Fillo de Luis Javier Boric Scarpa, descendente de croatas,[1] e María Soledad Font Aguilera, estudou a secundaria en Punta Arenas no colexio The British School ata 2003. Instalouse en 2004 na capital do país para matricularse na facultade de Dereito da Universidade de Chile. Nela foi axudante de cátedra de Historia Institucional de Chile, Teoría da Xustiza e Dereito Internacional dos Dereitos Humanos.[2]
Dende a mocidade participou no movemento estudantil, participando na refundación do sindicato Federación de Estudantes Secundarios de Punta Arenas, e logo na Universidade militando na Federación de Estudantes da Universidade de Chile e no partido Esquerda Autónoma, unha formación socialista.[3] Como representante do alumnado participou nas mobilizacións que ao longo do 2011 levou a miles de estudantes a protestar contra o sistema chileno de ensino. Nese contexto, en decembro de 2011, presentou a súa candidatura para presidir a Federación de Estudantes conseguindo impoñerse á respaldada polo Partido Comunista de Chile.[4]
Deputado: 2013-2021
En 2013 foi candidato a deputado nas eleccións parlamentarias conseguindo ser electo polo distrito 60 de Magallanes e Antártica Chilena. Malia non presentarse dentro dunha grande coalición, senón polo partido Esquerda Autónoma, logrou a vitoria con 15 414 votos e o 26,18%.[5][6][7] Gañou notoriedade pública por propor a redución das dietas parlamentarias durante o primeiro mes do seu exercicio.[8] En 2016 abandonou Esquerda Autónoma para conformar o Movemento Autonomista que, xunto con outras forzas, se integrou na Fronte Ampla.[9] Por esta coalición foi reelecto en 2017 polo distrito 28 da mesma rexión e, en 2018 creou o partido Converxencia Social, que se propón acadar "unha sociedade socialista, democrática, libertaria e feminista".[10][11] Durante este segundo período como deputado, mostrou vontade de diálogo co executivo de centro dereita, o que lle levou a enfrontamentos coa súa formación política, integrándose na Comisón da Infancia convocada polo Presidente Piñera.[12]
Moi polémico foi o seu xesto de posar cunha camiseta que estaba decorada cunha imaxe do senador Jaime Guzmán (asesor de Pinochet, ideólogo da Constitución chilena de 1980 e fundador da UDI) cun tiro na cabeza, feito polo que logo se desculpou,[13] e a súa reunión en Francia con Ricardo Palma, quen asasinara en 1991 a ese senador.[14]
A popularidade de Boric aumentou logo do "estalido social" de 2019 que levou o goberno de Sebastián Piñera a formular importantes reformas políticas en Chile. Na Cámara de Deputados, Boric propuxo proxectos que procuraban responder ás demandas para autorizar a retirada de parte dos aforros destinados aos fondos de pensións,[15] e tivo un papel senlleiro nas negociacións que abriron un proceso de reforma constitucional en 2020.[16] Asinou, a título persoal, o acordo do 15 de novembro que sentaba a convocatoria dun duplo plebiscito simultáneo no que se preguntase á cidadanía se quería unha nova Constitución e o xeito de facela, optando entre a Convención Constitucional ou unha convención mixta na que se escollese a parte dos seus integrantes mentres que o resto serían designados polo Congreso.[17] Todo isto malia a que as tensión que se produciron na súa coalición electoral acabaron por rompela.[8]
Candidato a Presidente de Chile: 2021
Logo da campaña de Boric en 2021
Co apoio do seu partido, Coverxencial Social, propúxose como candidato nas eleccións internas para escoller ao candidato da plataforma electoral Aprobo Dignidade, na que tamén participa o Partido Comunista de Chile.[18] Nas primarias de xullo de 2021, Boric impúxose folgadamente ao comunista Daniel Jadue, alcade de Recoleta, conseguindo máis do 60% do voto.[19] Foi un dos favoritos para as eleccións de novembro de 2021, cando tivo lugar a primeira volta. Finalmente logrou quedar na segunda posición co 25,83% dos votos fronte o candidato José Antonio Kast, da ultradereita (27,91%).[20][21] A nivel rexional, Boric impúxose en tres das dezaseis: na súa natal de Magallanes e Antártica Chilena, e nas máis poboadas do país, a de Valparaíso e a Metropolitana.[22]
Os resultados supuxeron un troco importante en Chile, pois por primeira vez dende a fin do réxime de Pinochet os candidatos de centro dereita e centro esquerda non foron quen de pasar á segunda volta.[23][24] De cara a ela, Boric obtivo o apoio das forzas do centro esquerda chileno e de personalidades como os antigos presidentes Ricardo Lagos e Michelle Bachelet.[25][26][27] Tamén contou con mensaxes favorables de persoeiros de fóra de Chile do mundo da cultura, como Gael García Bernal,[28] e antigos mandatarios como José Luis Rodríguez Zapatero e François Hollande.[29][30]
Na segunda volta, celebrada o 19 de decembro de 2021, Gabriel Boric logrou gañar as eleccións fronte José Antonio Kast.[31] José Antonio Kast chiou antes dunha hora e media logo do peche dos colexios electorais a súa derrota fronte Boric.[32] Pouco despois, Sebastián Piñera, o presidente en exercicio, chamou o que será o seu sucesor para felicitalo e convocalo a unha reunión o día seguinte.[33] A candidatura de Boric sumou o 55,87% e máis de 4 620 000 votos, fronte o 44,13% e case os 3 650 000 votos de Kast, o que fixo de Gabriel Boric o xefe do Estado máis votado ata o momento.[34][35]
Presidente de Chile: 2022-2026
O 11 de marzo de 2022 prometeu o seu cargo como xefe do Estado nunha cerimonia solemne ante o Congreso Nacional reunido en Valparaíso e o seu mandato, en principio, prolongarase ata 2026.[36][37] Aos seus 36 anos, Gabriel Boric Font, converteuse no Presidente máis novo da historia do país. Canda a el tomaron posesión os ministros, con maioría de mulleres por primeira vez en Chile e entre as que destacan: a ministra de Interior Izkia Siches, quen gañara notoriedade pública como presidenta do Colexio Médico durante a pandemia de covid-19 e que foi xefa da campaña presidencial de Boric; e a ministra secretaria xeral do Goberno Camila Vallejo, líder estudantil con Boric, primeira comunista en ser nomeada a un posto de primeiro nivel no goberno dende os tempos de Salvador Allende.[38] O perfil do executivo de Gabriel Boric foi cualificado como "moderado" e "centrista" polos analistas, destacando a presenza de independentes ou figuras ligadas ao Partido Socialista como Mario Marcel, ata entón presidente do Banco Central de Chile, identificado coa disciplina macroeconómica, ou Maya Fernández, ministra de Defensa e neta de Salvador Allende. [39][40]
No seu primeiro discurso como Presidente dende La Moneda, Boric avanzou as súas intención de lograr pechar as "feridas" abertas dende o Estalido social de 2019 citando unha recuperación económica evite a desigualdade, a defensa dos dereitos humanos e a solución dialogada ao que cualificou como un conflito entre "o Estado chileno e un pobo que ten dereito a existir" (en referencia ao mapuche).[41] Tamén expresou o seu desexo para que o proceso constituínte remate por unir á cidadanía chilena e avogou por unha solución que implique aos países veciños para abordar á crise migratoria do norte de Chile.[42]
O 4 de setembro de 2022, a cidadanía chilena rexeitou en referendo a proposta de constitución elaborada pola convención constituínte (62% votos contrarios fronte o 38% favorable).[43] O resultado foi interpretado, en parte, como un voto de castigo a Boric e motivou un cambio de ministros e a apertura de negociacións interpartidarias co albo de poder elaborar unha nova constitución.[44][45] Finalmente, en decembro de 2022 logrouse o acordo sobre os aspectos institucionais e xurídicos básicos que a nova Carta Magna debería incorporar e sobre o procedemento de elaboración do texto.[46][47]
Durante os primeiros meses de mandato, o goberno de Boric presentou un cobizoso plan de reforma do sistema de pensións xubilatorias. Dende 1980, en Chile o sistema baseáse na capitalización individual mediante fondos de xestión privada.[48] Durante o "Estalido Social" de 2019, as deficiencias deste sistema foron denunciadas: arredor dun cuarto dos pensionistas consideraban insuficiente a cobertura.[49] A proposta de Boric consiste en aumentar a contía da Pensión Garantida Universal grazas a unha reforma impositiva, crear novos xestores, un público e varios privados, dos fondos de capitalización a escoller polo interesado e aumentar as prestacións.[50]
Vida persoal
Defínese como agnóstico malia a que foi bautizado e formado como católico e que di manter "unha permanente procura da fe".[51] Tamén é solteiro aínda que vive en parella, cuestión que tenta manter fóra do plano público. Durante a campaña presidencial de 2021 manifestouse a favor de repensar a figura da primeira dona coa que se recoñece á esposa do Presidente.[52]
