2917. doi:10.1021/ja01665a016.
↑Svedberg, The; Rinde, Herman (1924). „The ulta-centrifuge, a new instrument for the determination of size and distribution of size of particle in amicroscopic colloids“. Journal of the American Chemical Society. 46 (12): 2677–2693. doi:10.1021/ja01677a011.
↑Terzaghi, Karl (1925). Erdbaumechanik auf bodenphysikalischer Grundlage. Vienna: Franz Deuticke. стр. 32.