Pola súa localización estratéxica, ao ser un punto elevado no medio dunha orografía cha, foi empregado como asentamento castrexo, aínda que do castro da Peneda só se conservan os restos dos muros exteriores. Tamén por esta mesma razón pertenceu a Pedro Madruga, famoso por facer fronte ao centralismo dos Reis Católicos. Tamén se construíron varios castelos medievais, posteriormente asolados en diferentes conflitos. Destaca sobre todo o castelo de Castrizán levantado en 1477 polo Arcebispo de Santiago Don Alonso de Fonseca II, para cercar o castelo de Soutomaior e manter o control sobre Pedro Madruga.[2]
Capela da Virxe das Neves
Un dos elementos máis coñecidos deste monte é a aínda en pé Capela da Virxe das Neves, tamén coñecida como Ermida da Peneda. Foi construída ao redor do século XVIII e até o de agora foi escenario de numerosas romarías e festas. Ademais da ermida, o cumio do monte conta cun miradoiro dende o cal é posíbel ver os arredores da parroquia e ata as Illas Cíes.
