1812

1809 - 1810 - 1811 - 1812 - 1813 - 1814 – 1815

1812 (MDCCCXII) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'ne goonsdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

Europa aan de veuraovend van de inval van Napoleon in Ruslandj

Sjlaag biej Borodino

Napoleon op de truktoch

• 28 mei - Ónger de dreiging van eine aanval door Napoleon kump de Vreje van Boekarest tot sjtand tösje Ruslandj en 't Osmaanse Riek. Bessarabië geit nao Ruslandj, dat ouch hanjelsrechte krit in de haves van de Donau.
• 29 mei - Begin van de Franse veldjtoch taenge Ruslandj.
• 22 juli - Britse troepe ónger leijing van de Hertog van Wellington versjlaon de Franse troepe in de Sjlaag biej Salamanca en bevrieje zoa doonde Madrid.
• 13 augustus - 't Nederlands regimènt in 't Grande Armée trek Ruslandj bènne.
• - Veldjtoch van Napoleon in Ruslandj en liejt ein nederlaag. De Russe passe de tactiek van de versjroejde aarde toe, wodoor 't Franse leger groate verleze liejt; d'r blieve mèr ein tieënde van de 600.000 man euver.
• 19 oktober - Napoleon trek zich truk vanoet Ruslandj.

Franse biej Salamanca in Sjpanje.

• 24 november - 28 november – Napoleon zien leger trèk zich truk euver de Berezina.

zónger datum

• Petra wirt heróntdèk door de Zjwitser Jean Louis Burckhardt.

Gebore

• 7 fibberwarie - Charles Dickens, Èngelsje sjriever (gesjtorve in 1870)
• 15 april - Théodore Rousseau, Franse sjilder (gesjtorve 1867)
• 27 april - Friedrich von Flotow, Duutsje componist (gesjtorve 1883)
• 7 mei - Robert Browning, Èngelsje sjriever (gesjtorve 1889)
• 19 mei - Charlotte Guest, Èngelsje vertaalster (Mabinogion) (gesjtorve 1895)
• 9 november - Paul Abadie, Franse architect (gesjtorve 1884)
• 14 november - Keuningin Maria Christina, vrouw van keuning Ferdinand II van de Beide Siciliën (gesjtorve 1836)
• 3 december - Hendrik Conscience, Vlaamse sjriever (gesjtorve 1883)
• 14 december - Ignacio Comonfort, Mexicaanse sjtaatsman (gesjtorve 1863)

Gesjtorve

Elisabeth Maria Post,
gesjtorve 3 juli 1811.

• 11 mei - Spencer Perceval (49), Britse premier
• 21 juni – Johann Friedrich August Tischbein (62), Duutsje sjilder (femielieportrette)
• 3 juli - Elisabeth Maria Post (56), Nederlandse sjriefster
• 27 juli – Clemens Wenzeslaus von Sachsen (72), lètste keurvorst van Trier
• 6 augustus - Jean Pierre Solié (~67), Franse componist, cellist en zenger
• 9 september - Johannes Hagelaers (57), Pastoar in Helmóndj
• 12 september - Pjotr Bagration (47), Russische generaal
• 19 september – Mayer Amschel Rothschild (68), Duutsje bankeer
• Michel Joseph Gebauer (~49), Franse componist, professor en hoboïst

Meziek

• Tchaikovsky sjrief de 1812 overture veur Ruslandj. Hiejin zitte elemènte oet 't Franse volksleed verwirk óm de Franse nao de Russische veldjtoch eine daorn in 't oug te sjtaeke.