شاهزاده مظفر فیروز |
|---|
| زادهٔ | ۶ سپتامبر ۱۹۰۶
|
|---|
| درگذشت | ۵ آوریل ۱۹۸۸ (۸۱ سال)
|
|---|
| آرامگاه | پاریس |
|---|
| همسر | مهین دولتشاهی[۱] |
|---|
| فرزندان | ویدا فیروز |
|---|
| والدین | |
|---|
مظفر فیروز (زادهٔ ۱۲۸۵ تهران – درگذشتهٔ ۱۳۶۸ پاریس)، دولتمرد ایرانی، نوهٔ پسری عبدالحسین میرزا فرمانفرما و نوهٔ دختری میرزا هدایت‌الله بود.
تولد و تحصیلات
مظفر فیروز، فرزند ارشد نصرت‌الدوله فیروز و دفترالملوک خواهر محمد مصدق در سال ۱۲۸۵ در تهران متولد شد. مظفر در خردسالی به امر پدر برای تحصیل به انگلستان رفت و با اخذ مدرک دیپلم مدتی در دانشگاه کمبریج به تحصیل اقتصاد پرداخت. در ۱۳۰۶ به ایران بازگشت و در ۲۱ سالگی وارد مشاغل دولتی شد.
فعالیت‌ها اداری و سیاسی
اولین شغل او مترجمی وزارت دادگستری بود و سپس در وزارت امور خارجه به کار پرداخت و با سمت نیابت دوم به سفارت ایران در واشینگتن رفت، ولی چندی بعد به دلیل ناسازگاری با وزیر مختار به ایران بازگشت و به کار وکالت پرداخت و اولین تجربه او قبول وکالت لیندن‌بلات آلمانی، مدیرعامل بانک ملی ایران بود. پس از بازگشت از آمریکا با مهین دولتشاهی دختر محمدعلی دولتشاهی ازدواج کرد. مظفر فیروز از سال ۱۳۱۵ که پدرش به قتل رسید، کینه دربار را به دل گرفت.
پس از شهریور ۱۳۲۰ با هدف به ظاهر براندازی حکومت پهلوی وارد عرصهٔ سیاست شد.[نیازمند منبع] در سفری به فلسطین با سید ضیاءالدین طباطبایی دیدار کرد. چندی بعد سید ضیاءالدین همزمان با انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی به ایران آمد و به نمایندگی یزد انتخاب شد و با کمک فیروز، حزب اراده ملی را راه‌اندازی کرد، و روزنامه رعد امروز را انتشار داد.
فیروز چندی بعد، از سید ضیاء کناره گرفت و به جناح چپ گرایش نشان داد. در این زمان بود که به احمد قوام نزدیک شد. قوام در ۶ بهمن ۱۳۲۴ فرمان نخست‌وزیری را دریافت نمود و در ۱۲ بهمن همان سال فیروز را به عنوان ریاست تبلیغات و معاونت سیاسی خود برگزید. در اوایل زمامداری وی، جریان اعتصاب کارگران نفت جنوب پیش آمد و مظفر فیروز به دستور او برای رسیدگی به اوضاع کارگران به آبادان رفت. فیروز با وساطت عباس اسکندری، (نماینده دوره پانزدهم مجلس) خود را به حزب توده نزدیک کرد و به برقراری ارتباط قوام با توده‌ای‌ها کوشید. در مسئله آذربایجان از سوی قوام برای مذاکره با سادچیکف، فرستاده جدید شوروی مأموریت یافت. قوام پس از بازگشت به ایران تحت فشار شاه دست به ترمیم کابینه خود زد و در این ترمیم مظفر فیروز در ۱۰ فروردین ۱۳۲۵ به وزارت اقتصاد گماشته شد.
در سال ۱۳۲۵ قوام حزب دموکرات ایران را تأسیس کرد و با واگذاری سمت معاونت به مظفر فیروز اختیارات وسیعی به او داد. در مرداد ماه ۱۳۲۵ در کابینه ائتلافی احمد قوام، با تشکیل وزارت کار به‌عنوان وزیر کار معرفی شد، و در همان سال مأمور مذاکره با سید جعفر پیشه‌وری شد و در این مذاکرات موفقیت‌هایی نیز به‌دست‌آورد. چندی بعد به علت مخالفت شاه با فیروز، قوام وی را از کابینه خارج و به عنوان سفیر کبیر ایران در مسکو به شوروی فرستاد، اما پس از یک سال در شهریور ۱۳۲۶ از سفارت معزول و راهی اروپا شد.
در زمان نا آرامی های قبل از انقلاب
وی در مقاله ای در روزنامه لوموند ضمن خطاب قرار دادن آمریکا و روسیه به شدت از حکومت پهلوی انتقاد می کرد.[۲]
در جریان پیروزی انقلاب وی به همراه همسرش از ایران گریخت و پس از مدتی زندگی در سوئیس به فرانسه رفت. او در مطبوعات فرانسوی بخش خاورمیانه کار کرد و در سال ۱۳۶۸ در پاریس درگذشت.
دودمان
تبارنامه
منابع
- ↑ کتاب «صادق هدایت ۸۲ نامه به حسن شهید نورایی»، به کوشش ناصر پاکدامن و بهزاد نوئل شهید نورایی، کتاب چشم‌انداز، پاریس، چاپ دوم، زمستان ۱۳۷۹، ص ۱۵۶
- ↑ تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد مصاحبه با محمد باهری نوار شماره ۲۸
