Рита Леви-Монтальчини

Рита Леви-Монтальчини
Rita Levi-Montalcini
Туған күні	22 сәуір 1909 (1909-04-22)
Туған жері	Турин, Италия корольдігі
Қайтыс болған күні	30 желтоқсан 2012 (2012-12-30) (103 жас)
Қайтыс болған жері	Рим, Италия
Ғылыми аясы	нейробиология
Жұмыс орны	Сент-Луис Вашингтон университеті
Альма-матер	Турин университеті
Несімен белгілі	Өсу факторын ашқан
Марапаттары	Луиза Гросс Хорвиц жүлдесі (1983) Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығы (1986), АҚШ Ұлттық ғылыми медалі (1987) Италия Республикасы алдында сіңірген еңбегі үшін Үлкен Крест ордені кавалері Италия Республикасы алдында сіңірген еңбегі үшін орден командоры Құрмет легионының ұлы офицері

Рита Леви-Монтальчини (итал. Rita Levi-Montalcini; 22 сәуір 1909 жыл, Турин — 30 желтоқсан 2012 жыл, Рим) — италиялық нейробиолог, 1986 жылы, Стэнли Коэнмен бірге өсу факторын, NGF ашқаны үшін Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты. Италия Республикасының Өмірбойы сенаторы.

Өмірбаяны

Рита Леви (1930 жылдары, оның апасы мен ағасымен бірге ол өз тегін Леви-Монтальчиниге өзгертті) төртінші бала болып (оның егіз апасы Паоламен бірге), Турин қаласында еврейлік сефардтық отбасында дүниеге келген. Оның әкесі Адамо Леви (1932 ж қайтыс болған) инженер-электрик және математик болған, оның отбасы Казале-Монферратодан шыққан; ал анасы Аделе Монтальчини — Астидан шыққан суретші болған.^[1]

Медицина мектебін 1936 жылы бітірген Леви-Монтальчини физиолог Джузеппе Левидің (итал. Giuseppe Levi, 1872—1965) ассистенті болып жұмысқа орналасады,^[2] бірақ көп ұзамай Муссолини Үкіметімен еврейлерге академиялық және кәсіби мансап жасауға тыйым салатын жаңа антисемиттік заңдар енгізілгеннен кейін, оған жұмысынан шеттетіледі. 1943 жылы Леви-Монтальчини отбасымен Флоренцияға қашып Туринге тек әскери қимылдар аяқталғаннан соң ғана оралды.

Отбасы

• Ағасы — Джино (Луиджи) Леви-Монтальчини (итал. Gino Levi-Montalcini, 1902—1974), танымал архитектор.
• Апалы-егізі — Паола Леви-Монтальчини (итал. Paola Levi Montalcini, 1909—2000), суретші. Басқа апасы, Нинаға (Анна) Леви-Монтальчини (1905—2000), посвящена автобиографиялық кітап Рита Леви-Монтальчини итал. Elogio dell'imperfezione (2000).
• Немере сіңлісі — Еуджения Сачердоте де Лустиг (ис. Eugenia Sacerdote de Lustig, 1910—2011), аргентиналық ғалым-медик; Рита Леви-Монтальчини және Еуджения Сачердоте медицина мектебінде бірге оқып гистолог Джузеппе Левидің Турин университетіндегі зерттеу тобына бірге қосылған (бұлардан бөлек бұл топта Сальваторе Лурия және Ренато Дульбеко болған).^[3][4]

Марапаттары

• «Итальян Республикасына алдында сіңірген еңбегі үшін» орденінің Үлкен кресті (8 қаңтар 1987 жыл)^[5]
• «Итальян Республикасына алдында сіңірген еңбегі үшін» орденінің командоры (2 маусым 1986 жыл)^[6]
• Ғылым және мәдениетке сіңірген еңбегі үшін Алтын медаль (6 маусым 2001 жыл)^[7]
• Мектептегі білім беру, мәдениет және өнер саласындағы еңбегі үшін Алтын медаль (31 қазан 1986 жылы)^[8]
• Құрмет легионының орденінің Ұлы офицері (Франция)^[9]

Дереккөздер

1. Women in the Biological Sciences
2. Гистолог Джузеппе Леви жазушы Наталии Гинзбургтың әкесі болған.
3. The cousin ignored Мұрағатталған 10 наурыздың 2016 жылы.
4. Интервью с Пьерой Леви-Монтальчини
5. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana Dott.ssa Rita Levi  (итал.)
6. Commendatore Ordine al Merito della Repubblica Italiana Dott.ssa Rita Levi  (итал.)
7. Medaglia d’oro ai benemeriti della scienza e cultura Prof. Rita Levi Montalcini  (итал.)
8. Medaglia d’oro ai benemeriti della scuola della cultura e dell’arte Dott.ssa Rita Levi Montalcini  (итал.)
9. Consegna della Croce di Grande Ufficiale della Legione d’onore all’On. Rita Levi Montalcini  (итал.)

Сілтемелер

• Рита Леви-Монтальчинидің Нобель сыйлығы сайтындағы өмірбаяны Мұрағатталған 16 қаңтардың 2013 жылы.  (ағыл.)
• Үлгі:ЭЕЭ
• Итальяндық еврей әйел — Нобель сыйлығының лауреаты жүзжылдығын атап өтті. jewish.ru