Бусагъатдагъы паламетаризмни джуртуна Ингилиз саналады, биринчи парламент ышанлы къурулуш Ингилизде XIII ёмюрде къуралгъанды, ол заманда Джерсиз ИоаннЭркиликлени уллу хартиясын къабыл этгенди. Бу документге кёре, патчах джангы налогланы патчах кенгеш къабыл этгинчи салыргъа эркинлиги болмагъанды. Уллу Британия — дунияда, парламент бютеу оноуну къолуна алгъан, биринчи къралды.
Аллында парламент власть, монарх бла джамагъатны ортасында, джумушакълатыучу, амортизатор функцияны тындыргъанды. Джамагъатны властда келечилигини формасы болуб тургъанды. Алай а акъыртын-акъыртын къралланы кёбюсюнде, экинчи дараджалы органдан, парламент баш кърал орган орнуна келгенди.
Эм къарт паралмантлеге Мэн айрымканны (Тинвальд) эмда Исландияны, (Альтинг) саналадыла, IX ёмюрде къуралгъан Тинвальд бютеу тарихи узунуна тохтаусуз ишлегенди, Альтинг а уа 1801-1845 джылланы официал халда ишлемегенди (алай а джашыртын джыйылыулары болуб тургъанды).
Парламентге сайлаула
Бусагъатдагъы демократия, парламенти эм азы бла бир палатасы халкъны ачыкъдан сайлауун излейди. Парламентге сайлаула халкъны кёлюню, халыны кёргюзеди, халкъны халы, къарамлары тюрлю-тюрлю политика партиялада джууаб табады. Сайлаула асламысында Пропорционал система бла (партияланы сайлайдыла), неда Мажоритар система (депутатланы сайлау округлада сайлайдыла) бла бардырыладыла. Сайлаула кёзюулю болуучандыла, кёбюсюне 4-5 джылда бир кере.
Парламнти къурамы
Парламентни члени депутат (тёбен палатада), эмда сенатор (огъары палатада) атны джюрютеди. Кёбюсюне парламентде 300-500 адам болады, алай а къралгъа кёре депутатланы саны он-онбешден, эки-юч минге дери чыгъаргъа болады.
Парламент магъанагъа келген талай халкъла арасы орган барды, кёбюсюне ала халкъла арасы организацияланы бёлеклери кибик ишлейдиле. Аллай органланы халкъ ачыкъдан сайларгъа болады, алай а асламысы миллет парламентлени келечилеринден къураладыла. Бютеухалкъ сайлаула Европа Бирликде, Андий кенгешге, Ара Американы Парламентине бардыладыла. Планлада Араб парламент бла Россия бла Беларусну Бирлигини Парламент ассамблеясы бардыла. Миллет келечиледен къуралгъан парламент ассамблеяла Европаны Советинде, НАТО-да, БКъБ-да бардыла. ЖеневадаПарламентлеарасы Бирлик — дунияны парламентлерини ассоциациясы ишлейди.