იოანე იტალოსი

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ იოანე.

იოანე იტალოსი (ბერძ. Ἰωάννης ὁ Ἰταλός) — XI საუკუნის ბიზანტიელი ფილოსოფოსი და ღვთისმეტყველი. იგი ითვლება ქრისტიანული აზროვნების ერთ-ერთ ყველაზე გავლენიან წარმომადგენლად ბიზანტიაში. იოანე იტალოსი კარგად იცნობდა პლატონისა და არისტოტელეს ნააზრევს და ამტკიცებდა, რომ ამ ორ დიდ ბერძენ მოაზროვნეს შორის არავითარი არსებითი წინააღმდეგობა არ არსებობს. ამით იგი თავისი მასწავლებლის, მიქაელ ფსელოსის ფილოსოფიურ გზას აგრძელებდა, რომელიც ფილოსოფიური ღვთისმეტყველების მნიშვნელოვანი პრობლემებისა და საკითხების ანალიზის დროს პლატონს, არისტოტელესა და „უბადლო პროკლეს“ ეყრდნობოდა. სწორედ ფსელოსისა და იოანე იტალოსის სახელთანაა დაკავშირებული XI საუკუნის ბიზანტიაში ე. წ. „პროკლეს რენესანსის“ წარმოშობა, რომელმაც შემდეგ პროკლეს აზროვნების მძაფრი კრიტიკაც კი განაპირობა ნიკოლოზ მეთონელის (XII ს.) მხრიდან.[1]

შუა საუკუნეების ქართული აზროვნებისთვის არა მარტო მიქაელ ფსელოსის პიროვნება და შემოქმედება აღმოჩნდა ღრმა ინტერესის საგანი, არამედ იოანე იტალოსისაც. ცნობილია მისი წერილი აფხაზი გრამატიკოსისადმი, რომელიც 1082 წლით თარიღდება. ეს წერილი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იოანე პეტრიწისადმი მიძღვნილი ქართული კვლევების კონტექსტში, რადგან გამოითქვა ვარაუდი, რომ წერილის ადრესატი სწორედ იგი უნდა ყოფილიყო. ეს მოსაზრება დღემდე ერთ-ერთ სამუშაო ჰიპოთეზას წარმოადგენს და მისი დამაჯერებელი დასაბუთება თუ უარყოფა სამომავლო კვლევა-ძიების საქმეა. მიუხედავად წერილის ადრესატისა, უწინარეს ყოვლისა, საყურადღებოა თავად ამ წერილის შინაარსი, რომელიც ფილოსოფიური გრამატიკის მნიშვნელოვან საკითხებს განიხილავს. გარდა ამისა, ეს წერილი ბიზანტიურ-ქართული კულტურული ურთიერთობების მნიშვნელოვანი დოკუმენტიცაა, რადგან ის იოანე იტალოსისა და მისი ქართველი მეგობრის ინტელექტუალური სიახლოვის დასტურია. იტალოსი მადლიერებით მოიხსენიებს მეგობარს იმის გამოც, რომ მან ჭეშმარიტების სიყვარული შეინარჩუნა და ბოლომდე მისი მოძღვრების ერთგული დარჩა. სწორედ ამით გამოირჩევა იგი მრავალი გზასაცდენილი ორატორისა და სოფისტისაგან.

იოანე იტალოსის ცხოვრებასა და შემოქმედებას საგანგებოდ განიხილავდნენ ქართველი მეცნიერები. XX საუკუნის 20-იან წლებში გ. წერეთელმა თბილისში გამოსცა იოანე იტალოსის ლოგიკური ტრაქტატები ორიგინალის ენაზე. 1966 კი გამოვიდა ნ. კეჭაღმაძის გამოცემა, რომელმაც მოგვიანებით, 1970 წელს, საგანგებო მონოგრაფია მიუძღვნა იოანე იტალოსის ცხოვრებასა და შემოქმედებას. გარდა ამისა, სხვა ქართველ მკვლევრებსაც (გ. თევზაძე, მ. მჭედლიძე) აქვთ საინტერესო სამეცნიერო გამოკვლევები იტალოსის მრავალფეროვანი შემოქმედების შესახებ. საქართველოში კარგად იყვნენ ცნობილი იოანე იტალოსის მოწაფეებიც, მ. შ. ბრწყინვალე დიალექტიკოსი, პლატონის შესანიშნავი მცოდნე და არისტოტელეს ნაშრომების განთქმული კომენტატორი ევსტრატე ნიკეელი (XI–XII სს.), რომლის ერთ-ერთი პოლემიკური ნაშრომის ქართული თარგმანი არსენ იყალთოელის „დოღმატიკონშია“ განთავსებული.

ლიტერატურა

  • კეჭაღმაძე ნ., იოანე იტალოსის შემოქმედება, თბ., 1970.
  • მჭედლიძე მ., ბიზანტიელი ფილოსოფოსები – მიქაელ ფსელოსი და იოანე იტალოსი ქართულ მწერლობასა და მეცნიერებაში // ბიზანტინოლოგია საქართველოში, თბ., 2007.

სქოლიო

  1. ↑ ირემაძე თ., იოანე იტალოსი // ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 4, თბ., 2018. — გვ. 315.

Read other articles:

North Kerry Way

Walking trail in County Kerry, Ireland North Kerry WayTrail on Tralee Bay shorelineLength45 kilometres (28 miles)[1]LocationCounty Kerry, IrelandDesignationNational Waymarked Trail[1]TrailheadsTralee, BallyheigueUseHikingElevation gain/loss450 m (1,476 ft)[1]DifficultyModerate[1]SeasonAnyWebsitehttp://www.northkerryway.ie/ The North Kerry Way (Irish: Slí Chiarraí Thuaidh)[2] is a long-distance trail in County Kerry, Ireland. It is 45 kilomet...

 

Kelvin Anggara

Kelvin AnggaraLahirKelvin10 November 1990 (umur 33)Medan, Sumatera Utara, IndonesiaTempat tinggalAsrama King Edward VII, Universitas Nasional Singapura, SingapuraPekerjaanMahasiswaDikenal atasPeraih medali emas di Olimpiade Kimia Internasional Kelvin Anggara (lahir 10 November 1990) adalah peraih medali emas dalam Olimpiade Kimia Internasional 2008. Dia berhasil mempersembahkan medali emas pertama bagi Indonesia dalam Olimpiade Kimia Internasional sejak keikutsertaan Indonesia pada tahun...

 

Михайлова Аліна Артурівна

У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Михайлова. Михайлова Аліна Артурівна Народилася 1 жовтня 1994(1994-10-01) (29 років)Дніпропетровськ, УкраїнаКраїна  УкраїнаДіяльність військовослужбовиця, волонтерка, політична діячкаAlma mater КНУ імені Тараса ШевченкаЗнанн...

Lisa and Lottie

1949 German children's novel by Erich Kästner Lisa and Lottie One of earliest German editions, c. 1949AuthorErich KästnerOriginal titleDas doppelte LottchenTranslatorCyrus Brooks[1] (United States and Canada) Anthea Bell (United Kingdom and Australia since 2014)IllustratorIllustrated by Walter TrierCountryGermanyGenreChildren's novelPublication date1949Published in Englishc.1962 as Lottie and Lisa Lisa and Lottie (original German title: Das doppelte Lottchen, The Dou...

 

Файл:Shania Twain - The Woman in Me.png

Опис файлу Опис Обкладинка студійного альбому «The Woman in Me» Шанаї Твейн Джерело Англійська Вікіпедія Час створення 1995 Автор зображення Виконавець та / або лейбл Ліцензія див. нижче Обґрунтування добропорядного використання для статті «The Woman in Me» [?] Мета використан...

 

List of places on the Victorian Heritage Register in the Shire of Murrindindi

This is a list of places on the Victorian Heritage Register in the Shire of Murrindindi in Victoria, Australia. The Victorian Heritage Register is maintained by the Heritage Council of Victoria. The Victorian Heritage Register, as of 2021, lists the following seven state-registered places within the Shire of Murrindindi:[1] Place name Place # Location Suburb or Town Co-ordinates Built Stateregistered Photo Alexandra Court House and Former Shire Offices H1654 38A Downey Street Alexandr...

Planet X (Derek Sherinian album)

1999 studio album by Derek SherinianPlanet XStudio album by Derek SherinianReleasedJuly 13, 1999 (1999-07-13)RecordedThe Leopard Room in Hollywood HillsGenreInstrumental rock, progressive rock, progressive metal, jazz fusionLength47:45[1]LabelMagna CartaProducerDerek Sherinian, Tom FletcherDerek Sherinian chronology Planet X(1999) Inertia(2001) Planet X is the first studio album by keyboardist Derek Sherinian, released on July 13, 1999 through Magna Carta Record...

 

عرقلة الإدارة الحكومية

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (سبتمبر 2020) هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة...

 

Samuil Jakowlewitsch Marschak

Samuil Jakowlewitsch Marschak auf einer sowjetischen Briefmarke 1987. Samuil Jakowlewitsch Marschak (russisch Самуил Яковлевич Маршак, wiss. Transliteration Samuil Jakovlevič Maršak; * 22. Oktoberjul. / 3. November 1887greg. in Woronesch; † 4. Juli 1964 in Moskau) war ein jüdisch-russischer Schriftsteller; bekannt vor allem durch seine Kinderliteratur und Übersetzungen englischer Gedichte (u. a. Shakespeares Sonette). Inhaltsverzeichnis 1 Le...

بيتن غوردون

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أبريل 2019) بيتن غوردون   معلومات شخصية الميلاد 30 أبريل 1870  واشنطن  تاريخ الوفاة 17 سبتمبر 1946 (76 سنة)   مواطنة الولايات المتحدة  الحياة العملية المهنة محامٍ، ...

 

Harya Suraminata

HasmiHasmi pada saat peluncuran cetak ulang Gundala putra petir tahun 2005LahirHarya Suryaminata(1946-12-25)25 Desember 1946[1]Meninggal6 November 2016(2016-11-06) (umur 69)[2]PekerjaanSeniman Harya Suryaminata yang dikenal dengan Hasmi (25 Desember 1946 – 6 November 2016[3]) adalah salah satu komikus dan penulis skenario terkenal di Indonesia. Sebelum meninggal, Hasmi menjalani perawatan operasi usus di Rumah Sakit Bethesda Yogyakarta. Karyanya ya...

 

Leviathan (Hobbes book)

Book by Thomas HobbesThis article is missing information about critical and academic analysis, as well as contemporary reactions and its influence (on other political theorists, on governments, perhaps even enlightened absolutism). Please expand the article to include this information. Further details may exist on the talk page. (January 2022) Leviathan Frontispiece of Leviathan by Abraham Bosse, with input from HobbesAuthorThomas HobbesCountryEnglandLanguageEnglish, Latin (Hobbes produced a ...

Acapulco (1961 TV series)

1961 TV series For other uses, see Acapulco (disambiguation). AcapulcoRalph Taeger and guest star Leslie Parrish in a scene from the seriesGenreAdventureWritten by B.C. Schoenfeld Cy Chermak Gene L. Coon Starring Ralph Taeger James Coburn Telly Savalas Theme music composerBilly MayCountry of originUnited StatesOriginal languageEnglishNo. of seasons1No. of episodes8ProductionProducerJohn RobinsonRunning time30 minutesProduction companyZiv Television ProgramsOriginal releaseNetworkNBCReleaseFeb...

 

Ignacia S. Moreno

American lawyer (born 1961) This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (August 2022) (Learn how and when to remove this template message) Ignacia S. Moreno Ignacia Soledad Moreno (born May 8, 1...

 

الإسلام في سانت كيتس ونيفيس

جزء من سلسلة مقالات حولالإسلام حسب البلد الإسلام في إفريقيا أنغولا بنين بوتسوانا بوركينا فاسو بوروندي الكاميرون الرأس الأخضر أفريقيا الوسطى نشاد الجزائر جزر القمر الكونغو الديمقراطية الكونغو ساحل العاج جيبوتي مصر غينيا الاستوائية إريتريا إثيوبيا الغابون غامبيا غانا غي...

The Eden Express

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: The Eden Express – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2009) (Learn how and when to remove this template message) First edition (publ. Praeger) The Eden Express: A Memoir of Insanity (ISBN 1-58322-543-9) is a 1975 memoir by Mark Vonnegut, so...

 

Where Time Began

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Where Time Began – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2019) (Learn how and when to remove this template message) 1978 Spanish filmWhere Time BeganSpanish theatrical release posterDirected byJuan Piquer SimónWritten byJohn MelsonCarlos PuertoJuan...

 

Mattamuskeet National Wildlife Refuge

Federally protected wildlife refuge located in North Carolina Mattamuskeet National Wildlife RefugeIUCN category IV (habitat/species management area)A wetland at the refugeMap of North carolinaShow map of North CarolinaMattamuskeet National Wildlife Refuge (the United States)Show map of the United StatesLocationHyde County, North Carolina, United StatesNearest citySwan Quarter, North CarolinaCoordinates35°30′N 76°12′W / 35.500°N 76.200°W / 35.500; -76.200A...

Pandemi Covid-19 di Michigan

Pandemi COVID-19 di Michigan   >10.000 kasus terkonfirmasi    1.000–9.999 kasus terkonfirmasi    500–999 kasus terkonfirmasi    100–499 kasus terkonfirmasi    50–99 kasus terkonfirmasi    10–49 kasus terkonfirmasi    1–9 kasus terkonfirmasi    Tidak ada kasus yang dilaporkanPenyakitCOVID-19Galur virusSARS-CoV-2LokasiMichigan, Amerika SerikatKasus pertamaWayne County, Oakland CountyTanggal kemunculan...

 

Jelly Roll Morton

American ragtime and jazz pianist, bandleader and composer Jelly Roll MortonMorton c. 1927Background informationBirth nameFerdinand Joseph LaMotheBornc. (1890-09-20)September 20, 1890[1]New Orleans, Louisiana, U.S.DiedJuly 10, 1941(1941-07-10) (aged 50)Los Angeles, California, U.S.GenresJazz, ragtimeOccupation(s)Musician, composer, arrangerInstrument(s)PianoYears active1904–1941LabelsVictor, GennettMusical artist Ferdinand Joseph LaMothe (né Lemott,[2] later Morton; c....

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!