Unha unión celular (ou unión intercelular ou ponte intercelular[1]) é un tipo de estrutura que existe nos tecidos animais que une as células coas súas veciñas ou cos compoñentes da matriz extracelular. As unións celulares constan de complexos multiproteicos que fan contacto coas células veciñas e as manteñen unidas ou coa matriz extracelular. Na parte citoplasmática poden estar unidas a compoñentes do citoesqueleto da célula. Tamén poden formar unha barreira impermeable á auga nos epitelios, que controla o transporte paracelular (polos laterais externos da célula) de auga e outros produtos. Algunhas permiten o paso de substancias dunha célula a outra e de sinais eléctricos, polo que son importantes no funcionamento coordinado dos tecidos. As unións celulares son especialmente abundantes nos tecidos epiteliais.
Principais tipos de unións celulares. De esquerda a dereita: Unión comunicante (gap junction), unión adherente ou zonula adhaerens (adhaerens junction), unión hermética (tight junction) e desmosoma ou macula adhaerens.
Desde un punto de vista funcional as unións comunicantes poden ser agrupadas en tres clases:[3] unións ocludentes (forman unha barreira), unións de ancoraxe (fixan as células con outras células ou coa matriz extracelular) e unións comunicantes (permiten o paso de moléculas ou sinais eléctricos entre as células).
Nos vertebrados, hai cinco tipos estruturais principais de unions celulares:
Formadas por unhas proteínas chamadas conexinas que forman unha especie de tubos que comunican unhas células con outras, salvando o espazo intercelular e permitindo o intercambio de substancias.[4]
Formadas por proteínas cadherinas que unen unhas células con outras e con filamentos de actina intracelulares, formando unha banda que rodea toda a célula.
As cadherinas unen as dúas células no espazo intercelular e outrras proteínas forman unha placa no interior da célula, que se conecta aos filamentos de queratina do citoesqueleto. Están situadas nos laterais da célula illados sen formar bandas.
Os hemidesmosomas son parecidos a desmosomas, formados por cadherinas, e conectan a célula con compoñentes da matriz extracelular e cos filamentos intermedios do citoesqueleto. As unións focais fan o mesmo, pero están formadas por integrinas e conectan con filamentos da actina do citoesqueleto, como por exemplo nas unións miotendinosas.[3]
Nas plantas as funcións estruturais das unións celulares xa as proporciona a parede celular, polo que as únicas estruturas parecidas a unións celulares que teñen son os plasmodesmos.
Notas
↑Chapter 13, box on morphology of squamous cell carcinoma in: Mitchell, Richard Sheppard; Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson. Saunders, ed. Robbins Basic Pathology. Philadelphia. ISBN1-4160-2973-7. 8ª edición.
