Betuweline

Betuweline Elst - Doardt
Totale lingte	92,8 km
Spoarwiidte	normaalspoar 1435 mm
Oanlein troch	Steat fan de Nederlannen
Iepene Elst - Geldermalsen: 1 novimber 1882 Geldermalsen - Gorkum: 1 desimber 1883 Gorkum - Doardt: 16 july 1885
hjoeddeistige status	in gebruik
Elektrifisearre Tiel - Geldermalsen: 1978 Geldermalsen - Doardt: 1992
Tal spoaren Elst - Vork: 1 Vork - Kesteren: 2 Kesteren - Wadenoijen: 1 Wadenoijen - Geldermalsen: 2 Geldermalsen - Doardt Stêdspolders: 1 Doardt Stêdspolders - Doardt: 2
Baanfakfaasje Elst - Gorkum - Sliedrecht: 100 Sliedrecht - Doardt: 130
Befeiliging Elst - Tiel: ATB NG Tiel - Doardt: ATB EG
omgrinzingsprofyl	OPS-NL / G2[1]
Beladingsklasse D4 (bij 100 km/o) op Elst - Geldermalsen D4 (bij 80 km/o) op Geldermalsen - Doardt[1]
Treintsjinst troch Arnhem - Elst - Tiel: Arriva Tiel - Geldermalsen (-Utert): NS Geldermalsen - Doardt: Qbuzz
Trajekt
spoar fan Arnhim tramwei fan Arnhim opbr. 0,0 Elst tramwei nei Bemmel opbr. spoar fan Zevenaar spoar nei Nimwegen oanslúting opbr. tramwei nei Lent opbr. 2,9 Vork 6,2 Valburg A50 11,1 Zetten-Andelst 14,5 Hemmen-Dodewaard 17,0 Opheusden 20,7 Kesteren spoar nei Amersfoart opbr. 25,0 Schaapsteeg A15E31 26,8 Echteld Amsterdam-Rynkanaal Havenspoorlijn Tiel buiten gebruik tramwei fan Tiel fear opbr. 32,8 Tiel tramwei nei Culemborg opbr. 36,0 Tiel Passewaaij Bommelschestraatweg 37,3 Wadenoijen Breedestraat A15E31 41,0 Utertskestrjitwei spoar fan Boxtel 44,7 Geldermalsen Spoarbrêge oer de Linge Geldermalsen oanslúting spoar nei Utert-Sintraal 51,5 Beesd A2E25 55,0 Rhenoy 58,3 Leardam Merwedekanaal 65,7 Arkel A15E31 70,4 Gorkum A27E311 A15E31 73,0 Schelluinen 75,0 Giessen-Nieuwkerk 77,0 Boven Hardinxveld 78,0 Hardinxveld-Giessendam oant 1927 Giessen 79,8 Hardinxveld-Giessendam earder Giessendam-Oudekerk 81,2 Hardinxveld Blauwe Zoom 82,0 Gasfabryk 83,8 Sliedrecht spoar nei Kijfhoek A15E31 87,0 Sliedrecht Baanhoek Under-Merwede DuPont Moton Stiel Wantij 90,7 Doardt Stêdspolders 91,0 't Visschertje N3 spoar fan Breda 92,8 Doardt spoar nei Rotterdam Sintraal

Net te betiizjen mei Betuwerûte, in spoarline foar frachtferfier.

De Betuweline is de spoarline fan Elst nei Doardt. De line waard oanlein troch de Steat fan de Nederlannen. De spoarline waard nei oanlieding fan in inisjatyf fan guon Doardtske notabelen oanlein troch de Steat neffens de wet fan 10 novimber 1875, ûnder de namme " Merwe- en Waalspoarwei".

Skiednis

De spoarline waard yn trije fazen iepene:

Datum	Trajekt	Tuskenstasjons
1 novimber 1882	Elst - Geldermalsen	Zetten-Andelst, Hemmen-Dodewaard, Opheusden, Kesteren, Tiel, Tiel Passewaaij
1 desimber 1883	Geldermalsen - Gorkum	Beesd, Leardam, Arkel
16 july 1885	Gorkum - Doardt	Boven Hardinxveld, Hardinxveld-Giessendam, Hardinxveld Blauwe Zoom, Sliedrecht, Sliedrecht Baanhoek, Doardt Stêdspolders

De spoarline hat de oant dan ta min berikbere Betuwe in ekonomyske ympuls jûn. Troch de flugge ferbiningen bloeide de regionale fruitkwekerij op. Yn de twadde helte fan de 20e iuw is dizze spoarline hieltyd mear yn ûnbrûk rekke. Ien fan de oarsaken dêrfan is troch de ferneatiging fan de spoarbrêge by Rhenen yn de Twadde Wrâldkriich de ferbining Kesteren - Amersfoart fuort foel.

It baanfak Elst - Tiel - Geldermalsen wurdt oantsjut as de "Eastlike Betuweline" en it baanfak Geldermalsen - Gorkum - Doardt wurdt oantsjut as de "Westlike Betuweline". Om't de betizing mei de Betuwerûte grut is, hat men de treintsjinst op de Westlike Betuweline de namme "MerwedeLingeline" jûn.

Frachtferfier

Om 't oare ferbiningen mei Dútslân foar it frachtferfier hieltyd swierder belêste rekken ûntstie ein jierren 80 it idee om dizze spoarline yntinsiver foar frachttreinen te brûken. Hieltyd fierder opskroefde prognoazes en protesten fan omwenners laten derta dat net dizze besteande spoarline oanpast is oan mear frachtferfier, mar dat parallel oan de besteande spoarline in folslein nije spoarline foar frachtferfier oanlein is. As ûnderskieding fan de Betuweline wurdt de frachtspoarline offisjeel as Betuwerûte oantsjut.^[2]

Elektrifikaasje

Sûnt 28 maaie 1978 is it baanfak Tiel - Geldermalsen elektrifisearre, it baanfak Geldermalsen - Doardt folge pas yn 1992. It part fan Elst nei Tiel wurdt betsjinne mei dieseltreinen.

Stasjons en gebouwen

Oan it spoar lizze hjoed-de-dei 19 stasjons: (kursyf: earder stasjon)

	Stasjon	Iepene	Hjoeddeistich gebou
	Elst	1879	1982, NS, 2e gebou
	Vork	1891	Gjin, stasjon sletten yn 1931
	Valburg	1882	Gjin, gebou sloopt yn 1945, stasjon sletten yn 1938
	Zetten-Andelst	1882	1e gebou
	Hemmen-Dodewaard	1882	1e gebou, Standerttype Hemmen
	Opheusden	1882	Gjin, gebou sloopt yn 1980
	Kesteren	1882	1e gebou, unyk ûntwerp
	Schaapsteeg	1895	Gjin, stasjon sletten yn 1916
	Echteld	1882	1e gebou, unyk ûntwerp, stasjon sletten yn 1938
	Tiel	1882	1e gebou, Standerttype Snits
	Tiel Passewaaij	2007	Gjin
	Wadenoijen	1882	Gjin, gebou sloopt yn 1950, stasjon sletten yn 1950
	Utertskestrjitwei	1889	Gjin, stasjon sletten yn 1921
	Geldermalsen	1868	1886, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt M.A. van Wadenoyen.
	Beesd	1883	Gjin, gebou sloopt yn 1985
	Rhenoy	1889	Gjin, stasjon sletten yn 1925
	Leardam	1883	1987, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt Douma, (1e stasjonsgebou noch al altyd oanwêzig)
	Arkel	1883	1e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt M.A. van Wadenoyen.
	Gorkum	1883	1971, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt Douma
	Schelluinen	1885	Gjin, stasjon sletten yn 1929
	Giessen-Nieuwkerk	1885	Gjin, stasjon sletten yn 1934
	Boven Hardinxveld	2012	Gjin
	Hardinxveld-Giessendam	1885	Gjin, gebou sloopt yn 1937, stasjon sletten yn 1927
	Hardinxveld-Giessendam oant 1957 Stasjon Giessendam-Neder Hardinxveld	1885	1957, 2e gebou, unyk ûntwerp arsjitekt van der Gaast
	Hardinxveld Blauwe Zoom	2011	Gjin
	Gasfabryk	1885	Gjin, stasjon sletten yn 1921
	Sliedrecht	1885	1e gebou, unyk ûntwerp
	Sliedrecht Baanhoek	1885	Gjin
	Doardt Stêdspolders	1990	Gjin
	Doardt	1872	1e gebou, Standerttype SS Earste Klasse

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Berjocht:Citeer web (ned) dekrantvantoen.nl, Nieuwsblad van het Noorden, 30-5-1998, Spoorlijn door de Betuwe definitief (ned) Wikipedy:nl (ned) stationsweb