Zile yo rele Ispayola pa gen plis pase 2 lane lè espanyòl yo te vini, yo di se kretyen yo ye, epoutan se lagѐ yo te vin fè avèk nou, touye nou pou yo te pran ti bout tè sa a.
yo te tèlman bat endyen yo, fὸse yo travay,pou yo te ka jwen lὸ ak lòt richès ki anba tѐ a.yo trete nou pi mal pase bèt.
Kristòf Kolon te vini ak yo, yo te panse yo te sivilize Ispanyola se te yon non, zile Ahatti Qisqeyaha Bohio pa te ka sipòte. Pou vòlè lò nou te genyen anba tè a. Yo antre nan Maguana kote yo te jwenn anpil metal men Kaonabo te kanpe premye Katchik lame endijèn nan wa ki pou Cibao a te antre nan fò Nativitad a nèk masakre tout vòlò panyòl ak ganizon yo e redui fò a an sann.[1]
Toponimi
Lè Kristòf Kolon t ap chèche enfòmasyon sou non zile a, ta sanble endijèn yo te ba li twa (3) non. Lè yo retranskri nan lang franse sa vin bay: Bohio, Quisqueya (osinon Kiskeya) ak Ahatti (peyi ki gen mòn, an tayino ki te bay Haïti, non yo bay peyi ki okipe yon bon pati nan zile a.
Nan lane 1492, lè Kristòf Kolon rive nan zile li te etone pou l wè jan kèk kote sanble ak peyi Espay
