Տակումի Սիբանո

Տակումի Սիբանո ճապ.՝ 柴野拓美
Ծնվել է	հոկտեմբերի 27, 1926(1926-10-27)[1]
Ծննդավայր	Կանաձավա, Ճապոնիա
Վախճանվել է	հունվարի 16, 2010(2010-01-16)[2][1] (83 տարեկան)
Վախճանի վայր	Oiso
Մասնագիտություն	գրող, թարգմանիչ և գիտաֆանտաստիկ գրող
Լեզու	ճապոներեն
Քաղաքացիություն	Ճապոնիա և  Ճապոնական կայսրություն
Կրթություն	Տոկիոյի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Անդամակցություն	Ճապոնիայի գիտաֆանտաստիկ և ֆանտաստիկ գրողներ[3]

Տակումի Սիբանո (ճապ.՝ 柴野 拓美). հոկտեմբերի 27, 1926(1926-10-27)^[1], Կանաձավա, Ճապոնիա - հունվարի 16, 2010(2010-01-16)^[2][1], Oiso), ճապոնացի ֆանտաստ գրող, էսսեիստ, գիտական ֆանտաստիկայի թարգմանիչ, ճապոնական գիտաֆանտաստիկ գրականության աչքի ընկնող ներկայացուցիչներից մեկը: Նրա հեղինակած գեղարվեստական երկերը, վերլուծական հոդվածներն ու թարգմանությունները մեծապես նպաստել են Ճապոնիայում գիտական ֆանտաստիկայի ժանրի զարգացմանը:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1926 թվականի հոկտեմբերի 27-ին Կանաձավայում : Ավարտել է Տոկիոյի տեխնիկական համալսարանը։ Աշխատել է որպես մաթեմատիկայի ուսուցիչ։ 1957 թվականին հիմնադրել է առաջին ճապոնական գիտաֆանտաստիկ հանդեսը՝ "Uchūjin" (ճապ.՝ 宇宙塵)-ը (բառացի թարգմանած՝ նշանակում է «Տիեզերական փոշի»), որն սկզբնական շրջանում լույս է ընծայվել ամենամսյա պարբերականությամբ։ Ամսագրի թղթակիցներից շատերը հետագայում դարձել են պրոֆեսիոնալ գրողներ։ Նրանց թվում են Հոսին, Սինիտին, Սակյո Կոմացուն, Ռյու Միցուսեն, Յասուտակա Ցուցույը: Հենց այս հեղինակներն էլ ներկայացրեցին ժամանակակից գիտաֆանտաստիկ գրողների առաջին սերունդը Ճապոնիայում: 1962, 1963, 1965 և 1967 թվականներին Սիբանոն եղել է գիտական ֆանտաստիկայի Nihon SF Taikai կոնվենցիայի նախագահը^[4]: Նա ակտիվ աշխատանք է տարել Ճապոնիայում գիտական ֆանտաստիկայի երկրպագուների ֆեդերացիա ստեղծելու ուղղությամբ, որի նախագահն է եղել 1966-1970 թվականներին^[5]:

1977 թվականին թողել է մաթեմատիկայի ուսուցչի աշխատանքը և ամբողջությամբ նվիրվել գրականությանն ու թարգմանչական գործին։ Նա անգլերենից ճապոներեն է թարգմանել ավելի քան 60 գիտաֆանտաստիկ վեպ, մասնավորապես՝ Էդվարդ Էլմեր Սմիթի «Լենսմեն» վիպաշարը և Լարի Նիվենի «Հայտնի տիեզերք» վիպաշարը, որոնք լույս է ընծայել Ռեի Կոցումի (ճապ.՝ 小隅 黎 Kozumi Rei) կեղծանվամբ, ինչը բառացի թարգմանած՝ նշանակում է «տիեզերական ճառագայթ»։

Այդ նույն կեղծանունով հրատարակել է նաև երեք մանկական գիրք՝ Սուպերմեն պլյուս իքս-ը (1969), «Ամսական ինքնաթիռ» գործողությունը (1969) և Խռովություն հյուսիսբևեռային քաղաքում-ը (1977): Սիբանոն նաև «Հանրաճանաչ գրականության աշխարհ» (1978) տեղեկատու գրքի գլխավոր հեղինակներից էր^[5]:

1968 թվականին, գիտական ֆանտաստիկայի երկրպագուների հիմնադրամի աջակցության շնորհիվ Սիբանոն առաջին անգամ կարողացել է մասնակցել գիտական ֆանտաստիկայի համաշխարհային կոնվենտին՝ Worldcon-ին^[6]: 1979 թվականից սկսած՝ նա հյուրընկալվել է Worldcon-ի ամենամյա գրեթե բոլոր կոնվենտներին: Ընդ որում՝ միաժամանակ ներկայացրել է Սեյունի մրցանակի արժանացած հեղինակներին^[5]: 1986 թվականին Սիբանոն արժանացել է EE Evans Big Heart Award-ին^[7], 1993 թվականին էլ՝ Worldcon Special Award-ին, որը նրան շնորհվել է գիտական ֆանտաստիկայի 51-րդ համաշխարհային կոնվենտի ժամանակ^[8]: Սիբանոն 1996 թվականին եղել է գիտական ֆանտաստիկայի 51-րդ, 2007 թվականին էլ՝ 64-րդ համաշխարհային կոնվենտի պատվավոր հյուրը:

Հեղինակային և թարգմանչական իր ներդրումների համար Սիբանոն արժանացել է Nihon SF Taisho հատուկ մրցանակի, Սեյունի հատուկ մրցանակի: Հետմահու նրան շնորհվել է նաև Tokyo Anime Award՝ Տոկիոյի անիմե մրցանակ:

Ճապոնացի ֆանտաստ գրողներին խրախուսելու նպատակով դեռ 1965 թվականին նա ինքն անձամբ նախաձեռնել և հիմնել է հատուկ մրցանակ, որը հինգ տարի անց միաձուլվել է Nebula մրցանակին: Հիշատակության է արժանի այն փաստը, որ 1982 թվականին սահմանվել է Տակումի Սիբանոյի անվան մրցանակ՝ քաջալերելու համար այն գրողնորին, ովքեր կարևոր ներդրում են ունեցել ճապոնական գիտաֆանտաստիկ գրականության զարգացման ասպարեզում: Ավելի ուշ՝ 2015 թվականին, հիմնվել է նաև Takumi Shibano Anniversary Book SF Fandom Award մրցանակը:

Ծանոթագրություններ

1. Internet Speculative Fiction Database — 1995.
2. http://www.tsogen.co.jp/news/2010/01/10011718.html
3. 一般社団法人　日本SF作家クラブ　会員名簿
4. «Japan National SF Convention History». Japanese Association for Science Fiction International Communication. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-10-10-ին. Վերցված է 2010-01-19-ին.
5. «Takumi Shibano (1927-2010)». File 770: News of Science Fiction Fandom. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-10-31-ին. Վերցված է 2010-01-19-ին.
6. John and Bjo Trimble. «Takumi Shibano Comes to America». Nippon2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-20-ին. Վերցված է 2010-01-19-ին.
7. John Hertz (2008-12). «About the Big Heart Award». Science Fiction Awards Watch. Արխիվացված է օրիգինալից 2011-02-21-ին. Վերցված է 2010-03-01-ին.
8. «The Hugo Awards By Category». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-04-27-ին. Վերցված է 2010-03-01-ին.

Գրականություն

• Report on Japanese Science Fiction (1968)
• Poul Anderson: The Avatar of Science Fiction (2001)
• Tetsu Yano: Our Grand Old Man (2004)
• Collective Reason: A Proposal (2007)

Էսսեներ

• Letter (տպագրվել է Locus պարբերականի #393-ում) (1993)
• Letter (տպագրվել է Locus պարբերականի #500-ում) (2002)

Արտաքին հղումներ

• «ＳＦ作家・翻訳家 柴野拓美（筆名＝小隅黎）先生逝去» (ճապոներեն). Токио Sogensha. 2010-01-17. Վերցված է 2010-01-18-ին.
• {{{վերնագիր}}}(անգլ.).
• «柴野 拓美 (SHIBANO TAKUMI)». Science Fiction and Fantasy Writers of Japan. Վերցված է 2010-01-18-ին.
• Статья в SF Encyclopedia
• Takumi Shibano на сайте Internet Speculative Fiction Database
• ＳＦ作家・翻訳家 柴野拓美（筆名＝小隅黎）先生逝去（東京創元社サイト）
• ＳＦ同人誌宇宙塵
• SFファンジン大賞