ابومروان عبدالملک بن ابی العلا، معروف به ابن زهر (به لاتین: Avenzoar) (۱۰۹۴-۱۱۶۲ م) متولد سبیا، پزشک مسلماناندلسی و هم‌دوره ابن رشد و موسی بن میمون و ابن طفیل بود. او طبیب و وزیر عبدالمومن موحدی بود. روش ابن زهر عقل گرایانه و تمرکز بیشتر بر تجربه بود . معروف ترین اثر او التیسیر فی المداواء و التدبیر (راه آسان مداوا و پیشگیری) بود. وی مخترع عمل شکاف نای و کاشف سنگ لوله گوارش و عمل جراحی زیبایی یا پلاستیک و آزمایش پزشکی بر روی حیوانات
کتاب الاغذیه وی اولین دستورالعمل غذایی را شامل میشود. در کتاب التیسیر انواع سرطان لوله گوارش را توضیح میدهد[۱][۲] همچنین اولین بار در این کتاب بیماری گال را توضیح میدهد[۳]
زندگی
وی در خانواده بنوزهر بدنیا آمد که از طایفه عرب ایاد بودند. خانواده او شش نسل از طبیبان و وزیران را به جامعه تحویل داده بود.[۴] ابتدا از علوم دینی شروع کرد سپس در محضر پدرش ابوالعلا زهر طب جالینوس و بقراط را آموخت.[۵]
اختراعات
تراکئوتومی
عمل تراکیوتومی یا لوله گذاری شکاف نای که اولین بار توسط ابن زهر اختراع شد
ابن زهر اولین کسی بود که عمل شکاف نای یا تراکئوتومی را بر روی یک بز انجام داد[۶] برخی او را اولین انگل‌شناس و نخستین توصیف‌کننده جرب دانسته‌اند.[۷]
عمل جراحی زیبایی
وی اولین کسی است که در کتاب الاقتصادعمل جراحی زیبایی یا پلاستیک را توصیه می کند.[۸]
آزمایش پزشکی بر روی حیوانات
ابن زهر اولین دانشمندی است که آزمایش پزشکی بر روی حیوانات را بجای انسان شروع می کند.[۹]
کشف سرطان لوله گوارش
در کتاب التیسیر انواع سرطان لوله گوارش را توضیح میدهد[۱][۲]
↑ ۱٫۰۱٫۱"2 Early concepts of cancer", 2000, Cancer and metastasis reviews, vol. 19, no. 3, pp. 205-205.
↑ ۲٫۰۲٫۱Tweel, Jan G.; Taylor, Clive R. (25 May 2010). "A brief history of pathology". Virchows Archiv. 457 (1): 3–10. doi:10.1007/s00428-010-0934-4. PMC 2895866. PMID 20499087.
↑Azar, Henry (2008). The Sage of Seville: Ibn Zuhr, His Time, and His Medical Legacy. Cairo: American University in Cairo. ISBN 978-9774161551.
↑Glick, Thomas F.; Livesey, Steven; Wallis, Faith (2014). Medieval Science, Technology, and Medicine: An Encyclopedia. Routledge. p. 259.
↑Missori, Paolo; Brunetto, Giacoma M.; Domenicucci, Maurizio (7 February 2012). "Origin of the Cannula for Tracheotomy During the Middle Ages and Renaissance". World Journal of Surgery. 36 (4): 928–934. doi:10.1007/s00268-012-1435-1. PMID 22311135. S2CID 3121262.
↑الهویی نظری، زهرا (پاييز 1382). «طب و داروسازی در اندلس». تاریخ اسلام (دانشگاه باقرالعلوم) (۱۵): ۱۰۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑Glick, Thomas F.; Livesey, Steven; Wallis, Faith (2014). Medieval Science, Technology, and Medicine: An Encyclopedia. Routledge. p. 260.
↑Hajar, Rachel (1 January 2011). "Animal testing and medicine". Heart Views. 12 (1): 42. doi:10.4103/1995-705X.81548. PMC 3123518. PMID 21731811.
↑Byrne, Joseph P. (31 January 2012). Encyclopedia of the Black Death. ABC-CLIO. p. 33. ISBN 978-1598842531.
