1795

1792 - 1793 - 1794 - 1795 - 1796 - 1797 – 1798

1795 (MDCCXCV) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen donderdag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

Mèt de derde Poolse deiling verdwient dat landj veurluipig van de landjkaart.

• 16 jannewarie - De Franse bezètte Utrech.
• 18 jannewarie - Vanoet Sjeveninge verleët sjtadhawwer Willem V mèt zien zoons 't landj, en zeuk asiel in Èngelandj.
• 24 jannewarie - Euvergave van de Nederlandse vloot aan de Franse cavalerie in Den Helder.
• 7 april - In 't revolutionaire Frankriek wirt de decimale indeiling van de daag nao ein hauf jaor weer aafgesjaf. Tegeliek waere decimaal verdeilde maote en gewichte ingeveurd.
• 8 april - De latere keuning George IV treujt in 't huwelik mèt Caroline van Brunswiek.
• 16 april - 't Verdraag van Den Haag mèt Frankriek maak de jóng Bataafse Repebliek tot ein vazalsjtaot.
• 18 juni - Charles-Gilbert Romme, veurzitter van de Franse parlemèntskemmissie veur óngerwies en belangriekste óntwerper van de Franse Repeblikeinse Kalender, wirt ter doad veraordeild.
• 22 juli - Frankriek sjlut de Vreje van Bazel mèt Sjpanje, dat zien deil van Hispañola mót aafsjtaon.
• 7 augustus - De Sjlaag óm Moezeberg begint, wo-in Nederlandj oetentelik Kaap de Goje Hoop verlus aan Èngelandj.
• 16 augustus - In de Leëuwarder Jacobienerkirk waere de grave van de Friese sjtadhawwerlike femielie gesjónje door Patriotte.
• 17 augustus - Sjlaveopsjtandj, aangeveurd door Tula.
• 1 oktober - De Oasteriekse Nederlande, 't prinsbisdóm Luuk, Mesjtreech en ómgaeving en 't Pruusje Kleef waere es "Départements belgiques" door de Franse Repebliek geannexeerd.
• 3 oktober - De leijers van de sjlaveopsjtand op Curaçao waere terechgesjtèld.
• 5 oktober - In Frankriek wirt de royalistische opsjtand biej de Saint-Roch kirk in Paries door Napoleon Bonaparte neergesjlage.
• 25 oktober - Oprichting van 't Institut de France es koepel van Academies van kunste en weitesjappe.
• 25 november – Mèt de Derde Poolse Deiling verdwient Pole van de landjkaart. Koerlandj wirt ein deil van Ruslandj.
• 13 december - Eine meteoriet truf Wold Newton in 't Èngelsje Yorkshire. Later zal de sciencefiction sjriever Philip Jose Farmer dees gebäörtenis es basis veur zien Wold Newton family verhaole gebruke.
• 24 december - De Sjtate-generaal besjlute dat de Verenigde Oas-Indische Compagnie zal waere opgehaeve.

zónger datum

• Zjwede erkènt es eësjte monarchie de Franse Repebliek.
• Fort Edmonton (Canada) wirt gesjtich door de Hudson's Bay Company.
• Verdraag van Madrid. Sjpanje dreug gebeed ten oaste van de Mississippi aan de VS euver (ónger angere Alabama).
• De Pruus Franz Carl Achard consjtrueert eine mobiele veldjtelegraaf.

Gebore

• 15 fibberwarie - Ary Scheffer, Nederlands-Franse kunssjilder
• 14 april - Pedro Albéniz y Basanta, Sjpaanse componist, meziekpedagoog, organist en pianist (gesjtorve 1855)
• 16 september - Saverio Mercadante, Italiaanse operacomponist
• 31 oktober - John Keats, Èngelsje dichter
• 2 november - James Knox Polk, èlfde president van de Verenigde Sjtate
• 4 december - Thomas Carlyle, Britsen essayis
• 21 december - Leopold von Ranke, Duutsje historicus

Gesjtorve

Lodewijk XVII van Frankriek,
gesjtorve op 8 mieërt 1795.

• 3 jannewarie - Josiah Wedgwood (64), pottebekker
• 26 jannewarie - Johann Christoph Friedrich Bach (62), Duutsje componist
• 11 fibberwarie - Carl Michael Bellman, Zjweeds dichter en componist
• 21 miert - Giovanni Arduino (80), geoloog
• 8 juni - Lodewijk XVII van Frankriek (10)
• 31 augustus - François Philidor (68), Franse meister in blèndjsjake
• 19 september - Tula, ónaafhankelikheidssjtriejer en aanveurder van eine sjlaveopsjtand, ter doad gebrach op Curaçao
• 6 november - Georg Benda (73), Tsjechische componist, klavecinist, violist en hoboïst