روغن تانگ

روغن تانگ
نام‌گذاری آیوپاک tung oil
دیگر نام‌ها China wood oil; lumbang oil; tung oil paraformaldehyde; tungmeal; tungoel
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۸۰۰۱-۲۰-۵
کم‌اسپایدر	none
شمارهٔ ئی‌سی	232-272-3
خصوصیات
چگالی	0.937 g/ml at 25°C
ضریب شکست (nD)	1.52 (20°C)
خطرات
نقطه اشتعال
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

روغن تانگ یا روغن چوب چینی (به انگلیسی "Tung oil" یا "China wood oil") یک روغن خشک شونده است که از فشردن دانه درخت تانگ (درخت جلا) به دست می‌آید. روغن تانگ در معرض هوا خشک شده و پوشش حاصل از آن حالتی شفاف و ظاهراً مرطوب دارد. این پوشش معمولاً برای محافظت و پرداخت چوب به کار می‌رود و بعد از چند لایه پوشش ممکن است ظاهری شبیه پلاستیک پیدا کند. روغن‌های مشابه آن روغن بزرک، آفتابگردان، خشخاش و سویا می‌باشند.^[۱] روغن تانگ خام تمایل به خشک شدن به صورت لایه چین و چروک دار دارد. برای اجتناب از چین و چروک امروزه تمام روغن‌های تانگ در دسترس "جوشانده" می‌شوند.

تاریخچه

استفاده از این روغن به زمان چین باستان مربوط بوده و در نوشته‌های کنفوسیوس مربوط به سال ۴۰۰ قبل از میلاد یافت می‌شود. مبدأ درخت روغن تانگ چین جنوبی بوده و برای تهیه روغن تانگ کشت می شده‌است با اینحال تاریخ اولین کشت نامشخص است .^[۲] در دوره دودمان سونگ از روغن تانگ برای ضد آب سازی کشتی‌ها استفاده می شد.^[۳]

ترکیب

اسیدهای چرب اصلی در روغن تونگ و غلظت آن‌ها در جدول زیر آورده شده‌است.

ترکیب اسیدهای چرب اصلی در روغن تانگ^[۴]

آلفا-الئواستئاریک اسید	82.0%
لینولئیک اسید	8.5%
پالمتیک اسید	5.5%
اولئیک اسید	4.0%

تشکیل دهنده اصلی این روغن یک اسید چرب با زنجیره‌ای از ۱۸ کربن متصل به هم (گروه‌های متیلنی) شامل سه پیوند دوگانه مزدوج می‌باشد. این پیوندها به ویژه حساس به خود اکسایش می‌باشند که موجب ایجاد اتصالات عرضی در زنجیره‌های مجاور شده و باعث سختی رزین پایه می گردند.

ویژگی‌ها

ایجاد اثر طلایی روی چوب توسط روغن تانگ پلیمریزه شده در مقابل چوب عریان

روغن تانگ ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر روغن‌ها متمایز می سازد. زمانی که همراه یک تینر بر روی چوب به کار می‌رود به مرور به صورت پوششی طلایی رنگ و براق ظاهر می گردد. روغن تانگ مقاومت بیشتری از هر نوع پوشش روغنی خالص دیگر در مقابل آب دارد و با مرور زمان به‌طور قابل ملاحظه ای  تیره نمی‌شود. از همه مهم‌تر این که روغن تانگ تنها پوشش روغنی خالصی است که به صورت صد درصد پلیمریزه می‌شود (کاملاً سخت می‌شود). به عنوان مثال روغن بزرک هرگز به صورت کامل سخت نمی‌گردد. گرم کردن روغن تانگ تا ۲۶۰ درجه سانتیگراد در محیط عاری از اکسیژن به‌طور قابل توجهی گرانروی و کیفیت تشکیل فیلم را بالا می برد. عمده روغن‌های تانگ پلیمریزه شده به صورت ترکیب شده با تینرها به فروش می رسند تا کار با آن‌ها ساده‌تر باشد. لیمونن و دی- لیمونن جایگزین بهتری برای تینرها هستند (سمیت کمتری دارند).

منابع

1. Ulrich Poth, "Drying Oils and Related Products" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley-VCH, Weinheim, 2002. doi:10.1002/14356007.a09_055
2. David N. Keightley (1983). The Origins of Chinese Civilization. University of California Press. p. 50. ISBN 978-0-520-04229-2.
3. Ebrey, Patricia Buckley, Anne Walthall, James B. Palais (2006).
4. Food and Agriculture Organization of the United Nations. "Minor oil crops - Individual monographs". Retrieved 2007-10-15.