دارو

[۱]

ورق کتابی از دوران طلایی اسلام که آماده‌سازی نوعی دارو را نمایش می‌دهد.
متعلق به قرن ۱۳ میلادی

دارو (به انگلیسی: Drug) در دانش پزشکی به هر ماده‌ای که برای درمان، تسکین علائم، تشخیص بیماری یا پیشگیری از آن به‌کار رود و بر ساختار یا کارکرد جاندار اثر بگذارد و پس از ورود به بدن، عملکرد بدن را تصحیح کند گفته می‌شود. در تعریفی دیگر، دارو به ماده‌ای گفته می‌شود که با اثر بر گیرنده‌ای خاص در داخل، خارج یا دیواره سلول، باعث شروع یا مهار عملکردی خاص می‌گردد و قدرت اثر دارو با میزان و تعداد این تعامل، نسبت مستقیم دارد؛ البته داروهایی که محل اثر موضعی دارند، همچون: آنتی‌اسیدها، ضدعفونی‌کننده‌های موضعی و مواد حاجب، در این تعریف نمی‌گنجند.[۲]

دارو ممکن است که منشأ طبیعی (گیاهی یا حیوانی) داشته باشد یا به‌طور مصنوعی ساخته شود. داروهای شیمیایی معمولاً در آزمایشگاه و به‌دست داروسازان و گاهی پزشکان یا دانشمندانی دیگر کشف شده و پس از تحقیقات کافی و تأیید مراجع رسمی، در کارخانه‌های داروسازی تولید می‌شوند.

مصرف دارو با این روش‌ها: خوراکی (قرص و شربت)، مالیدنی (پماد و قطره)، استنشاقی (از راه تنفس)، تزریقی (آمپول) یا شیاف مصرف می‌شود. داروها به چهار صورت معدنی، حیوانی، گیاهی یا شیمیایی وجود دارند. همچنین می‌توان داروها را به دو دسته مُجاز و غیرمجاز (مانند برخی مخدرها) طبقه‌بندی کرد.

داروها اصولاً باید در شرایط ویژه‌ای نگهداری شوند؛ همچنین تاریخ مصرف مشخصی دارند. شیوه مصرف دارو و چنده‌گذاری (دُوز مصرفی) آن در نسخه پزشک معالج، مشخص می‌شود. برخی از داروهای ساختنی-که به آن‌ها داروهای جالینوسی نیز گفته می‌شود-در داروخانه با نسخه پزشک و از ترکیب چند ماده دارویی ساخته می‌شود.

به محل فروش دارو داروخانه گفته می‌شود.

واژه‌شناسی

ریشه واژه دارو به زبان پهلوی و واژه «داروک» برمی‌گردد. این واژه با Drug در انگلیسی هم‌ریشه است.

تحلیل این واژه: دار (درخت) + وک (پسوند صفت‌ساز): داروک.

دارو به معنای درختی است که خاصیت دارویی دارد؛ چون در گذشته، بیشتر داروها را از درخت می‌گرفتند.

فریدون جنیدی در کتاب داستان ایران درباره نام دارو می‌نویسد: درخت در زبان اوستایی «دااورو» dauru نامیده می‌شود و در گذر از اوستا به پهلوی، به‌گونه «دار» بر آمده است، و «داروک» درختچه و بوته است، و چنان‌که پیداست، پیش از پیدا شدن داروهای شیمیایی، همه داروها را از بوته‌ها و درختچه‌ها برمی‌گرفته‌اند. واژه «داروک» (پهلوی کهن)، در پهلوی نو به‌گونه «داروگ» درآمد و با همین گونۀ نو، ره به زبان‌های اروپایی گشود که آن را در انگلیسی drug، در فرانسوی drogue و لاتینی droga می‌خوانند.

ماهیت داروها

در حالت کلی، یک دارو ماده‌ای است که با واکنش‌های شیمیایی خود، تغییراتی در کارکرد زیستی ایجاد می‌کند. عمدتاً مولکول دارو با یک مولکول خاص در سیستم زیستی-که نقش مشخصی بازی می‌کند- برهم‌کنش دارد؛ به این مولکول، گیرنده یا ریسپتور می‌گویند. داروها در موارد اندکی به‌عنوان دشمن شیمیایی، معروف هستند که ممکن است با دیگر داروها واکنش نشان دهند؛ در موارد دیگری مثل عوامل اسمزی، داروها به‌طور انحصاری با مولکول‌های آب، واکنش نشان می‌دهند. داروها ممکن است درون بدن، تولید شوند؛ همانند هورمونها، یا شیمیایی بوده و درون بدن تولید نشوند. سموم نیز دارو محسوب می‌شوند. مواد سمی می‌توانند به‌وسیله موجودات زنده، از جمله، گیاهان و جانوران ساخته شوند یا همانند آرسنیک و کادمیوم، دارای ریشهٔ معدنی باشند. از آنجا که واکنش دارو با گیرندهٔ آن، شیمیایی است، یک مولکول دارو باید شکل، اندازه، ترکیب اتمی و بار الکتریکی مناسب داشته باشد.

عملکرد داروها

تعدادی دارو

یک دارو معمولاً دارای نقطهٔ دریافت متفاوتی نسبت به جایگاه عمل خود است؛ مثلاً قرصهایی که برای درمان سردرد به‌کار می‌روند، با اینکه از راه دهان دریافت می‌شوند؛ جایگاه عمل آن‌ها مغز است؛ بنابراین یک داروی پذیرفته و عملی‌شده، دارویی است که اولاً خواص لازم برای انتقال از سایت ورودی به جایگاه عمل مورد نظر را داشته باشد و ثانیاً در زمان معقول از بدن دفع شود؛ البته برخی داروها مانند داروهای موضعی پوستی و افشانه‌های تنفسی، مکان اثرگذاری نزدیک به محل دریافت دارند.

داروها می‌توانند در شرایط استاندارد دما و فشار یا (STP) در سه حالت گاز، مثل نیتروزاکسید، مایع، مثل لیدوکایین و نیز جامد، مثل آسپرین موجود باشند. این شرایط، تعیین‌کنندهٔ نحوهٔ ورود و دریافت آن‌ها در بدن انسان است؛ برای مثال، برخی داروهای مایع به‌راحتی در دمای اتاق تبخیر می‌شوند و می‌توانند به همان شکل، تنفس شوند؛ همانند (هالوتان). طبقات گوناگون داروهای آلی در داروشناسی و داروسازی مورد بررسی قرار می‌گیرند. بسیاری از داروها بازها و اسیدهای ضعیف هستند. این داروها به‌وسیلهٔ خود بدن هدایت می‌شوند؛ زیرا تفاوت pH در اجزای مختلف، ممکن است که درجه یونش، این نوع داروها را تغییر دهد.

یکی از شایع‌ترین انواع مسمویت، مسمومیت دارویی است. خواب‌آورها، مسکن‌ها و داروهای ضدافسردگی-که سیستم اعصاب مرکزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد- جزو مهم‌ترین داروهای مسومیت‌آفرین هستند. در ایران نیز داروها نخستین عامل مسمومیت به‌شمار می‌روند؛ مسکن‌های غیرمخدر، تب‌برها و داروهای ضد رماتیسمی، اولین دسته از داروهای ایجادکننده مسمومیت در ایران هستند و پس از آن، داروهای دسته اعصاب و روان همچون: داروهای خواب‌آور و ضد صرع... قرار دارند.[۱]

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ داروها، اولین عامل مسمومیت در ایران . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
  2. Basic & Clinical Pharmacology. ۲۰۱۸. صص. ۳. شابک ۹۷۸-۱-۲۶۰-۲۸۸۱۷-۹; MHID ۱-۲۶۰-۲۸۸۱۷-X مقدار |شابک= را بررسی کنید: invalid character (کمک).
  • واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان وادب فارسی
  • ویکی‌پدیای انگلیسی en:Drug
  • مقاله نقش ترکیبات آلی فلزی در چیره شدن بر مقاومت دارویی، محمدرضا کمالی سروستانی، همایش شیمی و نانو فناوری، دانشگاه آزاد دورود، ۱۳۸۸

Read other articles:

Alfred Holland SmithSmith circa 1910-1915Born(1863-04-26)April 26, 1863Cleveland, OhioDiedMarch 8, 1924(1924-03-08) (aged 60)New York CityEmployerNew York Central RailroadTitlePresident Alfred Holland Smith (April 26, 1863 – March 8, 1924) was the President of New York Central Railroad from January 1914 to May 1918 and from June 1919 until his death. The entirety of Smith's forty-five-year career was dedicated to the railroads. He started his career as a messenger boy at the age of fou...

 

Type of automotive suspension An active suspension is a type of automotive suspension that uses an onboard control system to control the vertical movement of the vehicle's wheels and axles relative to the chassis or vehicle frame, rather than the conventional passive suspension that relies solely on large springs to maintain static support and dampen the vertical wheel movements caused by the road surface. Active suspensions are divided into two classes: true active suspensions, and adaptive ...

 

Taekwondo competition Taekwondo at the2013 Mediterranean GamesMenWomen58 kg49 kg68 kg57 kg80 kg67 kg+80 kg+67 kgvte The men's 80 kg competition of the taekwondo events at the 2013 Mediterranean Games took place on the 22 of June at the Edip Buran Arena. Schedule All times are Eastern European Summer Time (UTC+3). Date Time Round June 22, 2013 09:00 Preliminaries June 22, 2013 14:00 Finals Results Legend PTG — Won by Points Gap SUP — Won by Superiority OT — Won on over time (Golden ...

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أكتوبر 2017) مسجد نور آستانا   إحداثيات 51°07′36″N 71°24′57″E / 51.126561°N 71.415737°E / 51.126561; 71.415737  معلومات عامة الدولة كازاخستان  سنة التأسيس 2008  التصميم والإن

 

Wappenabbildung Luxburg-Wappen im Grafendiplom von 1790 Luxburg, bis ins 18. Jahrhundert Girtanner, dann auch Girtanner von Luxburg, ist ab 1776 der Name eines briefadeligen pfalz-zweibrückischen und ab 1813 bayerischen Adelsgeschlechts. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 2 Standeserhebungen 3 Wappen 3.1 Girtanner 3.2 Adelswappen 3.3 Freiherrliches Wappen 3.4 Gräfliches Wappen 3.5 Abweichende Wappendarstellungen und Beschreibungen 4 Schloss Luxburg 5 Schloss Aschach 6 Schloss Sien 7 Schloss Se...

 

Para el álbum homónimo, véase Fania All-Stars (álbum). Fania All-StarsDatos generalesOrigen Nueva York, Estados UnidosEstado ActivoInformación artísticaOtros nombres La Fania Las estrellas de Fania Los Fania Six[1]​ La Gente del Sabor[n 1]​Género(s) Salsa, música latina, tropical, bolero, cha cha chá, mambo, son montuno, guaracha, soul, rock, jazz fusión, jazz afrocubanoPeríodo de actividad 1968 - presenteDiscográfica(s) Fania Records Columbia Records Island ...

Banque de l'Habitat's headquarters BH Bank (formerly Banque de l'habitat) is a state-controlled bank in Tunisia.[1][2][3] It is listed in the Bourse de Tunis.[4][5] The BH headquarters is 75m and 16 floors it was built between 2003 and 2010 The building is one of the Tallest buildings in Tunisia. Overview Banque de l'Habitat was founded in 1973 and is headquartered in Tunis, Tunisia.[1] It has 90 million dinars in assets, mostly in real estate.&...

 

Mathur Husyairi Mathur Husyairi (lahir 4 Juni 1975) adalah seorang politikus Indonesia. Ia lahir di Kalimantan Barat dari orangtua berdarah Madura asal Kecamatan Geger, Kabupaten Bangkalan, Jawa Timur. Ia masuk Pesantren Miftahul Ulum Panyeppen Palengaan Pamekasan. Kemudian, ia lulus dari SMA Al-Miftah Panyeppen Palengaan Pamekasan. Ia melanjutkan pendidikannya di IAIN Sunan Ampel Surabaya Jurusan Sastra Konsentrasi Pendidikan Agama Islam.[1] Selama menjadi mahasiswa, ia menjadi aktiv...

 

For the British actress, see Pauline Murray (actress). For the American lawyer and priest, see Pauli Murray. Pauline MurrayMurray performing live with the Invisible Girls at the Paard van Troje in The Hague, Netherlands, in 1981Background informationAlso known asMurrayBorn (1958-03-08) 8 March 1958 (age 65)Waterhouses, County Durham, EnglandOriginDurham, County Durham, England[1]GenresPunk rocksynth-popnew waveambientelectronicOccupation(s)SingerInstrument(s)VocalsYears active1976

English actor (b. 1959) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Steve McFadden – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2023) (Learn how and when to remove this template messa...

 

Диск «Ropin' The Wind» американского кантри-исполнителя Гарта Брукса стал лучшим альбомом года в США в 1992 году. Список лучших альбомов США 1992 года (Billboard Year End Charts) — итоговый список наиболее популярных альбомов журнала Billboard по данным продаж за 1992 год[1][2]. Лучшим альбо...

 

1944 World War II incident Nemmersdorf MassacrePart of Eastern Front (World War II)Murdered German civilians in Nemmersdorf, October 1944, German Federal ArchiveLocationNemmersdorf, East PrussiaDate21 October 1944TargetGerman civilians, French and Belgian POWsAttack typeMassacre, wartime rapeDeaths~74 German civilians, ~50 French and Belgian POWsPerpetrators2nd Guards Tank Corps The Nemmersdorf massacre was a civilian massacre perpetrated by Red Army soldiers in the late stages of World War I...

Pour les articles homonymes, voir Abbaye Notre-Dame. Abbaye Notre-Dame du Pesquié Présentation Culte Catholique romain Type Abbaye Rattachement Diocèse de Pamiers - Doyenné de Foix Début de la construction XXe siècle Fin des travaux XXIe siècle Architecte Joël Gigou aaPGR Style dominant contemporain Protection néant Géographie Pays France Région Midi-Pyrénées Département Ariège Ville Serres-sur-Arget Coordonnées 42° 58′ 33″ nord, 1° 32′...

 

German botanist and naturalist (1796–1830) Location of Cape Mertens Karl Heinrich Mertens (Russian: Андрей Карлович Мертенс, 17 May 1796 – 18 September 1830 Kronstadt), was a German botanist and naturalist, and son of the botanist Franz Carl Mertens. Mertens was aboard the Russian vessel Senyavin under Captain Lieutenant Fedor Petrovich Litke with orders to explore the coasts of Russian America and Asia. This turned out to be one of the most productive voyages of disc...

 

Doc Wiley redirects here. For the ragtime and blues musician, see Arnold Wiley. Baseball player Wabishaw WileyCatcherBorn: (1887-02-01)February 1, 1887Vernon, LouisianaDied: November 3, 1944(1944-11-03) (aged 57)Jersey City, New JerseyBatted: RightThrew: RightNegro leagues debut1909, Birmingham GiantsLast appearance1924, New York Lincoln Giants Teams Birmingham Giants (1909) West Baden Sprudels (1910) Brooklyn Royal Giants (1911–1912, 1918) Mohawk Giants (1913) New York Linco...

Elias Silvério Informações Nascimento 22 de setembro de 1986 (37 anos) Pirapora do Bom Jesus, São Paulo Nacionalidade brasileiro Outros nomes Xuxu Altura 1,75 m Peso 70 kg Divisão Peso Meio-Médio Peso Leve Luta por Pirapora do Bom Jesus, São Paulo Equipe Alvaro Aguiar Team Elias Silverio Team Barbosinha Team Período em atividade 2011–presente Cartel nas artes marciais mistas Total 27 Vitórias 17 Por nocaute 4 Por finalização 1 Por decisão 12 Derrotas 9 Por nocaute 2 Po...

 

This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Microsoft Product Activation – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2014) (Learn how and when to remove this template message) DRM mechanism used by Microsoft The Activation Wizard in Windows XP Microsoft Product Activation is a DRM technology used by Microsoft Corporation in several of its c...

 

Corrèze Lambang kebesaranCorrèze Lokasi di Region Nouvelle-Aquitaine Corrèze Koordinat: 45°22′24″N 1°52′33″E / 45.3733°N 1.8758°E / 45.3733; 1.8758NegaraPrancisRegionNouvelle-AquitaineDepartemenCorrèzeArondisemenTulleKantonCorrèzePemerintahan • Wali kota (2008–2014) François BarbazangeLuas • Land134,16 km2 (1,319 sq mi) • Populasi21.175 • Kepadatan Populasi20,34/km2 (0,89/sq mi)Kode...

Hedonisme merupakan ajaran atau pandangan bahwa kesenangan atau kenikmatan merupakan tujuan hidup dan tindakan manusia.[1] Terdapat tiga aliran pemikiran dalam hedonis yakni Cyrenaics, Epikureanisme, dan Utilitarianisme. Makna hedonisme telah mengalami pergeseran seiring dengan perkembangan zaman. Di zaman modern ini, paham hedonisme sudah jauh berbeda dari paham etika hedonisme Epicurus. Hedonisme saat ini disandingkan dengan makna kemewahan, gaya hidup berlebihan, dan cenderung kepa...

 

1977 studio album by Sad CaféFanx Ta-RaStudio album by Sad CaféReleasedSeptember 1977Recorded1976-77StudioStrawberry Studios, StockportThe Manor, Shipton-on-CherwellIndigo Studios, ManchesterGenrePop rockLabelRCAProducerJohn PunterSad Café chronology Fanx Ta-Ra(1977) Misplaced Ideals(1978) Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic[1]Encyclopedia of Popular Music[2] Fanx Ta-Ra is the first studio album by the English band Sad Café. It was produced and en...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!