واهاگن والاترین مقام در اساطیر ارمنی، ایزد جنگ، شجاعت و فتح و پیروزی است. در بعضی از روایات اساطیری، به عنوان ایزد خورشید نیز آمده‌است. در یکی از دستنوشته‌های مربوط به خلقت جهان چنین آمده‌است: «خورشید را پرستیدند و واهاگن نامیدند.» بنابر گفته آنانیا شیراکاتسی، ارمنیان مجموعه ستارگان راه شیری را مربوط به نام واهاگن دانسته و آن را «راه قدیمی خورشیدی» نامیده‌اند. به نظر او ارمنیان معتقد بودند واهاگن و «بارشامین» ایزد بزرگ آشوریان، در زمستانی سخت، مشغول دزدیدن کاه بوده‌اند، آن‌ها هنگام بازگشت کاه‌ها را در آسمان جا گذاشتند، و بدین گونه در آسمان مجموعه‌ای از کاه ایجاد شده‌است، از این رو راه شیری در ارمنی به «راه کاه‌دزدی» معروف است. بنابر اسطوره‌شناسی واهاگن به عنوان شکارچی شجاع با تاریکی و قوای اژدهایان شر و مضر مبارزه می‌کند. به همین دلیل لقب «اژدهاکش» را به او داده‌اند.
معبد اصلی واهاگن در ولایت تارون (ارمنستان باستان) روستایی به نام «ویشاپ» قرار داشت. در آن معبد مجسمه بزرگ واهاگن قرار داشت و در اتاقهای مجاور مجسمه‌های ایزد بانو آستقیک و آناهید (اساطیر ارمنی) ایزد بانوی مادر قرار داشت. آستقیک به عنوان عروس واهاگن به حساب آمده و تالار آن به نام اتاق واهاگن نامیده شده‌است.
در سال ۳۰۱ میلادی همراهان و سپاه گریگور روشنگر پس از جنگ‌های فراوان معبد اصلی واهاگن را ویران کردند و در آن مکان اولین کلیسای ارمنی بنا شد. (کلیسای کاراپت مقدس) در گاه‌شماری باستانی ارمنی روز بیست و هفتم ماه به نام او ذکر شده‌است. در شعری حماسی، مربوط به واهاگن که محبوبترین ایزد ارمنیان بوده‌است، او را نوجوانی زاییده شده از چهار عنصر یعنی آسمان (هوا)، زمین (خاک)، دریا (آب)، و نی زرد مایل به ارغوانی (آتش) دانسته‌اند که دارای موهای آتشین (پراکنده‌کننده آتش)، ریش آتشین (آتش سوز) و چشمانی مثال خورشید است.
آسمان دردِ زِه داشت و دردِ زِه داشت زمین
به درد زایمان گرفتار بود بحر ارغوانین
نی سرخ‌فام در نیستان بحر بیکران
لرزان همی بود از درد زایمان
از گلوگاه نی دود همی خاست روان
دوان شد از آن شعله‌ها میان
پسر گیسو طلای نوجوان
او داشت آذرگون زلفان
ریشی چون شعله‌ها لرزان
داشت دو چشم چون خورشید رخشان
|شابک=
ادبیات ارمنی • تاریخنگاران ارمنی • hy:Հունաբան դպրոց
الفبای ارمنی (Ստեղծման պատմություն • مسروب ماشتوتس) • hy:Հայկական հնագրություն • hy:Դանիելյան նշանագրեր
«hy:Եղծ աղանդոց» • «تاریخ ارمنستان» • «آشخارهاتسویتس» • «hy:Զորանամակ» • «hy:Գիրք թղթոց» • «hy:Կնիք հավատո» • «hy:Կանոնագիրք Հայոց» • «hy:Պատմություն Աղվանից աշխարհի» • «hy:Մատյան ողբերգության» • «hy:Մխիթար Գոշի դատաստանագիրք» • «hy:Աղվեսագիրք» • «hy:Գիրք հարցմանց (աշխատություն)» • «hy:Ադամգիրք»
«زخمهای ارمنستان» • «سامول» • «یادداشتهای دزد صلیب» • «Աշոտ Երկաթ» • «گئورگ مارزپتونی» • «Պապ թագավոր» • «Վարդանանք»
hy:Հունա-հայկական պապիրուս • «hy:Մլքե թագուհու Ավետարան» • «hy:Լազարյան ավետարան» • «hy:Հայերեն հնագույն թղթյա ձեռագիր»
«hy:Հայկ և Բել» • «Վահագնի ծնունդ» • «hy:Արտաշես և Սաթենիկ» • «hy:Տիգրան և Աժդահակ» • «دورک آنگق» • «hy:Արտավազդի վեպ» • «hy:Արա Գեղեցիկ և Շամիրամ»
«hy:Պարսից պատերազմ» • «hy:Արշակ և Շապուհ» • «داوید ساسونی» • «hy:Տարոնի պատերազմ» • «hy:Կաշտի քաջեր» • «hy:Կարոս խաչ» • «hy:Մոկաց Միրզա» • «hy:Ասլան աղա»
hy:Շարական • hy:Տաղ • hy:Հայրեն • hy:Անտունի • hy:Հորովել
hy:Հայագիտություն • مخیتاریست • ماتناداران
5-18-րդ դարեր • 19-20-րդ դարեր
گوریون • آگاتانگلوس • یزنیک کوغباتسی • یغیشه • پاوستوس بوزاند • موسس خورناتسی • غازار پاربهتسی • Հովհան Մանդակունի
داویت آنهاقت • سبئوس • کومیتاس آغتسهتسی • هوهان مامیکونیان • داوتاک کرتوغ • Հովհաննես Օձնեցի • استپانوس سیونهتسی • قوند • ساهاکدوخت • خسرویدخت • تووما آرتسرونی • هوهانس دراسخاناگهرتتسی • اوختانس سباستاتسی • مؤسس کاغانکاتواتسی
گریگور نارکاتسی • استپانوس آسوغیک • گریگور ماگیستروس • آریستاگوس لاستیورتسی • هوهانس ایماستاسر • ماتئوس اورهایتسی • نرسس چهارم شنورهالی • مخیتار گش • نرسس لامبروناتسی • واردان آیگکتسی • وارطان آرولتسی • گیراگوس گاندزاگهتسی • سمبات سپاراپت • فریک • هوهانس یرزنکاتسی • مخیتار آیریوانتسی • استپانوس اربلیان • hy:Գևորգ Սկևռացի • هتوم پاتمیچ • گستانتین یرزنگاتسی • hy:Գրիգոր Ակներցի • hy:Խաչատուր Կեչառեցի • پیشنویس:یسایی نچتسی • ترتر یروانتسی • هوهان وروتنتسی • گریگور تاتواتسی • hy:Մատթեոս Ջուղայեցի • گریگور خلاتهتسی • آراکل سیونهتسی • توما مدزوبهتسی • آراکل باغیشهتسی • مگرتیچ ناقاش • داویت کوبایرتسی آبراهام آنگیوراتسی •
هوهانس تلگورانتسی • گریگوریس آقتامارتسی • ناهاپت کوچاک • پیشنویس:نرسس موکاتسی • پیشنویس:سیمون لهاتسی • سیمون جوغایتسی • آراکل داوریژتسی • hy:Ստեփանոս Լեհացի • پیشنویس:یرمیا چلپی • زاکاریا کاناکهرتسی • ناقاش هوناتان • پیشنویس:خاچاتور ارزرومتسی • باغداسار دبیر • یسایی حسن-جالالیان • پیشنویس:سیمون اول یروانتسی • پیشنویس:پطروس قاپانتسی • سایاتنووا • شاهامیر شاهامیریان
هاروتیون آلامداریان • مسروپ تاغیادیان • خاچاطور آبوویان • قوند آلیشان • تسرنتس • hy:Մակար Բարխուդարյան • گابریل سوندوکیان • مگردیچ پشیکتاشلیان • میکائیل نالباندیان • رافائل پاتکانیان • رافی • پرژ پروشیان • قازاروس آقایان • سمبات شاهعزیز • سربوهی دیوساب • هاکوپ بارونیان • گریگور آرتسرونی • پتروس دوریان • آرپیار آرپیاریان • موراتسان • آلکساندر شیروانزاده • آترپت • آراکل باباخانیان • گریگور ظهراب • هوهانس هوهانسیان • ورتانس پاپازیان • نار-دوس • هوهانس تومانیان • لئون شانت • یروانت اودیان • خنکو آپر • آرشاگ چوبانیان • آوتیک ایساهاکیان • درنیک دمیرچیان • واهان تکیان • زابل یسایان • سیامانتو • دانیل واروژان • واهان دریان • روبن سواگ • میساک متسارنتس
آرازی • هاکوب اوشاکان • گوستان زاریان • استپان زوریان • واهان توتوونتس • یقیشه چارنتس • آکسل باکونتس • نائیری زاریان • گورگن ماهاری • شاهان شاهنور • واختانگ آنانیان • مگردیچ آرمن • هراچیا کوچار • خاچیک داشتنتس • هوهانس شیراز • هامو ساهیان • موشق ایشخان • سرو خانزادیان • مارو مارکاریان • سیلوا کاپوتیکیان • گئورگ امین • هراچیا هوانسیان • واهاگن داوتیان • بارویر سواگ • مگردیچ سارگسیان • زاهراد • آقاسی آیوازیان • متاکسه • پیشنویس:هایک خاچاتریان • آرتاشس کالانتاریان • موشق گالشویان • وارتزگس پطروسیان • ژیرایر آنانیان • هراند ماتئوسیان • زوری بالایان • آرامائیس ساهاکیان • پرژ زیتونتسیان • رازمیک داوویان • هنریک ادویان • آرتم هاروتیونیان • لوون آنانیان • گورگن خانجیان • hy:Հրաչյա Թամրազյան • پیشنویس:لوون خچویان • واهرام ساهاکیان
Հայկական պոեզիա • الگو:تاریخنگاران و وقایعنگاران ارمنی قرون وسطی • Հայ աստվածաբաններ