Վրացիներ

Վրացիներ; ქართველები ; քարթվելներ
Ընդհանուր քանակ
	4-5 մլն.
Բնակեցում
Լեզու(ներ)
	Վրացերեն ; (Քարթվելական լեզուներ)
Հավատք(ներ)
	Վրաց ուղղափառ եկեղեցի
Բարեկամական էթնիկ խմբեր
	Հայեր - Լազեր

Վրացիներ կամ քարթվելներ (վրաց.՝ ქართველები, ինքնանվանում՝ քարթվելեբի) քարթվելական ընտանիքի ազգ, որոնց մեծ մասը կենտրոնացած է Վրաստանի սահմանների ներսում՝ Սև ծովի ափին, Կավկասիոնի և Թրիալեթի լեռնաշղթաների միջև ընկած հատվածում։ Զգալի թվով վրացիներ բնակվում են նաև Թուրքիայի արևելյան նահանգներում և Իրանի ներքին շրջաններում՝ հատկեպես Ֆերեյդուն-Քենար քաղաքում։ Շատ վրացիներ ունեն մուգ գույնի մազեր, հանդիպում են նաև շիկահերներ։ Վրացիների մեծ մասի աչքերը շագանակագույն են, իսկ 30%-ինը կապույտ կամ մոխրագույն։ Լեզվաբանական սկզբունքով վրացիները բաժանվում են 3 խմբի՝ իբերական, սվանական և մեգրելա-լազական։ Վրացիների դավանանքը քրիստոնեությունն է (ուղղափառությունը), որն ընդունվել է 319 թ. մայիսի 6-ին։ Մարդաբանորեն պատկանում են հիմնականում եվրոպոիդ ռասայի պոնտոսական և կավկասիոնական խմբերին։ Վրաց ազգի կազմավորման ավարտը համարվում է հիմնականում 5-10 դարերը, թեև ողջ միջնադարում վրացիները բաղկացած են եղել տարբեր ազգագրական խմբերից և ցեղերից։

Վրացիների էթնիկ խմբեր

Վրացիները կազմված են հետևյալ էթնիկ խմբերից՝

աջարներ (վրաց.՝ აჭარელი)
գուրիներ (վրաց.՝ გურული)
քարթլոսներ (վրաց.՝ ქართლელი)
կախեթներ (վրաց.՝ კახელი)

իմերեթներ (վրաց.՝ იმერელი)
ինգիլոյներ (վրաց.՝ ინგილო)
լազեր
լեչխումներ (վրաց.՝ ლეჩხუმელი)
մեգրելներ (վրաց.՝ მეგრელი)

մեսխեթներ (վրաց.՝ მესხი)
մոխևներ (վրաց.՝ მოხევე)
մթիուլներ
փշավներ (վրաց.՝ ფშაველი)
սվաններ (վրաց.՝ სვანი)

ռաչվելցիներ (վրաց.՝ რაჭველი)
թուշիններ (վրաց.՝ თუში)
խևսուրներ (վրաց.՝ ხევსური)

Տարածվածություն

Գրականություն

Rapp, S. H. Jr. & Crego, P. (2018) Languages and Cultures of Eastern Christianity: Georgian, Taylor & Francis, ISBN 9781351923262
W.E.D. Allen (1970) Russian Embassies to the Georgian Kings, 1589–1605, Hakluyt Society, ISBN 978-1-4094-4599-9 (hbk)
Eastmond, Anthony (2010), Royal Imagery in Medieval Georgia, Penn State Press
Suny, R. G. (1994), The Making of the Georgian Nation, Indiana University Press, ISBN 978-0253209153
Lang, D. M. (1966), The Georgians, Thames & Hudson
Rayfield, D. (2013), Edge of Empires: A History of Georgia, Reaktion Books, ISBN 978-1789140590
Rapp, S. H. Jr. (2016) The Sasanian World Through Georgian Eyes, Caucasia and the Iranian Commonwealth in Late Antique Georgian Literature, Sam Houston State University, USA, Routledge
Toumanoff, C. (1963) Studies in Christian Caucasian History, Georgetown University Press

Վրացիներ