مقدماتی جام جهانی فوتبال، مسابقاتی است که تیم‌های صعودکننده از این مرحله می‌توانند در بازی‌های نهایی جام جهانی فوتبال شرکت کنند. مسابقات مربوط به مقدماتی جام جهانی فوتبال توسط فیفا برگزار می‌شود.
تیم میزبان مسابقات نهایی جام جهانی فوتبال به صورت اتوماتیک به آن دوره از مسابقات راه می یابد. بر خلاف بسیاری از ورزش‌های دیگر، نتایج حاصل از جام جهانی قبلی یا از مسابقات قهرمانی قاره تأثیری در نحوه صعود تیم‌ها به مسابقات دور بعد ندارد.
تاریخچه
نحوه برگزاری مسابقات مقدماتی جام جهانی در چندین سال گذشته تغییراتی کرده و تکامل یافته‌است. در جام جهانی ۱۹۳۰ بازی‌های مقدماتی برگزار نشد و تنها ۱۳ تیم دعوت شده می‌توانستند در این مسابقات شرکت نمایند. اولین بازی مقدماتی برای راه‌یابی به جام جهانی در ۱۱ ژوئن ۱۹۳۳ برگزار شد و تیم سوئد با نتیجه ۶ بر ۲ استونی را در استکهلم شکست داد. براساس برخی منابع اولین گل زده شده در تاریخ بازی‌های مقدماتی جام جهانی توسط کنوت کرون کاپیتان تیم سوئد زده شده‌است ولی منابع دیگری، زننده اولین گل بازی‌های مقدماتی جام جهانی را اوالد تیپنردروازهبان تیم استونی می‌دانند که یک گل‌به‌خودی بود.
در طول تاریخ برگزاری این مسابقات تعداد تیم‌هایی که از مرحله مقدماتی به مرحله بعد صعود می‌کردند در حال افزایش بود بطوریکه از ۱۶ تیم در سال‌های ۱۹۳۴ تا ۱۹۷۸ به ۲۴ تیم از سال‌های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ افزایش یافت و از سال ۱۹۹۸ تا کنون به صورت ۳۲ تیمی برگزار می‌شود. نحوه برگزاری این مسابقات در طول تاریخ تقریباً یکسان بوده‌است.
سهمیه هر قاره
جدول زیر فهرست تعداد سهمیه‌های اختصاص یافته به هر قاره توسط فیفا برای هر تورنومنت را مشخص می‌نماید. در جدول زیر برای برخی از سال‌ها هیچ سهمیه‌ای برای یک قاره مشخص نشده‌است مانند قاره اقیانوسیه قبل از ۱۹۶۶ و قاره آفریقا در سال ۱۹۵۰ که هیچ سهمیه‌ای ندارند و این دلیل بر محرومیت آن قاره توسط فیفا نیست بلکه هیچ کشوری حاضر به شرکت در این مسابقات برای آن دوره نبود.[۱]
در جدول زیر برای سهمیه‌های بین قاره‌ای عدد ۰/۵ درنظرگرفته شده‌است و اعدادی که به صورت پررنگ مشخص شده نشان دهنده کسب سهمیه بین قاره‌ای توسط آن قاره می‌باشد. "C+" نشان دهنده سهمیه تیم قهرمان دور قبل است و "H+" نشاندهنده سهمیه میزبانی می‌باشد.
تعداد تیم‌های ورود شده به فرایند احراز صلاحیت در دور مقدماتی و تعداد بازی‌های برگزار شده به‌طور پیوسته و در طول زمان در حال رشد بوده‌است. همچنین کشور مصر به عنوان یک کشور آفریقایی در سال‌های ۱۹۳۸ و ۱۹۵۴ در گروه کشورهای قاره اروپا شرکت نموده است و به همین دلیل در آن سال‌ها شاخص مربوط به قاره آفریقا عدد صفر منظور شده‌است.
تعداد تیم‌های صعود کرده از مرحله مقدماتی (شامل تیم‌هایی که به صورت اتوماتیک صعود کرده‌اند)
توجه: تیم‌هایی که تنها و حداقل یک بازی انجام داده‌اند به عنوان اولین حضور در نظر گرفته شده‌است. تیم‌هایی که قبل از برگزاری بازی‌های مقدماتی انصراف داده‌اند یا تیم‌هایی که از مرحله مقدماتی صعود کرده‌اند و بعداً انصراف داده‌اند، در این جدول محاسبه نشده‌است.
نتایج تیم‌های ملی در جام جهانی رقابت‌های مقدماتی از ۱۹۳۴ تا ۲۰۱۴
توجه داشته باشید که تا قبل از بازی‌های مقدماتی ۱۹۹۸ برای هر تیم برنده ۲ امتیاز در نظر گرفته می‌شد ولی در جدول زیر برای هر بازی برد ۳ امتیاز و برای مساوی ۱ امتیاز در نظر گرفته شده‌است.
↑ ۱٫۰۱٫۱مصر و سوریه در سال ۱۹۶۰ یک تیم مشترک به نام جمهوری متحده عربی تشکیل دادند و با این تیم وارد رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۶۲ شدند، اما قبل از شروع بازی‌ها انصراف دادند. پس از آن، مصر در دور مقدماتی جام جهانی ۱۹۶۶ تحت نام جمهوری متحده عربی وارد مسابقات مقدماتی شد، ولی دوباره قبل از شروع بازی‌ها از مسابقات خارج شد.
↑تیم سریلانکا در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ با عنوان سیلان وارد این مسابقات شد، اما قبل از انجام بازی‌ها انصراف داد.
↑تیم میانمار در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۱۹۵۰ با عنوان برمه وارد این مسابقات شد، اما قبل از انجام بازی‌ها انصراف داد.
↑تیم تووالو یکی از عضوهای OFC است ، اما عضو فیفا نیست.
گلزنان برتر در رقابت‌های مقدماتی از ۱۹۳۴تا ۲۰۱۸
بازیکنانی که به صورت پررنگ مشخص شده‌اند هنوز به عنوان بازیکنان فعال می‌باشند.
