Denomínase columnas galegas unha parte do exército franquista e xerme do "Corpo do Exército de Galicia", división orgánica do "Exército do Norte" durante a Guerra Civil española.
Historia e características
A primeira columna galega foi creada o 28 de xullo de 1936 en Lugo co obxectivo de penetrar en Asturias para axudar as tropas sublevadas en Xixón e logo desmontar o asedio republicano a Oviedo.[1] Esta columna estivo ao mando do comandante José de Ceano Vivas, xefe da gornición de Ourense, que partiu desde Lugo con máis de 1.000 homes, divididos en 6 columnas (tres de fusileiros, unha de metralladoras, unha de gardas de asalto e outra de voluntarios), acompañadas dunha sección de morteiros e unha batería de artillaría de montaña. Cando o Comandante Ceano foi ferido, foi substituído polo Tenente Coronel Jesús Teijeiro Pérez.
A segunda columna formouse en Lugo o 1 de agosto, ao mando do comandante Marcelino López Pita. No seu avance tivo que ir por outro camiño ao ser a súa ruta cortada pola voadura dunha ponte, e tomar o control da zona mineira de Ponferrada para así atacar desde o sur.
A terceira columna creouse o 4 de agosto, ao mando do comandante Ollo, co obxectivo de reforzar a segunda columna en Ponferrada, coa fin de tomar Asturias desde a costa e o sur, pero debido á resistencia republicana tiveron que se unir a segunda columna á primeira o 7 de agosto. Debido á tardanza, o xeneral Mola destituíu ao xeneral Bosch, que desde Galicia coordinaba os ataques das columnas, tomou seu lugar o coronel Martín Alonso. Debido a que os sublevados remataron por renderse ante o asedio republicano a Xixón, os obxectivos das columnas pasaron a ser o de destruír o asedio republicano a Oviedo, contactando a 1º e 3º columnas e iniciando o ataque ás milicias que asediaban Oviedo, conseguindo enlazar o 16 de outubro coas tropas sublevadas da capital e desmontar o sitio á cidade, que quedou conectada a territorio sublevado de Galicia a través dun estreito corredor.
Durante os combates os soldados galegos tiveron a ocorrencia de vestiren insignias téxtiles simulando peixes e mariscos, recibindo o alcume de "mariscos",[2] tendo máis éxito o emblema dun cangrexo vermello.
Entre os recrutados nesta forza de choque estiveron Celso Emilio Ferreiro e Urbano Lugrís González (mentres seu irmán Secundino pelexaba no V Rexemento). A existencia destas unidades fixo que os políticos galegos en Madrid (Castelao e Santiago Álvarez) formasen as Milicias Galegas entre outras cousas para amosar que os galegos tamén defendían á República segundo testemuños dun dos seus creadores.
Notas
