Heimferð íslensku jólasveinanna

Heimferð íslensku jólasveinanna hefst eftir aðfangadag, samkvæmt ljóðinu „Jólasveinarnir“ í bókinni Jólin koma eftir Jóhannes úr Kötlum. Samkvæmt þeirri hefð sem ljóðið um jólasveinana þrettán byggist á, þá koma þeir til manna frá 12. desember og sá seinasti kemur á aðfangadag, 24. desember.

Í kvæðinu lýsir Jóhannes úr Kötlum heimferð jólasveinanna á þennan hátt:

Á sjálfa jólanóttina,

-sagan hermir frá,-

á strák sínum þeir sátu

og störðu ljósin á.

Svo tíndust þeir í burtu,

-það tók þá frost og snjór.

Á þrettándanum síðasti

sveinstaulinn fór.

Fyrir löngu á fjöllunum

er fennt í þeirra slóð.

-En minningarnar breytast,

í myndir og ljóð.

Má af þessu ætla að á jóladag hafi fyrsti jólasveinninn, Stekkjastaur, lagt af stað aftur á fjöll. Svo einn af öðrum, uns sá síðasti, Kertasníkir, hverfur á braut á þrettándanum.