Ղպտիերեն

Ղպտիերեն
Տեսակ	մեռած լեզու, ժամերգության լեզու, լեզու և chronolect?
Ենթադաս	եգիպտերեն
Երկրներ	Եգիպտոս[1] և Հին Եգիպտոս
Խոսողների քանակ	0 մարդ (2021)
Վերահսկող կազմակերպություն	Institute of Coptology?
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ	6 մեռած
Գրերի համակարգ	Ղպտական այբուբեն[2]
IETF	cop
ԳՕՍՏ 7.75–97	коп 328
ISO 639-2	cop
ISO 639-3	cop
Coptic language Վիքիպահեստում

Ղպտիերեն, եգիպտերեն լեզվի (եգիպտերեն) վերջին փուլը, որն ընդգրկում է զարգացման մոտ մեկ հազարամյակ։ XI - XII դդ. ղպտիերենը արդեն մեռած լեզու էր՝ դուրս մղված արաբերենի կողմից։ Պահպանվել է քրիստոնյա եգիպտացիների մոտ՝ որպես պաշտամունքային լեզու։ Ունի 5 հիմնական բարբառ, սայիդյան (IV - XI դդ., գրական լեզու), բոխարյան (որն այժմ գործածում են ղպտիները), սուբախմիմյան, ախմիմյան, ֆայումյան։ Ղպտիերենին հատուկ է զարգացած վերլուծական կառուցվածքը։ Հնչյունական համակարգում առկա է 23 բաղաձայն (խուլեր, ձայնորդներ, մեկ ձայնեղ՝ յ) և 7 հիմնական ձայնավոր։ Շեշտը ուժային է։ Բառապաշարում կան հունարեն փոխառություններ։ Այբուբենը տառագիր է, ստեղծել են եգիպտացիները մ. թ. II - III դդ.՝ Աստվածաշունչը հունարենից ղպտիերենի թարգմանելիս։

Ծանոթագրություններ

1. ScriptSource - Egypt
2. https://www.raialyoum.com/%D9%85%D8%A7%D9%87%D8%B1-%D8%A3%D8%B3%D8%B9%D8%AF-%D8%A8%D9%83%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A8%D8%B7%D9%8A%D8%A9-%D8%A2%D8%AE%D8%B1-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AD/

Գրականություն

• Wolfgang Kosack։ Lehrbuch des Koptischen.Teil I:Koptische Grammatik.Teil II:Koptische Lesestücke, Graz 1974.
• Wolfgang Kosack։ Der koptische Heiligenkalender. Deutsch - Koptisch - Arabisch nach den besten Quellen neu bearbeitet und vollständig herausgegeben mit Index Sanctorum koptischer Heiliger, Index der Namen auf Koptisch, Koptische Patriarchenliste, Geografische Liste. Christoph Brunner, Berlin 2012, ISBN 978-3-9524018-4-2.
• Wolfgang Kosack։ Schenute von Atripe De judicio finale. Papyruskodex 63000.IV im Museo Egizio di Torino. Einleitung, Textbearbeitung und Übersetzung herausgegeben von Wolfgang Kosack. Christoph Brunner, Berlin 2013, ISBN 978-3-9524018-5-9.
• Wolfgang Kosack։ Koptisches Handlexikon des Bohairischen. Koptisch - Deutsch - Arabisch. Verlag Christoph Brunner, Basel 2013, ISBN 978-3-9524018-9-7.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ղպտիերեն» հոդվածին։