کنسرتو پیانو (انگلیسی: Piano Concerto) در لا مینوراپوس ۱۶، توسط ادوارد گریگ در سال ۱۸۶۸ نوشته شده و تنها کنسرتو وی به شمار میرود. این کنسرتو یکی از محبوبترین آثار وی و در میان محبوبترین کنسرتوهای پیانو قرار دارد.
تاریخچه
این اثر از اولین آثار مهم گریگ است که توسط این آهنگساز ۲۴ ساله در سال ۱۸۶۸ در شهر سولرود،[الف]دانمارک نوشته شدهاست. وی برای آشنایی با فرانتس لیست در سال ۱۸۶۶ به رم سفر کرد و کنسرتو پیانوی خود را به اطلاع او رساند. لیست قطعهٔ او را از روی دستخط وی اجرا و گریگ را به خاطر استفاده از فواصلنامطبوع که به صورت خلاقانهای به کار رفته بود ستود.[۱]این کنسرتو اغلب با کنسرتو پیانوروبرت شومان مقایسه میشود و در همان تنالیته قرار دارد و حرکت نزولی پیانو در ابتدا مشابه هم هستند و سبک کلی اثر، از هر آهنگساز دیگری به شومان نزدیکتر است. اتفاقاً هر دو آهنگساز فقط یک کنسرتو برای پیانو نوشتهاند. گریگ کنسرتو پیانوی شومان را که در سال ۱۸۵۸ توسط کلارا شومان در لایپزیگ اجرا شده بود شنیده بود و تحت تأثیر سبک شومان قرار گرفته بود. در این کنسرتو گریگ مانند دیگر آثار خود از موسیقی محلینروژ الهام گرفتهاست. این اثر برای نخستین بار توسط «ادموند نوپرت»[ب] و با اجرای «هولگر سیمون پائولی»[پ] در ۳ آوریل ۱۸۶۹ در کپنهاگ اجرا شد و در ردیف کنسرتوهای مشکل در تکنیک نوازندگی پیانو محسوب میشود.
موومان اول در فرمسونات است و با غُرشِ تیمپانی شروع میشود و سپس پیانو با صدایی دراماتیک جلوهگر میشود و به «تم اصلی» منتهی میشود. بعد از آن، قطعه برای معرفی «تم دوم» به دو ماژور تغییر میکند. تم دوم مجدداً در «بازگشت» ظاهر میشود اما این بار در گام لا مینور شنیده میشود. موومان اول با یک «کادنزا» و مانند شکوفاییِ ابتدای قطعه به پایان میرسد.
موومان دوم یک قطعهٔ شاعرانه است که مستقیم به موومان سوم وصل میشود. موومان در فرم سهتایی (الف، ب، الف) است. بخش «ب» در ر بمل ماژور و می ماژور قرار دارد که مجدداً با برگشت و تکرارِ پیانو در ر بمل ماژور به پایان میرسد.
موومان سوم در لا مینور و با میزانهای2 4 آغاز میشود. موومان در چهار بخش و با یک تمِ پرانرژی (تم اول) شروع شده و در ادامه، بخش دوم با تمی شاعرانه (تم دوم) دنبال میشود و پس از برگشت به تم اول، بخش سوم «بازگشایش» است. بخش چهارم در میزان 3 4 که شامل واریاسیونهایی از تم اول و تغییری دراماتیک از تم دوم است (بر خلاف بخش دوم که حالتی شاعرانه داشت).
زمان اجرای کلِ این کنسرتو معمولاً کمتر از ۳۰ دقیقه است.