این مقاله دربارهٔ فهرست جانداران دورگه در فرهنگ عامه است. برای نوشتار دیگر در زیستشناسی، دورگه را ببینید.
این مقاله فهرستی از جانداران دورگه است که از فولکلور یا فرهنگ عامه ثبت شدهاند و از نظر ریختشناسی بر اساس گونههای تشکیل دهنده آنها گروهبندی شدهاند. در این مقاله ترکیبهایی که در اساطیر کلاسیک یافت نمیشوند ولی در زمینه فرهنگ پاپ مدرن توسعه یافتهاند، در بخش جداگانهای فهرست شدهاست.
بزها طبقهای از جانداران افسانهای هستند که از کمر به بالا شبیه انسان ولی پایینتنه و معمولاً پاهای عقبی شبیه بزها هستند. آنها در دستههای مختلف قرار میگیرند، مانند جاروها، خدایان، شیاطین و نیمه خدایان.[۱]
فاون - روح طبیعت روم باستان با بدن انسان ولی ساق و شاخ بز.[۲][۳] در اصل آنها با ساتیرهای یونانی تفاوت داشتند زیرا کمتر با مستی و ریبالدری در ارتباط بودند و در عوض به عنوان «موجودات خجالتی و جنگلی» شناخته میشدند.[۴] از سده اول پیش از میلاد، رومیان اغلب آنها را با ساتیرها اشتباه میگرفتند و از سده دوم پس از میلاد، این دو عملاً قابل تشخیص نیستند.[۲][۳][۴]
کرامپوس - یک شخصیت اسطوره ای آلمانی با منشأ مبهم. اغلب با پاها و شاخهای بز، بدن انسان و ویژگیهای صورت جانوران ترسیم میشود.
پن - خدای حیات وحش و محافظ چوپانان، که بدن یک مرد را دارد ولی پاها و شاخهای یک بز. او اغلب در حال نواختن فلوت شنیده میشود.
ساتیر - در اصل روح طبیعت یونان باستان با بدن انسان ولی دم بلند و گوشهای نوک تیز مثل اسب بود.[۲][۳] از ابتدا، ساتیرها بهطور جدایی ناپذیری با مستی و ریبالدری مرتبط بودند، که با عشق به شراب، موسیقی و زنان شهرت داشتند.[۲][۳][۷] در دوره هلنیستی، احتمالاً به دلیل درگیری با پن، ساتیرها به تدریج شبیه مردهایی با شاخ و پای بز به تصویر کشیده شدند.[۲][۳] آنها سرانجام با جانوران رومی مخلوط شدند و تقریباً از قرن دوم میلادی، از یکدیگر قابل تفکیک نیستند.[۲][۳][۴]
سیلنوس - مربی دیونیوس که تقریباً شبیه طنزها و معمولاً غیرقابل تشخیص است، اگرچه گاهی اوقات شبیه افراد خیلی مسن به تصویر کشیده میشود.[۷][۳]
الکونوست - موجودی از فولکلور روسی با سر یک زن و با بدن پرنده. گفته میشود صداهایی زیبا ایجاد میکند که باعث میشود هر کسی که آنها را بشنود همه آنچه را که میداند فراموش میکند و دیگر بجز الکونوست، هیچ چیز دیگری نمیخواهد.
گامایون - موجودی روسی که سر یک زن و بدن یک پرنده را نشان میدهد.
اینمیونجو - در اساطیر کره موجودی است با صورت انسان و بدن پرنده!
هارپی - نیمه پرنده، نیمه زن. در اساطیر یونان، گاهی شبیه زنی با بال و پای پرنده نشان داده میشود.
کینارا - در اساطیر هند، به شکل، نیمه انسان، نیمه پرنده است.
لیلیتو - زنی با پاهای پرنده (و گاهی بال) که در اساطیر بینالنهرین یافت میشود.
آژیر - نیمه پرنده، نیمه زن. در اساطیر یونان، ملوانان را با صدای خواننده خود به سوی مرگ میکشاند.
سیرین - موجودی نیمه پرنده، نیمه انسان با سر و سینه یک زن از فولکلور روسی. نیمه پرنده آن بهطور کلی بدن جغد است.
اوچک لانگ میدونگ - یک موجود نیمه زن و نیمه شاخدار در فولکلور مانیپوری، شبیه دختری به تصویر کشیده شده که برای فرار از شکنجههای نامادری، در غیاب پدرش، به یک پرنده تبدیل شدهاست.
دراکونوپ (پای مار) - «پای مارها، مارهای بزرگ و قدرتمندی هستند، با چهرههایی شبیه به دختران و گردنهایی که به جسم مار ختم میشوند» که توسط وینسنت بووا توصیف شدهاست.[۸]
اکیدنا - یک هیولای نیمه زن و نیمه مار که در داخل غار زندگی میکند.
فوشی - خدایی که گفته میشود توسط نو وا ساخته شدهاست.
کتو - آسورا با قسمتهای پایینی شبیه مار که میگویند چهار بازو دارد.
لامیا - مانند پری دریایی ولی با اندام تحتانی مانند مار که معمولاً ماده است.
ناگا - اصطلاحی است که به دورگه انسان و مار از همه نوع اشاره دارد.
نیو وا - در فولکلور چینی زنی است با پایینتنه شبیه مار.
اوروچیمارو - انسان دارای تواناییهایی است و میتواند با سر انسان ولی بدن را مار شود.
شاهماران (به کُردی: شاماران)، موجودی افسانهای در فرهنگ کُردی، ارمنی، ایرانی و عراقیست که با بدنهای نیم مار و نیم زن شناخته میشود. در باورهای اجتماعی، شاماران را یک توتممقدس (به شکل مار) (توتم: اجسامی نمادین هستند که در اقوام بومی بیشتر قارهها کاربردهای آیینی دارند) میدانند، حیوانی که با نیروهای فراطبیعی در ارتباط است. کارن رستمی در کتاب «شاماران، ایزد بانویی که کشته شد» به این اسطوره پرداخته است.[۹]
کوکا - موجودی از فولکلور برزیل و همتای زن کوکو که به عنوان جادوگر با سر تمساح تصویر میشود. این کودکانی را که نافرمانی والدین خود میکنند، میگیرد و میخورد.
فرشته - موجودات انسان نما که عموماً با بالهایی شبیه پرنده به تصویر کشیده شدهاند. در اساطیر ابراهیمی و اساطیر زرتشتی، فرشتگان اغلب به عنوان موجودات آسمانی خیرخواهی به تصویر کشیده میشوند که به عنوان پیام رسان خدا به انسانها عمل میکنند.
انانسی - خدای آفریقای غربی، که به آن نیز معروف است آنانس، کواکو آنانسه و آنانسی. در قاره آمریکا به نانسی، خاله نانسی و سیس نانسی معروف است. انانسی به عنوان روح همه دانش داستانها در نظر گرفته میشود. او همچنین یکی از مهمترین شخصیتهای فولکلور آفریقای غربی و کارائیب است. انانسی به طرق مختلف به تصویر کشیده میشود: گاهی او شبیه یک عنکبوت معمولی به نظر میرسد، گاهی اوقات عنکبوتی است که لباس میپوشد یا چهره ای انسانی دارد و گاهی اوقات بسیار شبیه به انسانی با عناصر عنکبوت مانند هشت پا است.
دراکاینا - گونه ای ماده از اساطیر یونانی که طبیعتی دراکونی دارد، در درجه اول به عنوان زنی با ویژگیهای اژدها به تصویر کشیده شدهاست.
سربروس - یک سگ اساطیری یونانی که از دروازههای عالم اموات محافظت میکرد، تقریباً همیشه با سه سر و گاهی اوقات یال مار و همچنین نیمه جلویی یکی از آنها برای دم به تصویر کشیده میشد.
کوتوبوکی - یک کیمرا ژاپنی با سر موش، گوش خرگوش، شاخ گاو، شانه خروس، ریش گوسفند، گردن گوسفند اژدهای ژاپنی، یال اسب، پشت یک گراز وحشی، شانهها و شکم ببر چین جنوبی، بازوهای میمون، پشت سگ و دم مار
ناواگونجارا - موجودی هندو با سر خروس، گردن طاووس، پشت گاو، دم سر مار، سه پای فیل، ببر و گوزن یا اسب، اندام چهارم دست انسان است که نیلوفر آبی در دست دارد.
دراکوتور-نیمه مرد، نیمه اژدها. در شروع شد: سیاه چال و اژدها. همچنین دارای یک همتای به شکل Dragonspawn از وارکرفت حق امتیاز. اژدها از مربی هیولا حق رای نیز با این توصیف متناسب است زیرا تلفیقی از اژدها و قنطورس است.
جکالوت - ترکیبی از شغال و کویوت. آنها در ظاهر میشوند: تواریخ کریسمس ۲ جایی که بلسنیکل آنها را با روش ناشناخته ای ایجاد کرد تا آنها سورتمه او را بکشند.
ژاکین - موجودی که شبیه به جگوار با بال و پر ماکائو است. در النا از آوالور مشخص شدهاست.
Wereape - نیمی مرد، نیمی میمون. آنها در سیاه چال و اژدها، قلمروهای فراموش شده و این سری ورورلد آنها انواع مختلفی دارند.
ورگوریلا - گربه گوریل دو در ظاهر شد: سری ورورلد و ماسک هیولا از یک آرگوریلا در قسمت ۱ از نمایش داده شد: خزنده
ورئورانگوتان - گربه نوع اورانگوتان. یکی در نمایش داده شد: سری ورورلد
وربور - نیمه مرد، نیمه گراز. یکی در نمایش داده شد: خزنده قسمت "تغییر شکل دهندگان ناشناس".
ورچیتا - نیمه مرد، نیمه یوزپلنگ. یکی در نمایش داده شد: خزنده قسمت "تغییر شکل دهندگان ناشناس".
گربه - نیمه مرد، نیمه لاکپشت. یکی در نمایش داده شد: خزنده قسمت "تغییر شکل دهندگان ناشناس".
ولفتور - نیمه مرد، نیمه گرگ. در شروع شد: سیاه چال و اژدها. برخی از تصاویر این موجود نیز دارای سر گرگ هستند. سلیقه ای از مربی هیولا حق رای دادن (که به عنوان تلفیقی از ببر و قنطورس به تصویر کشیده شدهاست) و سه بعدی AdventureQuest (به عنوان یک لیچیمرا).
↑Rev. J. G. Campbell, "Superstitions of the islands and Highlands of Scotland", Scottish Celtic Review4 (1885), pp155, 157, noted in J. G. McKay, "The Deer-Cult and the Deer-Goddess Cult of the Ancient Caledonians" Folklore43.2 (June 1932), pp. 144–174). p. 152.
↑Franklin-Brown, Mary (2012). Reading the world: encyclopedic writing in the scholastic age. Chicago London: The University of Chicago Press. p. 258. ISBN978-0-226-26070-9.
↑Fritscher, Jack (2004). Popular Witchcraft: Straight from the Witch's Mouth. Popular Press. p. 23. ISBN0-299-20304-2. The pig, goat, ram — all of these creatures are consistently associated with the Devil.