კუთრი წინაღობა

კუთრი წინაღობა
სიმბოლოს აღნიშვნა	${\displaystyle \rho }$
SI სისტემა	ომ·მ
სხვა სიდიდეებიდან წარმოება	${\displaystyle \rho ={\frac {1}{\sigma }}}$ ${\displaystyle \rho =R\cdot {\frac {S}{l}}}$
განზომილება	${\displaystyle [ML^{3}T^{-3}I^{-2}]}$

კუთრი წინაღობა (აღნიშვნა: ${\displaystyle \rho }$) — ფიზიკური სიდიდე, ახასიათებს გამტარის მასალის გვარობას და წარმოადგენს პროპორციულობის კეფიციენტს.

კუთრი წინაღობა გამოითვლება ფორმულით:

${\displaystyle \rho =R\cdot {\frac {S}{l}}}$

სადაც, ${\displaystyle R}$ ელექტრული წინაღობა, ${\displaystyle l}$ — გამტარის სიგრძე და ${\displaystyle S}$ — გამტარის განივკვეთის ფართობი. ამავე ფორმულიდან გამომდინარეობს კუთრი წინაღობის განზომილების ერთეული — ${\displaystyle {\frac {{\text{ომი}}\cdot {\text{მ}}^{2}}{\text{მ}}}={\text{ომი}}\cdot {\text{მ}}}$.

რადგან დიდი განივკვეთიანი გამტარები ელექტრულ წრედებში იშვიათად გვხვდება, პრაქტიკაში მიღებულია სისტემის გარეშე ერთეულის ${\displaystyle {\frac {{\text{ომი}}\cdot {\text{მმ}}^{2}}{\text{მ}}}}$ ხმარება. სხვადასხვა მასალისათვის ${\displaystyle \rho }$-ს პოვნა შეიძლება ფიზიკური მუდმივების ცხრილებში.

გამტარებში სხვა მასალის მინარევების შეტანა კუთრ წინაღობას ადიდებს. მაგალითად, შემოწმებულია ცდით, რომ სუფთა სპილენძის დნობისას მასში 0.005% ნახშირბადის შერევა მის კუთრ წინაღობას 33%-ით ზრდის.

კუთრი წინაღობების ცხრილი

კუთრი წინაღობა (20°C-ზე), წინაღობის ა ტემპერატურული კოეფიციენტი ლითონებსა და შენადნობებისათვის.

ნივთიერება	${\displaystyle \rho }$, ×10^-8 ომ·მ ან ×10^-2 ომი·მმ^2/მ	${\displaystyle \alpha }$, ${\displaystyle K^{-1}}$ ×10^−3
ვერცხლი	1.59	3.80
სპილენძი	1.68	4.04
გამომწვარი სპილენძი	1.72	3.93
ოქრო	2.44	3.40
ალუმინი	2.65	3.90
თითბერი (5% Zn)	3.00
კალციუმი	3.36	4.10
როდიუმი	4.33
ვოლფრამი	5.60	4.50
ცინკი	5.90	3.70
თითბერი (30% Zn)	5.99
კობალტი	6.24	7.00[30]
ნიკელი	6.99	6.00
რუთენიუმი	7.10
ლითიუმი	9.28	6.00
რკინა	9.70	5.00
პლატინა	10.6	3.92
კალა	10.9	4.50
ფოსფორ-ბრინჯაო (0.2% P / 5% Sn)	11.2
გალიუმი	14.0	4.00
ნიობიუმი	14.0
მაღალნახშირიანი ფოლადი (1010)	14.3
ტყვია	22.0	3.90
გალინსტანი	28.9	[34]
ტიტანი	42.0	3.80
Grain oriented electrical steel	46.0
მანგანინი	48.2	0.002
კონსტანტანი	49.0	0.008
უჟანგავი ფოლადი	69.0	0.94
ვერცხლისწყალი	98.0	0.90
მანგანეცი	144

რესურსები ინტერნეტში

• Raymond A. Serway (1998). Principles of Physics, 2nd, Fort Worth, Texas; London: Saunders College Pub, გვ. 602. ISBN 978-0-03-020457-9.