قرقیسیا (به لاتین: Circesium) شهری بود در استان باستانی خسروان[۱] از امپراتوری روم.
شهر امروزی بصیره در استان دیرالزور سوریه در محل قرقیسیای قدیم قرار دارد.
محل قرقیسیا در شمال سوریه است که در بین فرات و سرچشمه رودی بنام خابور قرار دارد. این شهر حدود ۱۰۰ کیلومتر با مرزهای امروزی عراق و ۲۰۰ کیلومتر با مرزهای امروزی ترکیه فاصله داشت و در نزدیکی شهر دیرالزور است.[۲]
پیشینه
قرقیسیا در زمان ژوویان، امپراتور روم، برپایه پیمان‌نامه‌ای به ایرانیان واگذار شد.[۳]
این شهر در سال ۱۹ هجری به دست مسلمانان افتاد و تلفظ نام لاتین آن در زبان‌های مسلمانان به صورت قرقیسیا درآمد.[۴]
در کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی درباره قرقیسیا چنین توضیح داده شده‌است:
در حدود دویست میلی پایین رقه، قرقیسیا که همان کرکیسیوم قدیم است، در ساحل چپ فرات جایی که رودخانه خابور آب‌های زیادی خود را در آن می‌ریزد واقع است . ابن حوقل درباره قرقیسیا گوید شهری زیبا است که در آغوش باغستانی قرار داد . یاقوت و حمدالله مستوفی هر دو آن را محلی دانسته‌اند که کوچکتر از رحبه که شش فرسخی قرقیسیا و در جانب غربی فرات است.[۵]
به باور مسلمانان در این محل در آینده نبردی به نام نبرد قرقیسیا روی خواهد داد که «مانند آن دیده نشده و نخواهد شد».
جستارهای وابسته
منابع
