Masa sonora

A masa sonora ou masa de son é unha textura musical cuxa composición, en contraste con outras texturas máis tradicionais, «minimiza a importancia das alturas musicais individuais para preferir a textura, o timbre e a dinámica como principais formadores do xesto e o impacto».^[1]

Descrición

Esta técnica foi desenvolvida partindo dos clústers empregados no modernismo musical e que despois se estendeu á escritura orquestral contra finais dos anos 1950 e 1960. A masa sonora «difumina a fronteira entre o son e o ruido».^[1] Unha textura pode disporse de tal xeito que «estea moi próxima ao status de conxunto fusionado de timbres dun único obxecto, por exemplo o acorde Northern lights..., nunha distribución moi interesante de alturas, produce un son fusionado que se apoia nun redobre de prato suspendido.»^[2]

Entre as técnicas que poden dar lugar á masa sonora, ou ben ser aplicadas con ela, inclúense técnicas estendidas como os metais ou cordas axordiñados, o flutter-tonguing, o vibrato amplo, os rexistros extremos e os glissandi.

Compositores e obras

A utilización de "acordes que se aproximan a timbres" comezou da man de Debussy e Edgard Varèse quen anotaban coidadosamente cada parte instrumental para que se fusionara formando un timbre de conxunto ou masa sonora.^[3]

No entanto, unha das mostras máis temperás deuse moito antes no tempo. Trátase do inicio do ballet Les Elémens (1737-1738) do compositor barroco Jean-Féry Rebel, no cal o caos está representado por un clúster orquestral gradualmente acumulativo formado polas sete notas da escala de Re menor.^[4] Outro exemplo máis recente é o terceiro movemento do Cuarteto de corda de Ruth Crawford Seeger, que data de 1931. Así como a música baseada en pedais múltiples de Phill Niblock.

Encontramos máis mostras nas composicións "texturais" da década de 1950 e 1960:

• Gruppen para tres orquestras (1955-57) e Gesang der Junglinge (1956), de Karlheinz Stockhausen.
• Tren ofiarom Hiroszimy (1959) de Krzysztof Penderecki.
• Composicións de György Ligeti que empregan a micropolifonía como Atmosphères (1961) ou o seu Réquiem (1963-65).
• Obras orquestrais de Iannis Xenakis como Metastaseis (1953-54) e Pithoprakta (1955-56).
• Sound Patterns for chorus (1961) de Pauline Oliveros.
• From Dreams of Brass for chorus (1963-1964) de Norma Beecroft. Beecroft «desdebuxa as notas individuais para favorecer un timbre colectivo mediante o uso de clústers vocais e instrumentais, recitados corais, narrador e unha estela de sons dunha cinta electrónica».^[1]

Do mesmo xeito, a técnica de masas sonoras aparece na produción doutros compositores como Witold Lutosławski, Karel Husa, Kazimierz Serocki, Tadeusz Baird, Henryk Górecki, Martin Bresnick, Steven Stucky, George Crumb,^[5] Barbara Kolb, ou Nancy Van de Vate.

Notas

1. Edwards, J. Michele: «North America since 1920» en ed. K. Pendle: Women & Music: A History. Indiana University Press, 2001 [1991], pp. 326-327
2. Erickson, Robert: Sound Structure in Music. University of California Press, 1975, pp. 166-168
3. Erickson, Robert: Sound Structure in Music. University of California Press, 1975, pp. pp. 18-21
4. Henck, Herbert: Klaviercluster: Geschichte, Theorie und Praxis einer Klanggestalt. LIT Verlag Münster, 2004, pp. 52-54
5. «Synopsis of Twentieth Century Styles and Composers» en University of Northern Colorado

Véxase tamén

Outros artigos

• Harmonía
• Melodía
• Espectralismo

Bibliografía

Específica

• Cope, David: Techniques of the Contemporary Composer. Schirmer, 1997. ISBN 0-02-864737-8
• Drott, Eric: «Lines, Masses, Micropolyphony: Ligeti's Kyrie and the 'Crisis of the Figure'» en Perspectives of New Music, 49 (1):4-46, 2011. (JSTOR)
• Edwards, J. Michele: «North America since 1920» en Pendle, K. (ed.): Women & Music. Indiana University Press, 2001 [1991]. (Google libros)
• Erickson, Robert: Sound Structure in Music. University of California Press, 1975. (Google libros)
• Fortune, Nigel: «Monody» en Grove Music OnlineArquivado 16 de maio de 2008 en Wayback Machine. ed. L. Macy (consultado el 24-09-2006).
• Frobenius, Wolf: «Polyphony» en Grove Music OnlineArquivado 16 de maio de 2008 en Wayback Machine. ed. L. Macy (consultado el 24-09-2006).
• Griffiths, Paul: «Ligeti, György (Sándor)» en New Grove Dictionary of Music and Musicians, ed. Stanley Sadie. Londres: Macmillan, 2001 [1980].
• Henck, Herbert: Klaviercluster: Geschichte, Theorie und Praxis einer Klanggestalt. LIT Verlag Münster, 2004. (Google libros)
• Steinitz, Richard: György Ligeti: Music of the Imagination. Faber & Faber, 2011 [2003]. (Google libros)

Xeral

• Benward, Bruce & Saker, Marilyn: Music in Theory and Practice, vol. 1 & 2. McGraw-Hill, 2009 [2003].
• Copland, Aaron: What to Listen for in Music. Penguin, 1957. Cómo escuchar la música. Fondo de Cultura Económica, 2008. (Google libros)
• Corozine, Vince: Arranging Music for the Real World: Classical and Commercial Aspects. Mel Bay, 2011. (Google libros)
• DeLone, Richard: «Timbre and Texture in 20th-Century Music» en Aspects of 20th-Century Century Music. Prentice Hall, 1975, pp. 111–113. (Google libros)
• Griffiths, Paul: The Penguin Companion to Classical Music. Penguin, 2004. (Google libros)
• Hanning, Barbara Russano: Concise History of Western Music. W. W. Norton, 1998. ISBN 0-393-97168-6
• Kliewer, Vernon: «Melody: Linear Aspects of 20th-Century Music» en Aspects of 20th-Century Music. Prentice Hall, 1975, pp. 270–301. (Google libros)
• Lanza, Andrea: El siglo XX. Madrid: Turner Música, 1986. ISBN 84-7506-186-9
• Michels, Ulrich: Atlas de música. Madrid: Alianza, 2009 [1982]. ISBN 84-206-6999-7
• Randel, Don Michael (ed.): Harvard Dictionary of Music. Harvard University Press, 2003. (Google Libros)
• Xenakis, Iannis (1992). Formalized Music: Thought and Mathematics in Composition, segunda edition (Harmonologia Series No.6). Stuyvesant, NY: Pendragon Press. ISBN 1-57647-079-2. Reprinted, Hillsdale, NY: Pendragon Press, 2001.

Ligazóns externas

• «Guía da textura musical con material multimedia» — en uwosh.edu (en inglés).
• «Music Texture» — en aboutmusictheory.com (en inglés).
• «Synopsis of Twentieth Century Styles and Composers» — en University of Northern Colorado (en inglés).