Անկատար դերբայ

Անկատար ներկա ժամանակաձևով բայերի օրինակներ

Անկատար դերբայ, հայերենի կախյալ դերբայներից կամ ձևաբայերից մեկը։ Ցույց է տալիս ընթացքի մեջ գտնվող հարաձիգ գործողություն։ Արևմտահայերենում բացակայում է այս դերբայը^[1]։ Առաջին անգամ դերբայ է ճանաչվել Մանուկ Աբեղյանի կողմից^[2]։

Կազմություն

Կազմվում է -ում մասնիկով, որը դրվում է անորոշ դերբայի -ել, -ալ մասնիկների փոխարեն, ինչպես՝

գրել — գրում

կարդալ — կարդում

զարմանալ — զարմանում։

Ժամանակաձևեր

Անկատար դերբայը միշտ հանդես է գալիս օժանդակ բայի ներկա և անցյալ ձևերի հետ՝ կազմելով սահմանական եղանակի ներկա անկատար և անցյալ անկատար ժամանակաձևերը.

Անկատար ներկա

	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
I դեմք	ներկում եմ	ներկում ենք
II դեմք	ներկում ես	ներկում եք
III դեմք	ներկում է	ներկում են

Անկատար անցյալ

	Եզակի թիվ	Հոգնակի թիվ
I դեմք	ներկում էի	ներկում էինք
II դեմք	ներկում էիր	ներկում էիք
III դեմք	ներկում էր	ներկում էին

Անկատար դերբայը նախադասության մեջ այլ կիրառություն չունի, ուստի և նրա դերը սոսկ ձևաբանական է^[3]։

Ծանոթագրություններ

1. Յու. Ս. Ավետիսյան, Արևելահայերենի և արևմտահայերենի զուգադրական քերականություն, Երևան, 2007, էջ 151։'
2. Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 14։
3. Լևոն Եզեկյան, Հայոց լեզու, Երևան, 2007, էջ 285-286։