ثابت بن قرّه (۲۲۱–۲۸۸ق) (۸۲۶–۹۰۱ م) از مندائیان متولد سوریه که در بغداد میزیست. وی ریاضیدان و مترجم نهضت ترجمه و عضو دارالحکمه بودهاست.
اهمیت
ثابت ابن قره ابداع کننده علم استاتیک و اولین کسی بوده که فاصله زمین تا خورشید و طول سال خورشیدی را اندازه گرفتهاست.[۱]
وی با تجربه عینی نظریه زمینمرکزی بطلمیوس را زیر سؤال برده و دریافته است که خورشید باید مرکز منظومه شمسی باشد. کوپرنیک نظریه خود را بر اساس نظرات وی مطرح کرده و در کتاب خود از وی نام میبرد.[۲]
او پس از سرخسی و کندی، پیگیرنده موسیقی یونانی در مقابل موسیقی معمول در کشورهای اسلامی است.[۳]
کارهای نجومی
وی طول سال انتقالی را ۳۶۵ روز، ۶ ساعت، ۹ دقیقه و ۱۲ ثانیه (خطای ۲ ثانیه) تعیین کرد.
وی فرضیه بطلمیوس، حرکت خورشید و ماه و نظریه ساعتهای آفتابی را مورد بررسی انتقادی قرار داد.[۴]
هنگامی که به فرضیههای بطلمیوس نگاه میکرد، سال انتقالی را پیدا کرد که هنگام نگاه به زمین و اندازهگیری آن در پس زمینه ستارگان حرکتی نداشتند که نشان میداد آنها هم نسبت به خورشید وضعی شبیه به زمین دارند که به نظریه امروزی خیلی شبیه است.[۵]
↑Thabit ibn Qurra". islamsci.mcgill.ca. Retrieved 2020-11-26.
↑Cohen, H. Floris (2010). "Greek Nature-Knowledge Transplanted". GREEK NATURE-KNOWLEDGE TRANSPLANTED:: THE ISLAMIC WORLD. How Modern Science Came into the World. Four Civilizations, One 17th-Century Breakthrough. Amsterdam University Press. pp. 53–76. ISBN 978-90-8964-239-4.