Водопад

Ангелскиот водопад во Венецуела - највисоки на светот со пад од 979 м.
Корабскиот водопад на планината Кораб во северозападна Македонија.
Образување на водопад

Водопад е место во река или поток каде што водата паѓа од високо.[1] Се јавуваат и кога стопената вода се истура преку работ на една санта или ледена плоча. Водопадите мал пад или неговите скалести делови се нарекуваат слапови.

Образување

Водопадите се образуваат кога реката е млада.[2] Тогаш каналот е тесен и длабок. Кога реката тече низ отпорното карпесто тло, тлото еродира постепено, додека пак подолу низводно ерозијата се одвива побрзо.[2][3] Водотекот се забрзува кон работ на водопадот и така носи материјал од коритото. Во турбуленцијата се создаваат витли, а песокот и камењата што ги носи водата уште повеќе ја зголемуваат стапката на ерозија.[2] Со тоа водопадот сè повеќе го длаби коритото и се повлекува нагоре (спротиводно). Со време, честопати водопадот повлекувајќи се образува клисурa во подолното течение и уште подлабоко го вдлабнува сртот над него.[4] Стапката на повлекување на водопадот може да достигне и 1,5 м годишно.[2]

Честопати под отпорната карпа има помеки слоеви, па така расплискувањето на водата го поткопува мекиот дел и создава плитка влабнатина (поткоп) зад водопадот. По извесно време подјадување, потврдиот горен слој паѓа врз мекиот и така додава уште карпести блокови на подножјето на водопадот. Потоа овие блокови се расцепуваат во посебни камења и се абат удирајќи се меѓусебно. Тие исто така го длабат подножјето на водопадот по пат на трошење (абразија), создавајќи длабок вир или клисура.

Водотекот станува поширок и поплиток веднаш над водопадот бидејќи минува низ гребенот на карпата, а под водопадот обично има длабок вир бидејќи со својата кинетичка енергија, водата го длаби тлото. Најчесто водопадите се образуваат во карпести предели бидејќи таму почвата еродира. По долг период на целосна образеност, водата што паѓа преку работ се повлекува, предизвикувајќи хоризонтална јама напоредно со водата што паѓа. По извесно време, јамата се продлабочува и водопадот се урива и на негово место се образува накосено продолжение на речното корито.[2] Покрај ваквата постепена ерозија, земјотресите и лизгањата и вулканите прават дополнителни разлики во нивоата на земјиштето. Добиените висински разлики потоа ја условуваат појавата на водопад.

Реката напати тече преку големо скалило на карпите што се образува со расед. Водопадите можат да се јават долж работ на една ледничка клисура, каде потокот или реката што тече во ледникот продолжува да тече во долина откако ледникот ќе се повлече или стопи. Примери за ваква појава, наречена „висечка долина“, се среќава кај големите водопади во Јосемитската Долина во САД. Висечки долини се создаваат и на местото кајшто се спојуваат две реки, од кои едната тече побрзо од другата.[2] Водопадите може да се поделат на десет класи според просечниот истек на самиот пад на водата (што зависи од просечниот истек на водопадот и неговата висина) користејќи логаритамска скала. Водопади од класа 10 се Нијагарините водопади, Пауло Афонсо и Кон.

Други позначајни водопади од разни класи се: Викториини Водопади и Кајетур (класа 9); Рајнски водопад и Гидлфос (класа 8); Ангелскиот водопад и Детифос (класа 7); Јосемитските, Долнојелоустоунските водопади и Умпанг Те Лор Суе (класа 6); Садерландските водопади (класа 5).[5]

Видови водопади

Колешинскиот Водопад на планината Беласица, југоисточна Македонија.
  • широкоупаден: водата се спушта со широк тек.[3][6]
  • каскаден: водата се спушта по низа скалила.[3][6]
  • катарактен: голем и моќен водопад.[6]
  • жлебен: големо количество вода избива низ тесен вертикален расцеп.[6]
  • расплеснат: водата се шири хоризонтално во разни правци, сето време во контакт со карпестото тло.[6]
  • замрзнат: секој водопад што има некакви замрзнати делови.[6]
  • опашест: водата што паѓа одржува извесен контакт со карпестото тло.[6]
  • исправен: водата паѓа вертикално, губејќи го контактот со површината на карпестото тло.[6]
  • чанчест: водата се спушта во стеснет облик, а потоа се раширува во поширок вир.[6]
  • членест: при спустот се образуваат засебни водотеци.[6]
  • слапен: водата паѓа како посебни скалила или слапови.[6]
  • повеќестепенест: низа водопади еен по друг со приближно иста големина и секој со свој вир.[6]

Водопадот како тема во уметноста и во популарната култура

  • „Водопад“ (англиски: Waterfall) — композиција на американската џез-група Weather Report од 1971 година.[7]
  • „Водопад“ (англиски: Waterfall) — песна на британската рок-група Стоун Роузис (The Stone Roses) од 1988 година.[8]
  • „Водопади“ (англиски: Waterfalls) — песна на американската група ТЛЦ (TLC).[9]

Поврзано

Наводи

  1. водопад“ - Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Carreck, Rosalind, уред. (1982). The Family Encyclopedia of Natural History. The Hamlyn Publishing Group. стр. 246–248. ISBN 011202257 Проверете ја вредноста |isbn=: length (help).
  3. 3,0 3,1 3,2 „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2010-09-21. Посетено на 2012-12-19.
  4. „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2015-05-17. Посетено на 2012-12-19.
  5. Richard H. Beisel Jr., International Waterfall Classification System, Outskirts Press, 2006 ISBN 1-59800-340-2
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 http://worldwaterfalls.com/waterfall_types.php
  7. Weather Report – Weather Report (пристапено на 7.4.2024)
  8. Discogs, The Stone Roses ‎– The Stone Roses (пристапено на 30.7.2019)
  9. TLC - Waterfalls - YouTube (пристапено на 9.9.2016).

Read other articles:

  لمعانٍ أخرى، طالع الرحيل (توضيح). الرحيل معلومات الكتاب المؤلف العربي باطما البلد المغرب اللغة العربية، العربية المغاربية الناشر منشورات الرابطة، دار توبقال للنشر تاريخ النشر 1995 النوع الأدبي سيرة ذاتية، كتابة الألم. التقديم عدد الصفحات 170 مؤلفات أخرى   جزء الألم ...

 

Para otros usos de este término, véase teatro de títeres. El personaje lionés Guignol. Guiñol (Guignol en francés) es un títere de guante nacido en Lyon a comienzos del siglo XIX. Está considerado el muñeco más popular de Francia y su fama ha invadido el espacio y la identidad de títeres mucho más antiguos que él, hasta el punto de que en el lenguaje popular, el teatro de títeres y marionetas suele llamarse teatro de guiñol, sobre todo en América Latina.[1]​[nota 1]...

 

Hjerm Parochie van Denemarken Situering Bisdom Bisdom Viborg Gemeente Struer Coördinaten 56°25'24NB, 8°38'35OL Algemeen Inwoners (2007) 1815 Leden Volkskerk (2007) 1712 Overig Kerken Hjerm Vestre Kirke Proosdij Struer Provsti Pastoraat Hjerm Foto's Portaal    Denemarken Hjerm is een parochie van de Deense Volkskerk in de Deense gemeente Struer. De parochie maakt deel uit van het bisdom Viborg en telt 1712 kerkleden op een bevolking van 1815 (2007). Tot 1970 was de parochie deel v...

Emerson Spencer Medallista olímpico Datos personalesNacimiento San Francisco (Estados Unidos)10 de octubre de 1906Nacionalidad(es) EstadounidenseFallecimiento Palo Alto (Estados Unidos)15 de mayo de 1985Carrera deportivaDeporte Atletismo               Medallero Atletismo  Estados Unidos Juegos Olímpicos OroÁmsterdam 19284x400 m [editar datos en Wikidata] Emerson Spencer (Estados Unidos, 10 de octubre de 19...

 

Footballer (born 1996) Jonathan Bamba Bamba playing for Paris FC in 2016Personal informationFull name Jonathan Fousseni BambaDate of birth (1996-03-26) 26 March 1996 (age 27)[1]Place of birth Alfortville, FranceHeight 1.75 m (5 ft 9 in)[2]Position(s) Left winger, attacking midfielderTeam informationCurrent team CeltaNumber 17Youth career2002–2005 CA Paris2005–2011 UJA Alfortville2011–2015 Saint-ÉtienneSenior career*Years Team Apps (Gls)2013–2015 Sa...

 

Вигаданий персонажnoreplace Фінеас ФліннАвтор Ден Повенмаєр Джефф МаршВиконавець Вінсент Мартелла (укр. дубляж Денис Капустін)ІнформаціяРодичі Мати: Лінда Флінн-Флетчер Вітчим: Лоренс Флетчер Зведений брат: Ферб ФлетчерСестра: Кендес ФліннМайбутня дружина: Ізабелла Ґарсіа-

  هذه المقالة عن ماري الأولى ملكة إنجلترا. لمعانٍ أخرى، طالع ماري الأولى (توضيح). ماري تيودر ماري الأولى من إنكلترا نوع الحكم ملكي فترة الحكم19 يوليو 1553 – 17 نوفمبر 1558 نوع الحكم ملكي 1 أكتوبر 1553 معلومات شخصية الميلاد 18 فبراير 1516(1516-02-18)Palace of Placentia, Greenwich الوفاة 17 نوفمبر 1558 (42 ...

 

Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (novembre 2019). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et références » En pratique : Quelles sources sont attendues ? C...

 

هذه مقالة غير مراجعة. ينبغي أن يزال هذا القالب بعد أن يراجعها محرر مغاير للذي أنشأها؛ إذا لزم الأمر فيجب أن توسم المقالة بقوالب الصيانة المناسبة. يمكن أيضاً تقديم طلب لمراجعة المقالة في الصفحة المخصصة لذلك. (مايو 2020) المديرية العامة لمخابرات الأمن القومي المديرية العامة لم...

Japanese video game developer Arc System Works Co., Ltd.Native nameアークシステムワークス株式会社Romanized nameĀku Shisutemu Wākusu kabushiki gaishaTypeKabushiki gaishaIndustryVideo gamesFoundedMay 12, 1988[1]FounderMinoru KidookaHeadquartersYokohama, JapanKey people Minoru Kidooka[2] (President and CEO) Daisuke Ishiwatari[2] (Chief Creative Officer) Toshimichi Mori[2][3] (Chief Development Officer [2003 - 2022]) ProductsBlazBlue series...

 

Municipality in Trøndelag, Norway This article is about the municipality in Trøndelag, Norway. For the town in Namsos, Norway, see Namsos (town). Municipality in Trøndelag, NorwayNamsos Municipality Namsos kommuneNåavmesjenjaelmien tjïelteMunicipality FlagCoat of armsTrøndelag within NorwayNamsos within TrøndelagCoordinates: 64°29′38″N 11°30′42″E / 64.49389°N 11.51167°E / 64.49389; 11.51167CountryNorwayCountyTrøndelagDistrictNamdalenEstablished1846&...

 

Politics of China Leadership Leadership generations Succession of power Hu–Wen Administration (2002–2012) Xi–Li Administration (2012–2017) Xi Administration (since 2017) 4th Leadership Core: Xi Jinping 20th Party Politburo: Xi Jinping 14th State Council: Li Qiang Current state leaders Current provincial leaders National leaders Orders of precedence Paramount leader: Xi Jinping First lady: Peng Liyuan Communist Party leader: Xi Jinping State representative: Xi Jinping Head of g...

Canadian politician Lori IdloutMPᓘᕆ ᐃᓪᓚᐅᖅIdlout in 2022Member of Parliamentfor NunavutIncumbentAssumed office September 20, 2021Preceded byMumilaaq Qaqqaq Personal detailsBorn (1974-03-28) March 28, 1974 (age 49)[1]Igloolik, Northwest Territories[2]NationalityCanadianPolitical partyNew DemocraticResidence(s)Igloolik, Nunavut[3]ProfessionLawyer, policy analyst, entrepreneur, non-profit director[4][5] This article contains Canadian ...

 

PalomonteKomuneComune di PalomonteLokasi Palomonte di Provinsi SalernoNegara ItaliaWilayah CampaniaProvinsiSalerno (SA)Luas[1] • Total28,3 km2 (10,9 sq mi)Ketinggian[2]550 m (1,800 ft)Populasi (2016)[3] • Total4.049 • Kepadatan140/km2 (370/sq mi)Zona waktuUTC+1 (CET) • Musim panas (DST)UTC+2 (CEST)Kode pos84020Kode area telepon0828Situs webhttp://www.comune.palomonte.sa.it Palomonte...

 

1988 studio album by Nuclear AssaultSurviveStudio album by Nuclear AssaultReleasedJune 13, 1988 (1988-06-13)RecordedJanuary–February, 1988StudioThe Music Grinder and Track Record Studios, Los Angeles, CaliforniaGenre Thrash metal crossover thrash Length30:15LabelI.R.S. MetalProducerRandy BurnsNuclear Assault chronology The Plague(1987) Survive(1988) Handle with Care(1989) Survive is the second studio album by American thrash metal band Nuclear Assault, released in 198...

Village in Federation of Bosnia and Herzegovina, Bosnia and HerzegovinaGornji ČevljanovićiVillageGornji ČevljanovićiCoordinates: 44°02′25″N 18°30′37″E / 44.04028°N 18.51028°E / 44.04028; 18.51028Country Bosnia and HerzegovinaEntityFederation of Bosnia and HerzegovinaCanton SarajevoMunicipalityIlijašArea • Total0.56 sq mi (1.46 km2)Population (2013) • Total76 • Density130/sq mi (52/km2)Ti...

 

Enfermedad de Carrión Hombre con la enfermedad de Carrión, 1898.Especialidad infectología[editar datos en Wikidata] La enfermedad de Carrión, fiebre de La Oroya o verruga peruana es una enfermedad infecciosa endémica de América del Sur, encuadrada dentro de las bartonelosis, cuyo agente etiológico es la bacteria Bartonella bacilliformis. Se debe su nombre al mártir de la medicina peruana, Daniel Alcides Carrión.[1]​ Historia Verruga peruana Huaco de Áncash, que repre...

 

American lawyer and politician (born 1954) Senator Menendez redirects here. For the Texas state senator, see Jose Menendez. Robert Menendez redirects here. For his son, the U.S. representative, see Rob Menendez. Bob MenendezUnited States Senatorfrom New JerseyIncumbentAssumed office January 17, 2006Serving with Cory BookerPreceded byJon CorzineChair of the Senate Foreign Relations CommitteeIn officeFebruary 3, 2021 – September 22, 2023Preceded byJim RischSucceeded byBen...

Схема, осуществляющая телепортацию кубита.[1] Эта схема состоит из квантовых вентилей и измерителей. Измерение — это квантовое явление, не встречающееся в классических схемах. Квантовая схема — модель квантовых вычислений, аналогичная классическим схемам, в к...

 

Indian physicist This article may rely excessively on sources too closely associated with the subject, potentially preventing the article from being verifiable and neutral. Please help improve it by replacing them with more appropriate citations to reliable, independent, third-party sources. (January 2019) (Learn how and when to remove this template message) Indrani BoseBorn (1951-08-15) 15 August 1951 (age 72)Kolkata, IndiaAlma materRajabazar Science College (University of Calcutta...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!