Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Ազարերեն

Ազարերեն
Տեսակմեռած լեզու
ԵնթադասԻրանական լեզուներ
Գրերի համակարգարաբերենի այբուբեն
 Old Azeri language Վիքիպահեստում

Ազարերեն (նաև՝ ադարի; آذری Āḏarī /ɑːzæri/, արաբ․՝ al-āḏarīya‎‎) Ատրպատականի անհետացած հին հնդեվրոպական լեզու[1], պատկանում էր իրանական լեզուների հյուսիսարևմտյան ենթախմբին։

Ազարերենով խոսում էին ժամանակակից Ադրբեջանի հարավային մասում (մասնավորապես ներկայում թալիշների կողմից բնակեցված տարածքներում, որոնք հավանաբար ազարիների ժառանգներն են) և ներկայիս Իրանի Արդաբիլ, Արևելյան Ադրբեջան, Արևմտյան Ադրբեջան և Զանջան նահանգներում (ընդ որում Արդաբիլում նույնպես կան թալիշախոս տարածքներ)։ Ամենայն հավանականությամբ լեզուն գոյություն է ունեցել մինչև 17-րդ դարը, իսկ հետո նրա տեղը զբաղեցրել է թյուրքական լեզվախմբի ադրբեջաներենը։ Համարվում է, որ ազարերենը միասնական լեզու չէր, այլ ընդգրկում էր տվյալ տարածքում տարածված բարբառների մի խումբ։ Սկսած 11-րդ դարից ազարերենով խոսողների թիվը սկսում է նվազել, ինչը բացատրվում է Ատրպատականի աստիճանաբար թյուրքայնականացման պատճառով։ Այժմ իրանական բարբառներով խոսում են ներկայիս Իրանական Ադրբեջանի մի քանի լեզվաբանական անկլավներոմ։ Որոշ գիտնականներ կարծում են, որ այդ բարբառները ազարերենի բարբառների խմբի ուղիղ շարունակությունն է, իսկ մյուսները կարծում են, որ դրանք ամբողջականապես անհետացել են[2]։

Ծանոթագրություններ

  1. Ասիայի ժողովուրդների ինստիտուտ (ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա), «Ասիայի ժողովուրդների ինստիտուտի կարճ հաղորդագրություններ», (Краткие сообщения Института народов Азии), հատոր 30, «Изд-во Восточной лит-ры, 1961»։
  2. Բ.Վ. Հեննինգ, «Ատրպատականի հին լեզուն» (The Ancient Language of Azarbaijan)

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազարերեն» հոդվածին։
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya