აუგსბურგის რელიგიური ზავი

დოკუმენტის თავფურცელი. მაინცი, 1555.

აუგსბურგის რელიგიური ზავი — დაიდო 1555 წლის 25 სექტემბერს აუგსბურგის რაიხსტაგში გერმანელ პროტესტანტ მთავრებსა და იმპერატორ კარლ V-ს შორის. ამ ზავით დამთავრდა კათოლიკეთა ომი ლუთერანებთან. აუგსბურგის რელიგიური ზავი სარწმუნოებრივ თავისუფლებას ანიჭებდა მხოლოდ კათოლიკე და ლუთერან მთავრებს, იგი კალვინისტებზე არ ვრცელდებოდა. კათოლიკე და ლუთერანი მთავრების ქვშევრდომები მოვალენი იყვნენ ეღიარებინათ თავიანთი მთავრის რელიგია თანახმად პრინციპისა – „ვისიცაა მბრძანებლობა, მისივეა სარწმუნოება“ (Cuius regio, eius Religio) ან სხვაგან გადასახლბულიყვნენ. აუგსბურგის რელიგიური ზავმა ლუთერანობა კათოლიკობასთან ერთად ოფიციალურ რელიგიად აღიარა, ცნო პასაუს ხელშეკრულებამდე (1552) მომხდარი კათოლიკური ეკლესიის მიწების სეკულარიზაცია; დააჩქარა სამთავრო აბსოლუტიზმის განვითარება.[1]

გერმანიის შინაგანი მდგომარეობა 1555 წლის აუსბურგის საზავო ხელშეკრულების შემდეგ

აუსბურგის საზავო ხელშეკრულება ფაქტობრივად ნიშნავდა გერმანელი მთავრების სრულ გამარჯვებას და, მაშასადამე, გერმანიის პოლიტიკური დაქსაქსულობის განმტკიცებას. აღნიშნულმა ზავმა მთავრები სრულიად დამოუკიდებელი გახადა რელიგიურ საკითხშიც, მათ უფლება მიეცათ თავიანთი ქვეშერმდომებისათვის ის რელიგია მოეხვიათ თვზე, რომელსაც თვითონ მოისურვებდნენ პრინციპის მიხედვით — „ვისი ძალაუფლებაცაა, მისივე უნდა იყოს სარწმუნოებაც“. ამასთან ერთად, ფაქტობრივად, მთავრების კონპენტენციაში გადავიდა ეკონომიური პოლიტიკისა და სასამართლოს წარმოების უფლებაც.[2]

რეფორმავიის გამარჯვების შემდეგ გერმანიის მთავრების ერთი ნაწილი კათოლიკურ ეკლესიას მიემხრო, ხოლო მეორე-პროტესტანტობას. თვით კურფიურისტები, რომლებიც იმპერატორებს ირჩევდნენ, რელიგიური თვალსაზრისით ორ დაჯგუფებად იყოფოდნენ: პროტესტანტები (ბრანდენბურგის, საქსონიისა და პფალცის კურფიურისტები) და კათოლიკენი (ტრირის, კელნის და მაინცის არქიეპისკოპოსები), ხოლო მეშვიდე კურფიურისტი, რომელიც იმპერატორი იყო, ერთდროულად ითვლებოდა ჩეხეთის მეფედ. ამის გამო, XVI საუკუნის მეორე ნახევარში იმპერატორის მიმართ შეიქმნა ძალთა თანაფარდობა პროტესტანტ და კათოლიკე კურფიურისტებს შორის.[2]

აუსბურგის ზავის შემდეგ, პირველ ათეულ წელს მაინც, პროტესტანტები უფრო მეტად გაძლიერდნენ. ამ ხანებში კათოლიკეებს შერჩათ გერმანიის 3/10 ნაწილი. იმპერატორი ფერდინანდ I (1556-1564) და იმპერატორი მაქსიმილიან II (1564-1574) მიუხედავად იმისა, რომ თვითონ კათოლოკენი იყვნენ, ვერ ბედავდნენ პროტესტანტი მთავრების წინააღმდეგ გალაშქრებას და პროტესტანტებსა და კათოლიკეთა შორის მხოლოდ შემრიგებლობის როლში გამოდიოდნენ. 1575 წელს კათოლიკე კურფიურისტებმა მოახერხეს ჩეხეთის მეფის, ხოლო შემდეგ იმპერატორის ტახტზე თავიანთი კანდიდატის - რუდოლფ II-ის სასახლეში და საკმაოდ ფანატიკოსი კათოლიკე გახდა. მან გერმანიაში ხელი შეუწყო კათოლიკურ რეაქციას, რამაც კათოლიკე მთავრების პოზიცია უფრო მეტად განამტკიცა.[2]

პროტესტანტებსა და კათოლიკეთა შორის პირველი ძლიერი შეჯახება მოხდა 1582-1584 წლებში კელნის საარქიეპისკოპოსოს გამო. მისმა არქიეპისკოპოსმა აშკარად მიიღო პროტესტანტობა. კელნის ეპისკოპოსის პოსტზე კათოლიკობის მიმდევრებმა თავიანთი კანდიდატი წამოაყენაეს, იმ დროს, როცა პროტესტანტები თვლიდნენ, რომ ტრუხზესი ეპისკოპოსობიდან სულაც არ იყო გადამდგარი. ორივე მხარე დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა კელნის საეპისკოპოსოს, რადგან კელნის ეპისკოპოსზე იყო დამოკიდებული კათოლიკური ან პროტესტანტული ხმების უმრავლესობა კურფიურისტების კოლეგიაში. ამასთან, კელნს რაინზე გაბატონებული მდგომარეობა ეკავა. ეს გარემოება წყვეტდა საკითხს იმის შესახებ, დაუჭერდა თუ არა მხარს დასავლეთ გერმანია ნიდერლანდების რევოლუციას, რომლის წინააღმდეგ გააფთრებულ ბრზოლას ეწეოდა კათოლიკური ესპანეთი.[2]

რომი, ესპანეთი და ბავარია ცდილობდნენ ყოველგვარი ღონისძიება ეხმარათ იმისათვის, რომ კელნი კათოლიკეთ შეენარჩუნებინათ. ესპანეთის ჯარებმა დაიკავეს კიდევაც ქვეყნის ერთი ნაწილი. ამგვარად, კელნის ოლქში კათოლიკურმა რეაქციამ გაიმარჯვა. ამის შემდეგ ის გავრცელდა ჩრდილო-დასავლეთ გერმანიაშიც. პროტესტანტული თავადაზნაურობა იძულებული გახდა ძალაუფლება და ეკლესსისაგან ჩამორთმეული ქონება კათოლიკე თავადაზნაურებისთვის დაეთმო. ლუთერანები და კალვინისტები ბევრი ადგილიდან განდევნეს. ზოგან ძალაუფლება რამდენჯერმე გადავიდა ხელიდან ხელში. მაგალითად, 1560 წელს აახენში წარმოებული ბრძოლის შედეგად ძალაუფლება პროტესტანტების ხელში გადავიდა, მაგრამ 1598 წელს, რუდოლფ II-ის თანხმობით აახენი კათოლიკობის მომხრეებმა დაიკავეს. 1611 წ. პროტესტანტებმა აახენი ისევ დაიბრუნეს, ხოლო 1614 წელს კათოლიკობამ ესპანელი ჯარების დახმარებით საბოლოო გამარჯვება მოიპოვა პროტესტანტებზე.[2]

კათოლიკეთა შემდგომი წარმატებანი ნაწილობრივ შეჩერებულ იქნა „უძლეველი არმადის“ დაღუპვით და საფრანგეთის სამეფო ტახტზე ანრი IV-ის ასვლით, რომელიც გერმანელი პროტესტანტების მოკავშირედ გამოდიოდა. ანრის წაქეზებით მზადდებოდა პროტესტანტი მთავრების სამხედრო კავშირი. ამის უშუალო საბაბად გადაიქცა პატარა საიმპერიო ქალაქში, დონაუვერტში მომხდარი ამბავი. ეს ქალაქი ჯერ კიდევ XVI საუკუნის პირველ ნახევარში პროტესტანტებს ეკუთვნოდათ. ამით ისარგებლეს კათოლიკური რეაქციის მესვეურებმა და რუდოლფ II-ის სახელით ბავარიის ჰერცოგს მაქსიმილიანეს დაავალეს „დევნილი“ კათოლიკობის დაცვა. ჰერცოგმა დაამარცხა პროტესტანტები და 1607 წელს ქალაქი დონაუვერტი თავის სამფლობელოს შემოუერთა.[2]

ზემოაღნიშნულის საპასუხოდ სამხრეთ და დასავლეთ გერმანიის პროტესტანტმა მთავრებმა 1608 წელს ევანგელიკური უნია დააარსეს, რომლის მეთაური გახდა კალვინისტების ხელმძღვანელი პფალცის კურფიურისტი. ეს ლიგა სამხედრო-პოლიტიკურ ორგანიზაციას წარმოადგენდა. 1609-1610 წლებში მას მიემხრო ზოგიერთი საიმპერიო ქალაქი, ჰესენის ლანდგრაფი და ბრანდენბურგის კურფიურსტი. ევანგელიკური უნიის სულისჩამდგმელი ფაქტობრივად ანრი IV იყო.[2]

ევანგელიკური ეკლესიის დასაპირისპირებლად მაქსიმილიანე ბავარიელის ინიციატივით 1609 წელს ჩამოყალიბდა ასეთივე სამხედრო-პოლიტიკური კავშირი, რომელსაც კათოლიკური ლიგა ეწოდა. მასში შედიოდნენ კათოლიკე სასულიერო და საერო მთავრები. ამ კავშირს დიდი მატერიალური სახსრები გააჩნდა, 1610 წელს იგი დაუყოვნებლივ შეუდგა თავისი ჯარების შეგროვებას გამოცდილი და ნიჭიერი სარდლის ტილის (Tilli) ხელმძღვანელობით (ტილლი წარმოშობით ესპანური ნიდერლანდებიდან იყო. სწავლობდა იეზიტურ სკოლაში. 1610 წელს იგი შევიდა მაქსიმილიანე ბავარიელის სამსახურში). კათოლიკურ ლიგას მხარს უჭერდა ესპანეთი. ამგვარად, ორივე მხარე გაფაციცებით ემზადებოდა ახალი ომისათვის, რომელიც კვლავ გერმანიის ტერიტორიაზე უნდა მომხდარიყო.[2]

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 7.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 ტივაძე გ., შუა საუკუნეების ისტორია, ტ.2, გვ. 444, თბილისი : თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 1970.

Read other articles:

Jewish revolt against Heraclius

Part of the Byzantine–Sasanian War of 602–628 This article's lead section may be too long. Please edit it to move non-essential details to the body, or discuss this on the talk page. See the lead section guidelines. (December 2016) Jewish revolt against HeracliusPart of the Byzantine–Sasanian War of 602–628Date614–617/625 CELocationPalaestina Prima of the Diocese of the East (Byzantine Empire)Result Jewish surrender and expulsion Byzantine defeat and temporal rule of Persians and Je...

 

Yordanov Nunatak

Nunatak in Graham Land, Antarctica Location of Oscar II Coast on Antarctic Peninsula. Yordanov Nunatak (Bulgarian: Йорданов нунатак, ‘Yordanov Nunatak’ \yor-da-'nov 'nu-na-tak\) is the rocky ridge 5 km long and 2.6 km wide, with twin heights rising to 876 m (central one) and 885 m (western one)[1] on the coast of Borima Bay, between Jorum Glacier and Minzuhar Glacier on Oscar II Coast, Graham Land in Antarctica. The feature is named after Yordan Yordanov, engineer a...

 

ヴィドール (バンド)

ヴィドール 基本情報出身地 日本ジャンル プログレッシブ・ロック[1]ハードロック[1]実験音楽[1]活動期間 2002年 - 2011年レーベル Matina（2002年）UNDER CODE PRODUCTION（2003年 - 2007年）Sword Records（2007年 - 2009年）日本クラウン（2009年 - ）事務所 Matina（2002年）UNDER CODE PRODUCTION（2003年 - 2007年）Sword Records（2007年 - )公式サイト 公式サイトメンバー ジュイ（ヴォーカ...

Landtagswahl in Nordrhein-Westfalen 2005

← 2000Landtagswahl 20052010 → (in %)[1]  %50403020100 44,837,16,26,22,23,5 CDUSPDGrüneFDPWASGSonst. Gewinne und Verluste im Vergleich zu 2000  %p   8   6   4   2   0  -2  -4  -6 +7,8 −5,7−0,9−3,6+2,2+0,2 CDUSPDGrüneFDPWASGSonst.      Insgesamt 187 Sitze SPD: 74 Grüne: 12 FDP: 12 CDU: 89 Die Wahlen zum L...

 

Sebuah Lagu untuk Tuhan

Sebuah Lagu untuk TuhanSutradara Alyandra Produser Hamdhani Koestoro Ferry Haryanto Ditulis oleh Rikrik El Saptaria Agnes Davonar PemeranStefan WilliamEriska ReinNina ZatuliniAdila FitriDewi YullBrigitta CynthiaTengku FirmansyahPiyuFirman MozaJennifer EvePenata musikTya SubyaktoPerusahaanproduksiFilm One ProductionsSafe CareTanggal rilisDurasi81 menitNegara IndonesiaBahasa Indonesia SekuelKomedi Gokil 2 Sebuah Lagu untuk Tuhan merupakan film drama Indonesia yang dirilis pada 29 Okt...

 

In Retrospect (Mal Waldron album)

1982 studio album by Mal WaldronIn RetrospectStudio album by Mal WaldronReleased1982RecordedApril 23, 1982GenreJazzLength38:09LabelBaybridgeMal Waldron chronology One Entrance, Many Exits(1982) In Retrospect(1982) Breaking New Ground(1983) In Retrospect is an album by American jazz pianist Mal Waldron recorded in 1982 and originally released by the Japanese Baybridge label.[1] Track listing All Alone (Irving Berlin) – 7:30 Blue Monk (Thelonious Monk) – 6:13 I Can't Get Sta...

Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie

Upamiętniający Towarzystwo pomnik Stanisława Staszica w Dziekanowie Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie (inaczej Rolnicze Towarzystwo Wspólnego Ratowania się w Nieszczęściach) – fundacja o charakterze spółdzielczym założona w 1816 roku przez Stanisława Staszica na ziemiach powiatu hrubieszowskiego. Obejmowało ono swym zasięgiem 9 wsi – Białoskóry, Brodzicę, Busieniec, Czerniczyn, Drohiczany, Dziekanów (stolica), Jarosławiec, Putnowice Górne i Szpikołosy, a także prze...

 

Nickelodeon (Dutch TV channel)

Television network in the Netherlands Television channel NickelodeonLogo used since August 1, 2023[a]CountryNetherlandsBroadcast areaNetherlandsBelgium (satellite only)ProgrammingLanguage(s)Dutch English (subtitled in Dutch)Picture format1080i HDTV(downscaled to 16:9 576i for the SDTV feed)OwnershipOwnerParamount Networks EMEAASister channelsNick Jr.NicktoonsNickMusicMTVMTV 80sMTV 90sMTV 00sMTV HitsMTV LiveComedy CentralParamount NetworkHistoryLaunchedFebruary 2002; 21...

 

Motionless in White discography

Motionless in White discographyStudio albums6Music videos24EPs2Singles33Demos1 Motionless in White is an American metalcore band. The discography of the group consists of six full-length albums, two EPs and one demo album. The group is known to combine the metalcore musical style with industrial and gothic influences.[1][2] The band recorded their demo in 2005 as a four-piece band, and released their debut EP, The Whorror under small independent label, Masquerade Recordings in...

Forces françaises à Djibouti

Implantation militaire française à Djibouti Lieu Djibouti Utilisation base aérienne, régiment interarmes. Contrôlé par Armée française Commandant Eric Gernez Effectifs 1450 militaires (2018) modifier  Les forces françaises stationnées à Djibouti (FFDj) constituent le contingent militaire français numériquement le plus important hors de France. Les troupes françaises restent présentes à Djibouti lors de l'accession du territoire à l'indépendance, d'abord dans le cadre d'...

 

Per Ahlmark

Per AhlmarkPer AhlmarkMenteri PekerjaanMasa jabatan8 Oktober 1976 – 7 Maret 1978Perdana MenteriThorbjörn FälldinPendahuluIngemund BengtssonPenggantiRolf WirténWakil Perdana Menteri Swedia ke-1Masa jabatan8 Oktober 1976 – 7 Maret 1978Perdana MenteriThorbjörn FälldinPendahuluJabatan dibentukPenggantiOla Ullsten Informasi pribadiLahirPer Axel Ahlmark(1939-01-15)15 Januari 1939Stockholm, SwediaMeninggal8 Juni 2018(2018-06-08) (umur 79)Stockholm, SwediaPartai politi...

 

Koh Tsu Koon

Ini adalah nama Tionghoa; marganya adalah Koh. Yang Berbahagia Tan Sri Dr.Koh Tsu Koon許子根Menteri dalam Departemen Perdana Menteri MalaysiaPersatuan & Kinerja ManajemenMasa jabatan10 April 2009 – 5 Mei 2013Daerah pemilihanSenatorKetua Menteri Penang ke-3Masa jabatan25 Oktober 1990 – 11 Maret 2008PendahuluLim Chong EuPenggantiLim Guan EngPresiden Parti Gerakan Rakyat MalaysiaMasa jabatan4 Oktober 2008 – 16 Mei 2013PendahuluLim Keng YaikPenggantiMah...

Emblem of Papua New Guinea

Emblem of Papua New GuineaArmigerCharles III in Right of Papua New GuineaAdopted1 July 1971BlazonBird-of-paradise properCompartmentTraditional spear and kundu drum The national emblem of Papua New Guinea consists of a bird-of-paradise over a traditional spear and a kundu drum. Designed by Hal Holman, an Australian artist working for the Papuan government, Holman was also involved in the design of the National flag. Both the emblem and the flag was accepted by the House of Assembly of Papua an...

 

Sembawang Public Library

Public library in Singapore 1°26′54.142″N 103°49′11.329″E / 1.44837278°N 103.81981361°E / 1.44837278; 103.81981361 This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Sembawang Public Library – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2017) Sembawang Pub...

 

Brave (web browser)

This article is about the Web Browser. For Search Engine, see Brave Search.Chromium-based open-source web browser BraveWikipedia on Brave, desktop and mobileDeveloper(s)Brave Software, Inc.[1]Initial release12 Oct 2016 v1.0.3 (Android)14 Dec 2018 v1.7 (iOS)Stable release(s)Android (Play Store)1.60.125 / November 29, 2023; 8 days ago (2023-11-29)iOS (App Store)1.60 / November 28, 2023; 9 days ago (2023-11-28)Linux Snapcraft Store (unofficial Flathub ...

Under Siege (2022)

2022 Impact Wrestling event Under SiegePromotional posterPromotionImpact WrestlingDateMay 7, 2022CityNewport, KentuckyVenuePromowest Pavilion at OvationImpact Plus Monthly Specials chronology ← PreviousSacrifice Next →Against All Odds Under Siege chronology ← Previous2021 Next →2023 The 2022 Under Siege was a professional wrestling event produced by Impact Wrestling. It took place on May 7, 2022, at Promowest Pavilion at Ovation in Newport, Kentucky, and aired on I...

 

Pandemi Covid-19 di Nebraska

Pandemi COVID-19 di Nebraska adalah pandemi virus yang sedang berlangsung dari penyakit koronavirus 2019 (COVID-19), suatu penyakit menular yang baru ada yang disebabkan oleh koronavirus sindrom pernapasan akut berat 2 (SARS-CoV-2). Hingga 20 Mei 2020[update], terdapat 11.122 kasus yang terkonfirmasi dan terdapat 138 kematian.[1] Linimasa Februari Pada 17 Februari 2020, sebanyak 13 orang Amerika dipulangkan ke Pusat Medis Universitas Nebraska dari Princess Diamond di...

 

Giri, Banyuwangi

Untuk pengertian lain, lihat Giri. Koordinat: 8°12′27″S 114°21′30″E / 8.2075°S 114.3583°E / -8.2075; 114.3583 GiriKecamatanKantor Camat GiriPeta lokasi Kecamatan GiriNegara IndonesiaProvinsiJawa TimurKabupatenBanyuwangiPemerintahan • CamatMuhammad NorawiPopulasi • Total- jiwaKode Kemendagri35.10.17 Kode BPS3510190 Desa/kelurahan2/4 Giri adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Banyuwangi, Provinsi Jawa Timur, Indonesia. Pemerintahan...

Datooga people

Ethnic group from Arusha Region, Tanzania DatoogaWamang'atiDatooga family in Karatu District, Arusha RegionTotal population87,978 (2000)[1]Regions with significant populations Tanzania Arusha Region (Karatu District)LanguagesDatooga language & SwahiliReligionAfrican Traditional Religion & ChristianityRelated ethnic groupsKalenjin people, Iraqw people & other Cushitic peoples The Datooga, (Wamang'ati, in Swahili), are a Nilotic ethnic people group from Karatu District ...

 

لوكانا

لوكانا شعار لوكاناشعار لوكاناشعار الاسم الرسمي Comune di Locana   الإحداثيات 45°25′04″N 7°27′32″E / 45.417654°N 7.458814°E / 45.417654; 7.458814  [1] تقسيم إداري  البلد إيطاليا[2]  التقسيم الأعلى مدينة تورينو الحضرية (1 يناير 2015–)  خصائص جغرافية  المساحة 132٫52 كم2 (51٫17&...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!