Սովորական ոսպնուկ (լատին․՝ Carpodacus erythrinus), սերինոսների ընտանիքի թռչուն։ Հայաստանում բնադրող-չվող է, տարածված։
Արտաքին կառուցվածք
Ճնճղուկի չափ է։ Արուների մոտ մեջքը, թևերն ու պոչը կարմրավուն շագանակագույն են, գլուխն ու կուրծքը՝ վառ կարմիր, փորիկը վարդագույն երանգ ունի։ Էգերն ու երիտասարդ թռչունները դարչնագորշավուն են, մեջքը փորիկից ավելի մուգ է։
Մարմնի երկարությունը 14,5-15 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 24-26,5 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 19-26 գ։ Կտուցը հաստ է, մոխրագույն։ Արուն կարմիրից դեղնադարչնագույն է։ Արուների երգը նման է հաճախակի կրկնվող սուլոցների։ Բնակվում է կիսաանապատներից մինչև մերձալպյան գոտի (բաց դաշտերում), գարնան չուի ընթացքում՝ քաղաքներում՝ ծառերի վրա։
Տարածվածություն
Բնակալում է Եվրասիայի անտառային գոտում։ Ձմեռում է Հարավային և Հարավ-Արևելյան Ասիայում։
Կենսակերպ
Բնակում է թփուտներով բաց տարածությունները, թավուտները, անտառեզրերը, գետափերը։ Նախընտրում է խիտ մացառուտներ։ Թաքնվում է խիտ տերևների մեջ, այդ պատճառով շատ հազվադեպ է աչքի ընկնում, չնայած, իրեն հաճախ մատնում է մեղեդիական սուլոցով։
Սննդառություն
Սնվում է խոտաբույսերի սերմերով, հատապտուղներով, միջատներով, այլ մանր անողնաշարավորներով։
Չու
Աշնանային չուն՝ օգոստոսի վերջին, սեպտեմբերի սկզբին։ Գարնանային վերադարձը՝ մայիսի կեսերից՝ արուների մեծ երամներով։
Բնադրում
Բույն դնում է թփուտներում 2 - 2,5 մ բարձրության վրա։ Արուները, թփուտների ծայրին թառած, աչքի են ընկնում իրենց երգով, արնակարմիր գլխով ու կրծքով։ Բույնը թասաձև է, բավականին խիտ։ Թուխս է նստում լոկ էգը։ Արուն կերակրում է էգին և ճուտիկներին։ Դնում է 22 մմ տրամագծով, երկնագույն՝ դարչնամանուշակագույն պտերով 3-6 (5-8) ձու։ Թխսակալում է էգը՝ 12-13 օր։ Ձագերը բնից դուրս են գալիս կյանքի 11-14-րդ օրը։
Հատուկ պահպանություն
Հաջողությամբ ընտելանում է անազատ պայմաններին։ Որպես երգեցիկ տեսակ՝ գեղագիտական, ճանաչողական, գիտական արժեք է ներկայացնում և կարիք ունի անհատ, պաշտպանության։ Օգտակար է, մոլախոտերի ու միջատների թվաքանակի կենսաբանական կարգավորիչ է։
Վերջին 10-15 տարիների ընթացքում Հայաստանում գրանցվել է տեսակի թվաքանակի աննախադեպ անկում։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված էՀայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
.jpg)
