این مقاله میتواند با ترجمهٔ متن از مقالهٔ متناظر در انگلیسی گسترش یابد. برای مشاهدهٔ دستورالعملهای مهم ترجمه روی [گسترش] کلیک کنید.
استفاده از مترجمهای ماشینی نظیر دیپال یا ترجمهگر گوگل نقطهٔ آغاز خوبی برای ترجمه است، اما کاربران ترجمهکننده باید در صورت نیاز خطاها را برطرف، و دقت ترجمه را بررسی کنند؛ و نباید تنها متن ترجمهشده بهصورت ماشینی را بدون اصلاح در ویکیپدیای فارسی قرار داده و منتشر کنند.
متنی که غیر قابل اطمینان یا کم کیفیت به نظر میرسد را ترجمه نکنید. در صورت امکان صحت متن را در منابع ارائهشده در مقالهٔ خارجیزبان بررسی کنید.
شما ملزم هستید با ارائهٔ یک پیوند میانزبانی به مقالهٔ مبدأ ترجمه، انتساب حق تکثیر را در خلاصه ویرایش بههمراه ترجمهٔ خود ارائه دهید. یک روش برای انتساب در خلاصه ویرایش میتواند استفاده از این عبارت باشد
محتوای این ویرایش از مقالهٔ موجود در ویکیپدیای انگلیسی در [[:en:Islamic Golden Age]] ترجمه شده است؛ برای انتساب، تاریخچهٔ آن مقاله را ببینید. (ابزارهایی نظیر ترجمهٔ محتوا و به ویکیفا خلاصه ویرایش و پیوند میانزبانی مناسب را به‌طور خودکار تولید می‌کنند.)
پس از ترجمه، الگوی {{صفحه ترجمهشده|en|Islamic Golden Age}} باید به صفحهٔ بحث افزوده شود.
به‌طور سنتی گفته می‌شود که این دوره با فروپاشی خلافت عباسی به دلیل تهاجمات مغول و محاصره بغداد در سال ۱۲۵۸ میلادی به پایان رسید.[۷] تعداد کمی از محققان پایان عصر طلایی را در حدود سال ۱۳۵۰ میلادی و با رنسانس تیموری مرتبط می‌دانند.[۸][۹] با این حال و برخلاف دیدگاه سنتی بسیاری از مورخان و پژوهشگران مدرن پایان عصر طلایی اسلامی را در اواخر قرن ۱۵ تا ۱۶ میلادی و در دوران امپراتوری‌های باروت اسلامی[۱۰][۱۱][۱۲] تعریف می‌کنند. دوره قرون میانی اسلام در دوره ای مشابه، اگر نه یکسان، طی شد و یک منبع آن را ۹۰۰–۱۳۰۰ پس از میلاد تعریف کرده‌است.[۱۳]
هارون الرشید علاوه بر دعوت از دانشمندان و محققان، به گردآوری و برگردان کتاب‌های خطی از زبان سریانی، یونانی و پهلوی به عربی فرمان داد. پس از هارون، پسرش مأمون، بیت‌الحکمه (خانهٔ دانش) بغداد را بنیان نهاد و دستور ساخت رصدخانه‌ای را صادر کرد. این اقدامات باعث مهاجرت دانشمندان از جای‌جای جهان به سوی بغداد و رونق آموزش و پژوهش شد. این اقدام به جنبش و نهضت ترجمه نیز مشهور است. بسیاری از آثار عهد عتیق و روزگار باستان که به دست فراموشی سپرده شده بودند، به زبان عربی و بعدها به زبان‌های فارسی، سندی، عبری، ترکی و لاتین ترجمه شدند. علوم گوناگون و عهد باستان میانرودان (بین‌النهرین)، روم، یونان، چین، هند، ایران، مصر، شمال آفریقا و تمدن بیزانس درآمیخته شدند. در دوران خلافت امویان در اندلس و حکمرانی فاطمیان در مصر، شهرهای کوردوبا و قاهره به عنوان مراکز علمی و دانشگاهی در حوزه‌های متعدد فعالیت پژوهشی داشتند.[۱۶]
برنارد لوئیس دربارهٔ این مراکز علمی و دانشجویان آن‌ها می‌گوید:[۱۷]
در دوران طلایی اسلام، خلیفه به عنوان شخص اول روشن بین و متمدن، برای نخستین بار، دانشجویان و محققان مختلف را از سرتاسر دنیا مثل چین، هند، خاورمیانه، شمال آفریقا، اروپا و آسیای میانه گرد هم جمع نمود.
یکی از بزرگ‌ترین ابداعات در این دوره مهم کاغذ بود. کالایی که رمز و راز تولید آن سال‌ها در نزد چینی‌ها پنهان مانده بود. فوت و فن صنعت کاغذسازی را اسیران جنگ تالاس (۷۵۱ میلادی) به مسلمانان آموختند که بعداً این صنعت به سمرقند و بغداد روانه شد. اعراب با گسترش شیوه‌های چینی و استفاده از پوست درخت توت این صنعت را کامل کردند. مسلمانان با استفاده از نشاسته و آهار کتاب‌ها را صحافی می‌کردند. حدود سال ۹۰۰ میلادی، صدها مغازه کتاب فروشی که کتاب‌هایی با نسخ خطی می‌فروختند در بغداد وجود داشت. همچنین کتابخانه‌های عمومی، شامل کتب متنوعی در زمینه‌های گوناگون بودند. در قرن سیزدهم میلادی، حرفه کاغذسازی از ممالک مسلمان به فز و از آنجا به اندلس و اروپا گسترش پیدا کرد.[۱۸]
دانش نقشه‌برداری و مکان نگاری، کمک بسیاری در توسعه و پیشرفت مسلمانان ایفا کرد. حتی پیش از ظهور اسلام، شهر مکه به عنوان مرکز بازرگانی دنیای عرب محسوب می‌شد. رسم و سنت زیارت کعبه، این شهر را به مرکز تبادل افکار و کالا تبدیل کرده بود. بازرگانان مسلمان تأثیر شگرفی بر تجارت و شاه راه‌های بازرگانی عربی آفریقایی و عربی آسیایی گذاشتند. بر عکس مسیحیان، هندیان و چینیان که جوامع شان بر مزرعه داری خانوادگی و کشاورزی اجدادی پایه‌ریزی شده بود، در جهان اسلام، تاجران مسلمان با تجارت و بازاریابی در دوران طلایی اسلامی، نقش اساسی را در تشکیل، رشد و گسترش مدنیت و تمدن اسلامی، بازی کردند. بازرگانان با آوردن کالا و انجام تجارت صادقانه، اعتماد چینی‌ها، هندی‌ها، مردم غرب آفریقا و جنوب شرق آسیا را به خود جلب کردند و در عوض ابداعات و اختراعات آن‌ها را به سرزمین‌های اسلامی به ارمغان آوردند. تجار مسلمان با سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی و کشاورزی گام‌های نخستین را در ایجاد دوران طلایی اسلامی برداشتند.
جدا از بازرگانان مسلمان، مبلغان مذهبی اسلام نیز نقش عمده‌ای را در ارسال پیام اسلام به نقاط متفاوت جهان بازی کردند. عمده‌ترین این سرزمین‌ها، میان رودان باستان (بین‌النهرین)، ایران زمین، آسیای مرکزی و شمال آفریقا بودند. همچنین عارفین و سالکان مذهبی نفوذ قابل توجه‌ای در قسمت‌های متعددی از شرق آفریقا، آناتولی باستانی (ترکیه)، جنوب آسیا، جنوب شرق آسیا و شرق آسیا داشتند.[۱۹][۲۰]
تعداد زیادی از اندیشمندان مسلمان علاوه بر اصول ارزشی دین خود، عقاید و دانش اخلاق متفکران گذشته را که بر پایه اصول بشر دوستانه عقلانی و مباحثات علمی مستدل بنا شده بود، پیگیری کرده و آن‌ها را مبنای پژوهش‌های خودشان قرار دادند. آثار زیادی از نوشته جات و کتاب‌های اسلامی از قرون میانه اسلامی (دوره طلایی مسلمانان) بر جای مانده‌است که به موضوعاتی نظیر شعر، عشق، تاریخ، فلسفه، ادبیات، خداشناسی و غیره پرداخته‌اند. مروری بر این آثار، آزادی اندیشه‌های متفاوت را در آن عصر بازگو می‌کند.[۲۱][۲۲]
وجود آزادی دینی، اگرچه که هنوز جوامع جهان اسلام در کنترل ارزش‌های اسلامی بودند، کمک بزرگی در توسعه ارتباطات ادیان و اختلاط فرهنگ و خرد مسیحی، یهودی و اسلام کرد و این آغازگر یک دوره جدید فلسفی و فکری در سده‌های میانی یعنی قرن هشتم تا سیزدهم میلادی بود.[۱۶]
دلیل دیگری که باعث رشد جهان اسلام در این برهه زمانی شد، آزادی بیان و سخنوری بود.[۲۳]
نخستین رساله‌ها و دانش نویسه‌ها، دربارهٔ علم محیط زیست و دانشمندان علوم محیط زیست، که مخصوصاً در رابطه با آلودگی زیست‌محیطی مطرح شد، توسط ابویوسف کندی، محمد زکریای رازی، ابن الجزار القیروانی، بنی تمیم، ابوسهل مسیحی جرجانی، ابن سینا، علی بن رضوان، عبداللطیف البغدادی و ابن النفیس به رشته تحریر درآمد. مقالات آن‌ها همچنین موضوعات مختلفی را از قبیل آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک و سوء مدیریت شهری تشریح کرده بود.[۲۴]
شهرهای کوردوبا و اندلس که جزء ممالک اسلامی محسوب می‌شدند، دارای سطل‌های زباله بودند.[۲۵]
تعدادی از مراکز علمی و آموزشی که سابقاً در دنیای قدیم گمنام بودند، خاستگاه‌شان از سال‌های نخستین عصر طلایی اسلام نشأت می‌گیرد. بارزترین مثالی که در این زمینه می‌توان گفت، بیمارستان‌های عمومی است که به جای معابد شفاء و معابد خواب و استراحت، تأسیس گردید.[۲۶]
هچنین بیمارستان‌های مربوط به بیماری‌های روانی نیز در آن دوره ساخته شد.[۲۷]
از دیگر مراکز علمی پژوهشی که در دوران طلایی اسلامی بنیان نهاده شد، کتابخانه‌های عمومی (با قابلیت امانت دهی کتاب)، دانشگاه‌ها (با اعطاء درجه‌های علمی به دانشجویان) و رصدخانه‌های نجوم به عنوان مراکز پژوهشی را می‌توان نام برد.[۲۶]
تفاوت آشکاری که رصدخانه‌های عصر شکوفایی اسلام با رصد خانه‌های کهن داشتند، غیر خصوصی بودن این‌گونه مراکز بود.[۲۸] در دوران طلایی اسلامی حدود قرن نهم میلادی، نخستین دانشگاه‌هایی که به دانشجویان خود مدرک تحصیلی پزشکی اعطاء می‌کردند تحت عنوان بیمارستان بر پا شدند. این مراکز دو منظوره بوده و حالت دانشگاه-بیمارستان داشتند.[۲۹]کتاب گینس که رکوردهای دنیا در آن ثبت می‌شود، دانشگاه قرویین (تأسیس ۸۵۹ میلادی) واقع در شهر فز مراکش را به عنوان کهن‌ترین دانشگاهی که مدرک تحصیلی به دانشجویان خود اعطاء می‌کرد، معرفی نمود.[۳۰]
دانشگاه الازهر که در سال ۹۷۵ میلادی در قاهره بنا شد، در رشته‌های گوناگون دانشگاهی، مدارک تحصیلی به دانشجویان خود اعطاء می‌کرد. این مدارک شامل مدارک تخصص تری و ارشد (کارشناسی ارشد امروزی) نیز می‌شد. دانشگاه الازهر به عنوان یک دانشگاه کامل در دنیا شناخته شده‌است. خاستگاه و اصل درجه و مدرک دکترا به مجوز و مدرکی با نام اجازه (به عربی: الإِجازَة) بر می‌گردد. دانش آموختگانی که این مدرک را اخذ می‌کردند اجازه داشتند در مدارس اسلامی به نشر آراء و افکار خود و همچنین تدریس علوم مربوط به پردازند.[۳۱]
گفته شده‌است، کتابخانه طرابلس در لبنان تا پیش از جنگ‌های صلیبی حدود ۳ میلیون کتاب داشته‌است. این کتابخانه در جریان جنگ‌های صلیبی ویران شد. در این میان آثار بسیار مهمی به زبان عربی دربارهٔ علوم ریاضیات وجود داشت که تعدادشان به‌طور قابل ملاحظه‌ای از مجموع کتاب‌های لاتین و یونانیقرون وسطی بیشتر بود. البته تعداد کمی از این کتاب‌ها در دانشگاه‌های عصر حاضر تدریس می‌شود.[۳۲]
به عنوان مثال جمیل رجب کارشناس تاریخ علوم دانشگاه مک گیل در این زمینه می‌گوید: «کمتر از پنج درصد از کتاب‌های موجود قرون وسطی اسلامی در حال تدریس می‌باشند.»[۳۳]
سهیم الحسنی استاد دانشگاه و مهندس مکانیک اماراتی دانشگاه منچستر در اینباره می‌گوید: «تعداد پنجاه هزار نسخه خطی به جا مانده مورد بازبینی قرار گرفته‌اند و هنوز پنج میلیون نسخه در نوبت بازبینی قرار دارد.»[۳۴]
در جریان جنگ‌های صلیبی یک صد هزار جلد از کتاب‌های دارالعلم غارت شده یا به آتش کشیده می‌شود.[۳۵]
نخستین بیمارستان مسلمانان در سال ۸۸ هجری قمری در زمان خلافت امویان تأسیس شد، طی این دوران بیش از ۶۰ بیمارستان در بغداد و ۳۳ بیمارستان در قاهره ساخته شد.[۳۶]
در دوران طلایی اسلامی مراکز حقوقی ویژه‌ای تأسیس شدند که به امور خیریه، وقف و امور حقوقی می‌پرداختند. همچنین مراکز حواله پول، حل اختلاف و دادخواهی نیز بنا شدند.[۳۷][۳۸][۳۹][۴۰]
امپراتوری اسلامی در طول دوران طلایی اسلامی نقش بسیار کلیدی را در جهانی سازی بازی کرده‌است. بازرگانان و جهانگردان مسلمان، به وسیله اقتصاد، دانش و تجارت، کشورها و تمدنهای گوناگون و جدا افتاده را از سر تا سر دنیا به هم پیوند زدند.[۴۹]
گستره شبکه جهانی تجارت مسلمانان از سواحل شرقی اقیانوس اطلس آغاز و پس از گذشتن از دریای مدیترانه و میان رودان (خاورمیانه) تا هند و چین ادامه داشت.[۵۰]
این شبکه بازرگانی جهانی نقش مهم و کلیدی را در برقراری و حفظ امپراتوری‌های اسلامی ایفا کرد. تجارت مسلمین به عنوان یک قدرت اقتصادی پیشرو در طول قرون هفتم تا سیزدهم میلادی، ابزار بسیار مهم و عامل کلیدی شد تا به کمک آن امپراتوری‌های اسلامی عباسی، اموی و فاطمی بنا شده و به سهولت بیشتری به اهداف سیاسی و حکومتی خود برسند.[۴۹]
آسیاب آبی حماة بر روی رود العاصی Orontes River در کشور سوریه، دستگاه‌های آسیاب آبی (چرخ آب‌کشی) Noria، ساقیه Sakia، پمپ زنجیری Chain pump در انقلاب کشاورزی مسلمانان توسط مهندسان مسلمان ابداع و به‌طور گسترده در آبیاری و کشاورزی مورد استفاده قرار گرفتند.
انقلاب و دگرگونی‌های کشاورزی
در دوران طلایی اسلامی، دگرگونی‌های بزرگ کشاورزی زیر عنوان «انقلاب کشاورزی اعراب» رخ داد.[۵۱]
بازرگانان مسلمان با گسترش و انتشار روش‌ها و تکنیک‌های صنعت کشاورزی و همچنین انتشار بذرهای گوناگون کشاورزی انقلابی را در نشر محصولات کشاورزی ایفا کردند. تجار مسلمان با خرید بذرهای سورقوم از سرزمین‌های آفریقایی، مرکبات از چین، نیشکر، پنبه و برنج از هند و با فروش و پخش آن در سرزمین‌های اسلامی که قبلاً" این محصولات کشت نمی‌شد، محصولات زراعتی را در دیگر بلاد اسلام منتشر کردند.[۵۲]
این تغییرات بزرگ کشاورزی، علاوه بر گسترش زراعت و محصولات کشاورزی، موجب گسترش و توسعه اقتصاد، پراکندگی و افزایش جمعیت، تغییر در پوشش‌های گیاهی،[۵۳] افزایش تولید و درآمد کشاورزی، رشد زندگی شهری، گسترش و قوت نیروی کارگری، توسعه آشپزی و تنوع غذایی، گسترش صنعت نساجی و پوشاک و بهبود و بالاتر رفتن سطح زندگی در جهان اسلام گردید.[۵۲]
در قرن هشتم میلادی، در خلال انقلاب کشاورزی، صنعت تصفیه نی شکر و چغندرقند توسعه پیدا کرد و این دو محصول به صورت شکر تجاری درآمدند. اعراب صنعت تولید شکر را توسعه دادند و با گسترش مزارع نی شکر و چغندر قند، صنعت تولید شکر و محصولات تابعه آن را در جهان اسلام انتشار دادند. برای نخستین بار مسلمانان «کشاورزی تجاری» را مرسوم کردند و محصولات زراعی را علاوه بر احتیاجات خانوادگی، به منظور کالایی برای فروش، تولید کردند.[۵۴]
کشاورزان چندین بار در سال و به صورت چهار فصل از مزارع محصولاتی نظیر اسفناج، بادمجان و غیره به دست می‌آوردند. در یمن گندم و در عراق برنج، دو بار در سال از یک مزرعه درو می‌شد.[۵۲]
مسلمانان یک روش علمی را در کشاورزی توسعه دادند که این روش بر سه عامل اصلی و بنیادی بنا شده بود. نخستین عامل، سامانه پیچیده و تخصصی گردش سالانه کشت محصولات است، دومین عامل، روش کاملاً توسعه یافته آبیاری است و سومین عامل، ارائه تنوع زیادی از محصولات کشاورزی است. مسلمانان زراعت را با علم به اینکه چه محصولی را در چه فصلی، در چه زمینی و با چه میزان آبی آبیاری کنند، انجام می‌دادند. در دانشنامه‌ها، موارد بی‌شماری به تفصیل در رابطه با کشاورزی و گیاه‌شناسی ارائه شده‌است.
نخستین شکل نظام سرمایه‌داری و بازار آزاد در زمان سلسله‌های اسلامی و دوران طلایی اسلامی شکل گرفت.[۵۵]
در خلال قرن هشتم تا دوازدهم میلادی، ممالک اسلامی جایی برای نخستین بازارهای تجاری، دادوستد و سرمایه‌داری درآمدند، که از آن به عنوان «سرمایه‌داری اسلامی» یاد می‌شود.[۵۶]
در دوران طلایی اسلامی یک اقتصاد پولی قدرتمند بر پایه چرخش پولی (دینار) حکم‌فرما بود. ممالک و قلمروهای مختلف اسلامی که قبلاً خودمختار و مستقل بودند دارای یک سیستم یک‌پارچه اقتصادی و پولی با واحد پولی مشترک شدند.
کالاهای مصرفی، هزینه‌های زندگی و حقوق مشاغل مختلف
در پروژه ای به سرپرستی استاد دانشگاه مایا شاتزمیلر،[۵۷] هزینه‌های زندگی و کالاهای مصرفی و حقوق مشاغل مختلف کشورهای اسلامی در دوره میانه به دست آورده شد. مایا شاتزمیلر متخصص تاریخ اجتماعی و اقتصادی جهان اسلام قرون وسطایی است. اطلاعاتی که در پایین آورده شده، براساس این پروژه می‌باشد. هرچند در این مطالعه اطلاعاتی از کشورهای مصر، سوریه، عراق، یمن و … آورده شده، اما اطلاعات مربوط به مصر کامل‌تر است؛ چرا که منبع اصلی پروژه کتابی از الیاهو اشتور،[۵۸] شرق‌شناس و مورخ اتریشی-اسرائیلی است و اطلاعات مربوط مصر در این منبع بیشتر سایر کشورها است.[۵۹]
کالاهای مصرفی
از جمله کالاهای مصرفی در دوره میانه می‌توان به نان، گوشت، مواد غذایی (همچون تخم مرغ و عسل و روغنزیتون و خرما)، مصالح ساختمانی، برده، پاپیروس و کاغذ و آرد اشاره کرد. با مقایسه قیمت هر کالا می‌توان هر یک را در دسته‌بندی‌های مربوط بخود قرار داد. برای مثال در قرن ۷ تا ۱۰ میلادی، در شهر فسطاط (اولین پایتخت اسلامی در مصر)، قیمت هر برده ۳۰ دینار بوده‌است. هر چند ممکن است قیمت‌های دیگری هم برای خرید برده‌ها پرداخت شده باشد، اما قیمت معمول ۳۰ دینار بوده‌است. برای مثال ملک کافور، برده ثروتمندی که پس از مدتی پادشاه مصر شد، ۱۸ دینار خریداری شده بود. به‌طور کلی در عراق قیمت یک برده عادی می‌توانست تا ۷۰ دینار متغیر بود. در مصر، به خاطر موقعیت جغرافیایی این کشور، تعداد برده‌ها بیشتر و در نتیجه قیمت آن‌ها کمتر بود. در حالی که در عراق تنها اعضای طبقه ثروتمند می‌توانستند برده داشته باشند.
از طرفی قیمت برده‌های جوان (دختر یا پسر) تا ۰٫۴ دینار هم پایین می‌آمد. اگر دختر جوان زیبا بود، ممکن بود قیمت او تا ۶۶ دینار افزایش یابد. قیمت دختر جوان و زیبایی که می‌توانست آواز بخواند، گاهی تا ۲۰۰۰ دینار هم می‌رسید. قیمت بالای برده نشان می‌دهد که برده کالایی لوکس محسوب می‌شده و تنها ثروتمندان می‌توانستند آن را داشته باشند.
از طرفی قیمت هر نان پیتا ۱ دینار بوده اما از آن جا که نان انواع مختلفی داشته‌است؛ به صورت میانگین قیمت نان ۰٫۰۰۴ دینار بوده‌است. قیمت حیوانات مختلف بسیار متفاوت بود. شتر و میمون ارزان‌ترین حیوان و قیمت آن‌ها ۳ دینار بوده‌است. در حالی که قیمت اسب ۷ دینار و قیمت قاطر از ۵ دینار تا ۲۸ دینار متفاوت بوده‌است. ارزان بودن قیمت شتر با توجه به سازگاری بیشتر آن با آب و هوای خشک و فراروانی آن قابل درک است.
قیمت کتاب هم گاهی تا ۸۰ دینار می‌رسید. قیمت سایر کالاها به صورت خلاصه در پایین آورده شده‌است. قیمت‌ها و کالاهایی که در جداول زیر آورده شده، همگی مربوط به مصر و در بازه زمانی ۷ تا ۱۰ میلادی بوده‌اند.[۵۹]
حقوق مشاغل مختلف
بین قرن‌های ۷ تا میلادی، در مصر، درآمد کسی که مسئول رونویسی بود، ۸۰ درهم بوده‌است. کارگرهای روزانه بین یک دوم تا سه چهارم دینار دستمزد می‌گرفتند. درآمد باغبان خلیفه ۶/۵ دینار و درآمد تعمیر کننده قایق ۴/۳ دینار در ماه بود. از طرفی درآمد یک هنرمند خوب از ۱ و ۱/۴ دینار تا ۲ دینار متغیر بود. با بررسی حقوق مشاغل می‌توان به این نتیجه رسید که افرادی که در دربار و دولت مشغول به کار بودند، درآمد و شرایط بهتری داشتند.[۵۹]
نرخ ارز دینار به درهم
در قرن ۷ تا ۸ میلادی، هر یک دینار برابر با ۱۲ درهم بود. اما در یک دوره زمانی نرخ ارز به شدت سقوط کرد و هر ۱ دینار برابر با ۲۷ تا ۲۸ درهم شد. از آن پس نرخ ارز از ۱۳ درهم تا ۲۵ درهم در نوسان بود.[۵۹]
در دوران طلایی اسلامی انرژی آبی، انرژی بادی و انرژی جزر و مدی، انواع انرژی‌های گوناگون جهت استفاده برای انواع آسیاب و کارخانه‌های متعدد بودند.[۶۰]
در خلال سده یازدهم میلادی استفاده از آسیاب‌های آبی و بادی در جای جای سرزمین‌های اسلامی مثل شمال آفریقا، اندلس، آسیای مرکزی و میانرودان کاربرد فراوانی پیدا کرده بود.[۶۱]
مهندسان مسلمان در این برهه زمانی موفق به اختراع توربین آبی و میل‌لنگ شدند. آنان از چرخ‌دنده‌ها در اقسام آسیاب و دستگاه‌های بالابرنده آب استفاده کردند. مهندسین دوران طلایی اسلامی در استفاده از سدهای آبی به عنوان تأمین‌کننده انرژی آبی پیشرو بودند و برای انواع آسیاب و دستگاه‌های بالابرنده آب، انرژی افزوده تولید کردند.[۶۲]
هووارد آر ترنر در اینباره می‌گوید: «هنرمندان، دانشمندان، پادشاهان و رعایای مسلمان دست به دست هم، فرهنگ و تمدن بی‌همتایی را به وجود آورده‌اند، که تمام جوامع و انسان‌های دیگر کشورها، به شکلی مستقیم و غیر مستقیم، تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند.»[۶۳]
ذبیح‌الله صفا
ورق کتابی از دوران طلایی اسلامی که آماده‌سازی نوعی دارو را نمایش می‌دهد. متعلق به قرن ۱۳ میلادی
ذبیح‌الله صفا می‌نویسد: «تمدن اسلامی به درجه‌ای از عظمت و در مرتبتی از کمال و پهناوری است که آگهی از همه ابواب و احاطه بر همه انحاء آن به واقع دشوار است و اگر کسی یافته شود که درصدد این ادعا برآید باید به قلت اطلاع و گستاخی وی حکم کرد. مهم‌ترین عنصر از عناصر این تمدن، علوم شرعی و عقلی و ادبی آن است که به زبان‌های عربی و فارسی تألیف و تدوین شده‌است»[۶۴]
سیدحسن تقی‌زاده
حسن تقی‌زاده دربارهٔ تمدن اسلامی می‌نویسد: «بعد از تمدن یونانی تا ظهور تمدن جدید اروپایی در چند قرن اخیر، بزرگ‌ترین و عالیترین و پرمایه‌ترین تمدنهای عالم، تمدن اسلامی بین قرن دوم تا هفتم (هجری) بود که رونق علوم و فنون عقلی در آن … به بالاترین درجهٔ کمال رسید و … اساس تمدن اروپایی هم تا آنجا که به علوم و فنون است به وسیلهٔ ترجمهٔ کتب علمی عربی از قرن یازدهم و دوازدهم مسیحی … پیدا شده»[۶۵]
دیدگاه مرتضی مطهری
مرتضی مطهری می‌نویسد: «پس از ظهور اسلام و تشکیل حکومت اسلامی و گرد آمدن ملل گوناگون در زیر یک پرچم به نام پرچم اسلام تمدنی عظیم و شکوهمند و بسیار کم‌نظیر به وجود آمد که باعث جامعه‌شناسی و تاریخ آن را به نام تمدن اسلامی می‌شناسد.»[۶۶][منبع نامعتبر؟]
↑George Saliba (1994), A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam, pp. 245, 250, 256–7. New York University Press, ISBN0-8147-8023-7.
↑King, David A. (1983). "The Astronomy of the Mamluks". Isis. 74: 531–555. doi:10.1086/353360.
↑Hassan, Ahmad Y (1996). "Factors Behind the Decline of Islamic Science After the Sixteenth Century". In Sharifah Shifa Al-Attas. Islam and the Challenge of Modernity, Proceedings of the Inaugural Symposium on Islam and the Challenge of Modernity: Historical and Contemporary Contexts, Kuala Lumpur, August 1–5, 1994. International Institute of Islamic Thought and Civilization (ISTAC). pp. 351–399. Archived from the original on 2 April 2015.
↑King, David A. (1983). "The Astronomy of the Mamluks". Isis. 74 (4): 531–55. doi:10.1086/353360.
↑Hassan, Ahmad Y (1996). "Factors Behind the Decline of Islamic Science After the Sixteenth Century". Islam and the Challenge of Modernity, Proceedings of the Inaugural Symposium on Islam and the Challenge of Modernity: Historical and Contemporary Contexts, Kuala Lumpur, 1–5 August 1994. International Institute of Islamic Thought and Civilization (ISTAC). pp. 351–99. Archived from the original on 2 April 2015.
↑موسی نجفی (۱۳۸۸)، انقلاب فرامدرن و تمدن اسلامی (موج چهارم بیداری اسلامی)، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ص. ۲۴۹، شابک۹۷۸-۹۶۴-۲۸۳۴-۱۳-۶
↑اطلس تاریخ جهان برای دانش‌آموز، سیمون آدامز، مرجان نگهی، جمشید نوروزی؛ انتشارات افق صفحهٔ ۶۶
↑ ۱۶٫۰۱۶٫۱Vartan Gregorian, "Islam: A Mosaic, Not a Monolith" , Brookings Institution Press, 2003, pp. 26–38 ISBN0-8157-3283-X
↑Bernard Lewis (2003), "From Race and Slavery in the Middle East: An Historical Enquiry", in Kevin Reilly, Stephen Kaufman, Angela Bodino (ed.), Racism: A Global Reader, M.E. Sharpe, pp. 52–8, ISBN0-7656-1060-4
↑Arnold Pacey, "Technology in World Civilization: A Thousand-Year History" , MIT Press, 1990, ISBN0-262-66072-5 pp. 41–42
↑Bülent Þenay, Sufism, archived from the original on 9 October 2018, retrieved 2007-06-26
↑Lenn Evan Goodman (2003), Islamic Humanism, p. ۱۵۵, Oxford University Press, ISBN0-19-513580-6.
↑Joel L. Kraemer (1992), Humanism in the Renaissance of Islam, Brill Publishers, ISBN 90-04-07259-4.
↑Ahmad, I. A. (June 3, 2002), "The Rise and Fall of Islamic Science: The Calendar as a Case Study", Faith and Reason: Convergence and Complementarity(PDF), Al Akhawayn University, archived from the original(PDF) on 27 February 2008, retrieved 2008-01-31
↑L. Gari (۲۰۰۲), «Arabic Treatises on Environmental Pollution up to the End of the Thirteenth Century" , Environment and History۸ (۴), pp. 475–488.
↑S. P. Scott (1904), History of the Moorish Empire in Europe, 3 vols, J. B. Lippincott Company, Philadelphia and London. F. B. Artz (1980), The Mind of the Middle Ages, Third edition revised, University of Chicago Press, pp. ۱۴۸–۵۰. (cf. Referencesبایگانی‌شده در ۲۹ فوریه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine, 1001 Inventions)
↑ ۲۶٫۰۲۶٫۱Peter Barrett (2004), Science and Theology Since Copernicus: The Search for Understanding, p. ۱۸, Continuum International Publishing Group, ISBN0-567-08969-X.
↑Ibrahim B. Syed PhD, "Islamic Medicine: 1000 years ahead of its times" , The Islamic Medical Association of North America|Journal of the Islamic Medical Association, ۲۰۰۲ (۲), pp. ۲–۹ [۷–۸].
↑Micheau, Françoise, "The Scientific Institutions in the Medieval Near East", pp. 992–3 {{citation}}: Missing or empty |title= (help), in Harv|Morelon|Rashed|۱۹۹۶|pp=۹۸۵–۱۰۰۷
↑Badr, Gamal Moursi (بهار، 1978), "Islamic Law: Its Relation to Other Legal Systems", The American Journal of Comparative Law, American Society of Comparative Law, 26 (2 – Proceedings of an International Conference on Comparative Law, Salt Lake City, Utah, February 24–25, 1977): 187–198 [196–8], doi:10٫2307/839667{{citation}}: Check |doi= value (help); Check date values in: |date= (help)
↑Ray Spier (2002), "The history of the peer-review process", Trends in Biotechnology20 (8), pp. 357–358 [357].
↑Howard R. Turner (1997), Science in Medieval Islam, p. 21, University of Texas Press, ISBN0-292-78149-0
↑Sardar, Ziauddin (1998), "Science in Islamic philosophy", Islamic Philosophy, [Routledge Encyclopedia of Philosophy], retrieved 2008-02-03{{citation}}: More than one of |author= و |last= specified (help)
↑[Lynn Townsend White, Jr.] (Spring, 1961). "Eilmer of Malmesbury, an Eleventh Century Aviator: A Case Study of Technological Innovation, Its Context and Tradition", Technology and Culture2 (2), pp. 97–111 [100–101].
↑Sami Hamarneh (March 1972), "Review: Hakim Mohammed Said, Ibn al-Haitham", Isis63 (1), pp. 118–119.
↑Marvin E. Gettleman and Stuart Schaar (2003), The Middle East and Islamic World Reader, p. 54, [Grove Press], ISBN0-8021-3936-1.
↑ ۴۹٫۰۴۹٫۱John M. Hobson (2004), The Eastern Origins of Western Civilisation, pp. 29–30, Cambridge University Press, ISBN0-521-54724-5.
↑Subhi Y. Labib (1969), "Capitalism in Medieval Islam", The Journal of Economic History29 (1), pp. 79–96 [92–93].
↑Thomas F. Glick (1977), "Noria Pots in Spain", Technology and Culture18 (4), pp. 644–650.
↑ ۵۲٫۰۵۲٫۱۵۲٫۲Andrew M. Watson (1974), "The Arab Agricultural Revolution and Its Diffusion, 700–1100", The Journal of Economic History34 (1), pp. 8–35.
↑Andrew M. Watson (1983), Agricultural Innovation in the Early Islamic World, Cambridge University Press, ISBN0-521-24711-X.
↑Jairus Banaji (2007), "Islam, the Mediterranean and the rise of capitalism", Historical Materialism (journal)|Historical Materialism15 (1), pp. 47–74, Brill Publishers.
↑The Cambridge economic history of Europe, p. 437. Cambridge University Press, ISBN0-521-08709-0.
↑Subhi Y. Labib (1969), "Capitalism in Medieval Islam", The Journal of Economic History29 (1), pp. 79–96 [81, 83, 85, 90, 93, 96].
↑Ahmad Y Hassan (1976). Taqi al-Din and Arabic Mechanical Engineering, pp. 34–35. Institute for the History of Arabic Science, University of Aleppo.
↑Adam Robert Lucas (2005), "Industrial Milling in the Ancient and Medieval Worlds: A Survey of the Evidence for an Industrial Revolution in Medieval Europe", Technology and Culture46 (1), pp. 1–30 [10].
Yahya Abdullahi, Mohamed Rashid Bin Embi (2013). of Islamic geometric patterns. Frontiers of Architectural Research: Elsevier.{{cite book}}: External link in |title= (help)
بيني فيلدشتاين (بالإنجليزية: Beanie Feldstein) معلومات شخصية الميلاد 28 يونيو 1993 (30 سنة)[1] لوس أنجلوس مواطنة الولايات المتحدة إخوة وأخوات جونا هيل الحياة العملية المدرسة الأم جامعة ويسليان المهنة ممثلة، وممثلة تلفزيونية، وممثلة أفلام اللغة ا...
An equivalent of presidential election was held in the Romanian People's Republic on 21 March 1961. The name of the Presidium of the Great National Assembly (Romania's Communist parliament) is changed into State Council of Romania and Gheorghe Gheorghiu-Dej features the president of the new institution, thus becoming the first president of the State Council, de facto head of state. This change was enforced as the Law #1/1961 and voted by the Great National Assembly.[1][2][...
1992 film by Michael Mann The Last of the MohicansTheatrical release posterDirected byMichael MannScreenplay by Michael Mann Christopher Crowe Based on The Last of the Mohicansby James Fenimore Cooper The Last of the Mohicansby Philip Dunne Produced by Michael Mann Hunt Lowry Starring Daniel Day-Lewis Madeleine Stowe Jodhi May CinematographyDante SpinottiEdited by Dov Hoenig Arthur Schmidt Music by Trevor Jones Randy Edelman Productioncompany20th Century FoxDistributed by 20th Century Fox (Un...
Acidonia Classificação científica Reino: Plantae Divisão: Magnoliophyta Classe: Magnoliopsida Ordem: Proteales Família: Proteaceae Género: Acidonia Espécies Ver texto. Outros projetos Wikimedia também contêm material sobre este tema: Imagens e media no Commons Diretório no Wikispecies Commons Wikispecies Acidonia é um género botânico pertencente à família Proteaceae. É endêmica da costa sul da Austrália Ocidental.[1][2] Espécies Acidonia microcarpa Referências ↑ «Acidonia
American college football season 2007 Fresno State Bulldogs footballHumanitarian Bowl championHumanitarian Bowl, W 40–28 vs. Georgia TechConferenceWestern Athletic ConferenceRecord9–4 (6–2 WAC)Head coachPat Hill (11th as HC, 17th overall season)Offensive coordinatorJim McElwain (1st season)Offensive schemePro-styleDefensive coordinatorDan Brown (6th as DC, 11th overall season)Base defense4–3Home stadiumBulldog Stadium(Capacity: 41,031)Seasons← ...
Map of the six governorates of the Northwestern Krai – three western governorates constituted Vilna Governorate-General Vilna Governorate-General (Russian: Литовское генерал-губернаторство, Lithuanian: Vilniaus generalgubernatorija), known as Lithuania Governorate-General before 1830, was a Governorate-General of the Russian Empire from 1794 to 1912. It primarily encompassed the Vilna, Grodno, and Kovno Governorates. Governors General were also commanders of th...
Communications in Burundi include radio, television, fixed and mobile telephones, the Internet, and the postal service in Burundi. Radio and television See also: Television in Burundi Radio is the main source of information for many Burundians.[1] Radio stations: La Radiodiffusion et Television Nationale de Burundi (RTNB), the state-controlled broadcaster operates the only national radio network, broadcasting in Kirundi, Swahili, French, and English;[1] roughly 10 privately ow...
United States Air Force general For the Canadian-born architect, see Alison Brooks. Allison C. BrooksOfficial Air Force portraitBornJune 26, 1917Pittsburgh, PennsylvaniaDiedDecember 9, 2006(2006-12-09) (aged 89)Sequim, WashingtonAllegianceUnited States of AmericaService/branchUnited States Air ForceYears of service1939–1971RankMajor generalAwardsLegion of Merit (2) Distinguished Flying Cross (3) Bronze Star Croix de Guerre Allison C. Brooks (June 26, 1917 – December 9, 2006)...
Indian film production company Friday Film HouseTypePrivateIndustryFilm productionFilm distributionFounded18 September 2013; 10 years ago (2013-09-18)FounderSandra ThomasVijay BabuHeadquartersKochi, Kerala, IndiaProductsFilmsOwnerVijay BabuSubsidiaries Friday Film Experiments Friday Tickets (Film Distribution) Friday Home Cinema Friday Music Company Websitefridayfilmhouse.com Friday Film House is an Indian film production company based in Malayalam film industry owned by Vij...
Japanese train type This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Sotetsu 8000 series – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2022) (Learn how and when to remove this template message) Sotetsu 8000 seriesSet 8711 in revised livery in October 2020In service1990–PresentManufacturerHitachiEnter...
Regency in North Kalimantan, IndonesiaBulungan Regency Kabupaten Bulungan (Indonesian)Regency Coat of armsMotto(s): Tenguyun(Together)Location of Bulungan Regency in North Kalimantan.CountryIndonesiaProvinceNorth KalimantanCapitalTanjung SelorArea • Total13,181.92 km2 (5,089.57 sq mi)Population (mid 2022 estimate) • Total157,593 • Density12/km2 (31/sq mi) [1]Time zoneUTC+8 (Central Indonesian Time)Websitebulun...
Gerald TeschlBorn (1970-05-12) 12 May 1970 (age 53)Graz, AustriaNationalityAustrianAlma materUniversity of MissouriScientific careerFieldsMathematics, Mathematical physicsInstitutionsRWTH Aachen, University of ViennaDoctoral advisorFritz Gesztesy Gerald Teschl (born 12 May 1970 in Graz) is an Austrian mathematical physicist and professor of mathematics. He works in the area of mathematical physics; in particular direct and inverse spectral theory with application to completely integ...
1973 history book by Daniel J. Boorstin The Americans: The Democratic Experience AuthorDaniel J. BoorstinCountryUnited StatesSubjectHistory of the United StatesPublisherRandom HousePublication date1973Pages736AwardsPulitzer Prize for HistoryISBN978-0394710112 The Americans: The Democratic Experience is a 1973 book by American historian Daniel J. Boorstin. The book is the third in his American history trilogy, in which he argues that the physical environment of the New World shaped American so...
Iglesiascollegio elettoraleStato Italia Elezioni perCamera dei deputati ElettiDeputati Periodo 1993-2005Tipologiauninominale Territorio Manuale Il collegio di Iglesias fu un collegio elettorale uninominale della Repubblica Italiana per l'elezione della Camera dei deputati. Apparteneva alla circoscrizione Sardegna e fu utilizzato per eleggere un deputato nella XII, XIII e XIV legislatura. Venne istituito nel 1993 con la cosiddetta Legge Mattarella (Legge n. 277, Nuove norme per l'elezione...
Fourth season of the AMC crime drama television series Season of television series Breaking BadSeason 4Season 4 DVD coverStarring Bryan Cranston Anna Gunn Aaron Paul Dean Norris Betsy Brandt RJ Mitte Bob Odenkirk Giancarlo Esposito Jonathan Banks Country of originUnited StatesNo. of episodes13ReleaseOriginal networkAMCOriginal releaseJuly 17 (2011-07-17) –October 9, 2011 (2011-10-09)Season chronology← PreviousSeason 3Next →Season 5List of episodes The fourth sea...
Deniz Doğan Informasi pribadiNama lengkap Deniz DoğanTanggal lahir 20 Oktober 1979 (umur 44)Tempat lahir Lübeck,[1] Jerman BaratTinggi 1,81 m (5 ft 11+1⁄2 in)Posisi bermain BekInformasi klubKlub saat ini Eintracht BraunschweigNomor 8Karier junior TSV Siems Lübeck0000–1999 1. FC Phönix LübeckKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1999–2001 Eichholzer SV 2001–2003 Hamburger SV II 33 (2)2003–2004 VfL Osnabrück 14 (0)2004–2007 VfB Lübeck 102 (9)200...
American television anthology series This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Panic! TV series – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2019) (Learn how and when to remove this template message) Ronnie Burns and Robert Vaughn in episode Double Identity (1958) Panic!, broadcast as No War...
Daniel Lleufer Thomas, 1896 photograph Sir Daniel Lleufer Thomas (29 August 1863 – 8 August 1940) was a Welsh magistrate, social reformer, and writer. Thomas was born on 29 August 1863 at Llethr Enoch, Cwm-du, Talley, the third child of William and Esther Thomas, at Llethr Enoch, Cwm-du, in the parish of Llandeilo-fawr. In 1890 he was nominated to be Liberal candidate for the vacancy in East Carmarthenshire following the death of David Pugh but he withdrew before the selection conference.&#...
_2006.jpg)
