Os Sarmiento pertencen ao numeroso grupo de nobres que recibiron títulos e terras en Galiza do rei Henrique II, que concedeu moitos favores a quen o apoiaba (de aí o seu sobrenome "das Mercés"). Tiñan o título de Adelantado Mayor del Reino e pasaron a ser condes de Ribadavia e Ortigueira. Pese a estar arraigados na Galiza, seguiron vencellados aos seus intereses e alianzas castelás, loitando xunto cos Zúñiga de Monterrei contra os Ulloa e Soutomaior[1]. Contra o século XVI-XVII reclamaban a súa orixe nun suposto príncipe suevo chamado "Sardamiro".