Յան Ստեֆանի

Յան Ստեֆանի
Ծնվել է	1746[1][2][3]^[…]
Ծննդավայր	Պրահա, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն[2][4]
Մահացել է	փետրվարի 23, 1829(1829-02-23)[5] կամ փետրվարի 24, 1829(1829-02-24)[6]
Մահվան վայր	Վարշավա, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Պովոնզկի գերեզմանատուն[6]
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Ռեչ Պոսպոլիտա և Լեհաստան
Մասնագիտություն	դիրիժոր, կոմպոզիտոր, ջութակահար, երաժիշտ և Կապելմայստեր
Jan Stefani Վիքիպահեստում

Յան Ստեֆանի (լեհ.՝ Jan Stefani հայտտնի է նաև Steffan, Steffani, Joannis, Johann, Jean, 1746^{[1][2][3][…]}, Պրահա, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն^[2][4] - փետրվարի 23, 1829(1829-02-23)^[5] կամ փետրվարի 24, 1829(1829-02-24)^[6], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն), ազգությամբ չեխ լեհաստանցի կոմպոզիտոր, ջութակահար և Վարշավայի ազգային օպերայի դիրիժոր, մասոնական կազմակերպության անդամ^[7]։

Կենսագրություն

Յան Ստեֆանին ծագումով չեխ է։ Ծնվել է Պրահայում, որտեղ էլ ստացել է կրթություն և այն ավարտելուց հետո դարձել կապելմեյստեր։ Աշխատանք փնտրելու նպատակով 1771 թվականին մեկնել է Լեհաստան, որտեղ Ռեչ Պոսպոլիտա թագավորությունում զբաղեցրել է ազգային թատրոնի նվագախմբի կոնցերտմեյստերի և դիրիժորի պաշտոնը։ Նա եղել է նաև նվագախմբի առաջին ջութակահարը։

Վարշավա ժամանելուց հետո նա արագ համագործակցություն հաստատեց այլ կոմպոզիտորների (նաև արտասահմանցի) և դերասանների, այդ թվում՝ Ազգային թատրոնի գլխավոր անիմատոր Վոյցեխ Բոգուսլավսկու հետ։ Վարշավայում նա սկսել է հետաքրքրվել նաև ժողովրդական երաժշտությամբ և որոշ մասնագետներ նրան անվանում էին «Ազգային օպերայի հայր» Ստեֆանիի ամենահայտնի ստեղծագործությունը Վոյցեխ Բոգուսլավսկու լիբրետոյի հիման վրա ստեղծված օպերան է՝ «Մտքի հրաշքը»^[8]։

Որդին՝ Յուզեֆը, երգահան և մանկավարժ է եղել։

Ստեղծագործություններ

• Król w kraju rozkoszy (1787)
• Cud mniemany czyli Krakowiacy i Górale (1794)
• Wdieczni poddani czyli Wesele wiejskie (1796)
• Szczesliwi wiesniacy — Drzewo zaczarowane (1796)
• Frozyna czyli Siedem razy jedna (1806)
• Rotmistrz Górecki czyli Oswobodzenie (1807)
• Polka czyli Oblezenie Trembowli (1807)
• Stary mysliwy (1808)
• Papirius czyli Ciekawosc dawnych kobiet (1808)

Ծանոթագրություններ

1. Ավստրիական կենսագրական բառարան (գերմ.) — ÖAW. — doi:10.1553/0X00284DC4
2. Wurzbach D. C. v. Stefani, Johann (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 37. — S. 302.
3. NUKAT — 2002.
4. Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
5. Dziębowska E. Encyklopedia muzyczna PWM (польск.) — P. 422—423.
6. Find A Grave — 1996.
7. «Mistrz opery - Jan Stefani». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
8. «Jan Stefani (1746-1829) - Find a Grave Memorial». www.findagrave.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 7-ին.

Արտաքին հղումներ

• Stefani JanԱրխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine(լեհ.)
• Cmentarz Stare Powązki: MARYA STEFANI Արխիվացված 2021-05-17 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան Ստեֆանի» հոդվածին։