A teoría do equilibrio cambiante (shifting balance theory) é unha teoría da evolución proposta en 1932 por Sewall Wright, que suxire que a evolución adaptativa pode avanzar máis rapidamente cando unha poboación se divide en subpoboacións cun fluxo xénico restrinxido. O nome da teoría tomouse da metáfora de Wright das paisaxes de fitness (paisaxes evolutivas), que trataba de explicar como unha poboación pode moverse a través dun val adaptativo a un pico adaptativo máis alto. Segundo esta teoría, este movemento ocorre en tres pasos:
Aínda que esta teoría foi moi influente en bioloxía evolutiva, e inspirou as teorías da evolución cuántica e o equilibrio interrompido (ou puntuado),[1] existen poucas probas empíricas que apoien que o proceso de equilibrio cambiante é un factor importante en evolución, e non todos os biólogos a aceptan.[2]