Ti Baybay Celebes (Indones: Laut Sulawesi, Tagalog: Dagat Selebes) iti akinlaud a Taaw Pasipiko ket bineddengan iti amianan babaen ti Purpuro Sulu ken Baybay Sulu ken Isla Mindanao iti Filipinas, iti daya babaen ti kawar ti Is-isla Sangihe, iti abagatan babaen ti Peninsula Minahassa ti Sulawesi ken iti laud babaen ti Kalimantan iti Indonesia. Daytoy ket gumay-at iti 420 milmilia (675 km) iti amianan-abagatan babaen ti 520 a milmilia (837 km) iti daya-laud ken addaan iti dagup a kalawa iti rabaw iti 110,000 kuadrado milia (280,000 km2), iti kaadalem iti 20,300 kadapan (6,200 m). Ti baybay ket malukatan iti abagatan a laud babaen ti Lingsat Makassar ken mapan iti Baybay Java.
Ti Baybay Celebes ket pirgis ti maysa a taga-ugma a labneng ti taaw a naporma kadagidi 42 a riwriw a tawtawen iti napalabas iti lugar a maikkat manipud iti masa ti daga. Babaen idi napalabas a 20 a riwriw a tawtawen, ti panaggunay ti ukis ti daga ket nakaanayen a nangiyakar ti labneng kadagiti bulkan ti Indonesia ken Filipinas tapno makaawat kadagiti naipugso a tinumek.[1] Babaen kadagiti napalabas a 10 a riwriw a tawtawen, ti Baybay Celebes ket napunno kadagiti kontinental a tinumek, a mairaman dagiti uging, a naikkat manipud kadagiti dimmakdakkel nga ubbing a bantay idiay Borneo ken ti labneng ket naikapeten iti Eurasia.
Ti pagbeddengan a pagbaetan ti Baybay Celebes ken Sulu ket mabirukan iti Kabambantayan ti Sibutu-Basilan. Dagiti napigsa nga anud ti taaw, dagiti nauneg a trinsera ti baybay ken dagiti bantay ti baybay, a naitipon kadagiti aktibo a isla a bulkan ket nagresultaan kadagiti narikut a langa ti taaw.
Pagbeddengan ti delimitasion ti Ekslusibo a Sona ti Ekonomia
Idi 23 Mayo 2013, i Gobierno ti Republika ti Filipinas ken ti Gobierno ti Republika ti Indonesia ket nagpirmada iti maysa a tulagan tapno mangipatakder iti linia a pagbeddengan a mangilimitado ti agtutuon a Sona ti Ekslusibo a Sona ti Ekonomia (EEZ) a pagbaetan dagiti dua a pagilian. Daytoy ket naipagtunosan a ti amianan a pagbeddengan ket babaento ti turay ti Filipinas (nanaganan a kas Baybay Mindanao) ken ti Indonesia ket isunto ti abagatan ti linia ti pagbeddengan (nanaganan ti Baybay Celebes).[2][3][4]
Iti laud. Ti daya nga aplaya ti Borneo iti pagbaetan ti Tanjung Mangkalihat ken Tanjong Labian, ti akin-abagatan a patingga ti Baybay Sulu.
Biag iti baybay
Ti Baybay Celebes ket pagtaengan dagiti adu a kita ti ikan ken dagiti ayup iti danum. Ti tropikal a lugar ken dagiti nabara ken nalitnaw a danum ket mangipalubos a mangibalay iti agarup a 580 kadagiti 793 a sebbangan dagiti agar-aramid iti raw-ang a korales, nga agtubo kas dagiti kaaduan iti biodibersidad a rawraw-ang iti korales iti lubong, ken ti maysa nga adu a kita ti biag iti baybay, a mairaman dagiti balyena ken dagiti dolpino ken dagiti pawikan, dagiti manta ray, dagiti eagle ray, barracuda, marlin ken dagiti sabali pay a sebbangan iti raw-ang. Adu pay dagiti tuna ken yellowfin tuna .
Iti pay maipatinayon iti kaadu dagiti ikan a makalkalap iti Baybay Celebes.
Kinapangruna iti komersio
Ti Baybay Celebes ket maysa a nangruna a dalan iti baybay para iti rehional a panagtagilako. Ti baybay ket popular para iti panagbatok iti scuba ken dagiti palaglayag iti taaw.
^"Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-06-18. Naala idi 2015-11-04.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)
^"Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-07-03. Naala idi 2015-11-04.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)
^"Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-10-23. Naala idi 2015-11-04.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)