علی‌محمد خادمی

علی‌محمد خادمی
مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره
هواپیمایی ملی ایران (هما)
دوره مسئولیت
۱۳۴۱ – ۱۳۵۷
ریاست ستاد نیروی هوایی ایران
دوره مسئولیت
۱۳۳۷ – ۱۳۴۱
ریاست سازمان یاتا
دوره مسئولیت
۱۳۴۹ – ۱۳۵۰
اطلاعات شخصی
زاده۷ آذر ۱۲۹۲
شهرستان جهرم، استان فارس، ایران
درگذشته۱۶ آبان ۱۳۵۷ (۶۴ سال)
شمال تهران، ایران
ملیتایرانی
همسر(ان)بهیه مؤید
فرزندانیک پسر: منیب و دو دختر: مینو و مُنا
محل تحصیلدانشکده افسری
پیشهمدیر عامل هواپیمائی ملی ایران و نظامی
خدمات نظامی
درجهسپهبد

سپهبد علی‌محمد خادمی (زادهٔ ۷ آذر ۱۲۹۲ در شهرستان جهرم – درگذشتهٔ ۱۶ آبان ۱۳۵۷ در تهران) نظامی و مدیر ایرانی بود. او از ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۷ برای نزدیک به ۱۶ سال مدیرعامل و رئیس هیئت مدیرهٔ شرکت هواپیمایی ملی ایران (هُما) بود. سپهبد خادمی عضو مجمع جهانی اقتصاد و همچنین کمیتهٔ اجرایی انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) بود. او نخستین ایرانی و آسیایی بود که از ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۰ ریاست این سازمان را برعهده داشت.[۱]

علی‌محمد خادمی در میان بهائیان ایرانی، بالاترین مقام مدیریت در یک سازمان دولتی را به عهده داشت.[۱]

زندگی

علی‌محمد فرزند لطفعلی در روز ۷ آذر ۱۲۹۲ در شهرستان جهرم به دنیا آمد. دیپلم ریاضی خود را در اصفهان گرفت. وی با دختر «موید کرمانشاهی» ازدواج نمود و از وی صاحب یک پسر و دو دختر شد. وی پس از دستیابی به مقام نخست در مسابقهٔ ورودی دانشکدهٔ افسری به این دانشکده پذیرفته شد. وی همچنین در ۱۳۳۶ دوره‌ای آموزشی را در دانشگاه نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در مونتگمری، آلاباما به پایان رسانید.[۲]

مدیریت هما

وی پس از پایان تحصیل، خدمت در نیروی هوایی شاهنشاهی ایران را آغاز کرد. ورود به عرصهٔ جابه‌جایی مسافر و پست و دریافت گواهی پرواز با هواپیماهای بازرگانی از بریتانیا، توانایی‌های دیگر او را نمایان کردند. اما از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۱ چهار سال ریاست ستاد نیروی هوایی ایران را بر عهده داشت. تا این‌که سرانجام از ۱۳۴۱ تا ۱۳۵۷ در رأس هما جای گرفت. کمی پس از آغاز ریاست بر هواپیمایی ملی ایران، یک دورهٔ مدیریت عالی حمل و نقل هوایی را نیز در دانشگاهی در واشینگتن، دی.سی. به پایان برد.

با مدیریت خادمی، هواپیمایی ملی ایران در دههٔ ۱۹۷۰ عنوان «رو به رشدترین شرکت هواپیمایی جهان» را به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۴۱ ایران ایر سیزده هواپیمای کوچک و نزدیک به هفتصد و پنجاه کارمند داشت. این شمار در سال ۱۳۵۷ به سی و هفت بوئینگ و بیش از دوازده هزار و هشتصد کارمند رسید. به پاس تلاش‌های او در سال ۱۹۷۷ دانشگاه نورثروپ، کالیفرنیا مدرک دکترای افتخاری به وی داد.[۱]

مرگ

سه ماه پیش از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در خانهٔ خود در امام‌زاده قاسم در شمال تجریش، در تهران در سن ۶۵ سالگی کشته شد. با وجود حضور همسر و سربازانی که در خانهٔ او در زمان قتل حضور داشتند، مطبوعات آن زمان مرگ وی را با عنوان خودکشی منتشر نمودند. چندین رسانهٔ بین‌المللی مانند نیویورک تایمز، مرگ او را «قتل» نامیدند.[۱]

در همان زمان برخی نشریات مخالفان سیاسی محمدرضا پهلوی که در خارج از ایران منتشر می‌شدند، اعلام کردند که وی پس از مراجعهٔ مأموران به خانه‌اش برای دستگیری او، خودکشی کرده‌است. پرویز راجی، سفیر ایران در لندن در یادداشت‌های مربوط به روز ۱۸ آبان ۱۳۵۷ نوشت:

«به رغم تلگرافات رسمی وزارت خارجه که علت مرگ خادمی را خودکشی ذکر کرده‌است، دادرسان گفت تلفنی با همسر وی گفتگو کرده و خادمی در حقیقت به قتل رسیده‌است».

سیروس علائی که مدعیست چندین سال از زندگی خود را صرف بررسی اسناد مربوط به این قتل کرده‌است در بهار ۱۳۹۴ اسنادی در «فصلنامهٔ ایران‌نامه» منتشر کرد مبنی بر اینکه خادمی توسط «یک گروه حداقل سه نفری ترور شده» و پزشکی قانونی نیز «کشته شدن» او را با اصابت گلوله از پشت سر تأیید کرده‌است. سه پوکهٔ فشنگ در کنار پیکر خادمی پیدا شده‌است. نام سه تن از اعضای کمیتهٔ مشترک ضدخرابکاری نیز در اسناد آمده که یکی از آن‌ها در فرمانداری نظامی تهران توسط بهیه مؤید (همسر خادمی) به عنوان شلیک‌کننده شناسایی شد. با وجود شناسایی و دستگیری این افراد توسط فرمانداری نظامی، هیچ‌یک از آن‌ها محاکمه و مجازات نشدند. سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) کمی پس از مرگ خادمی، بهیه مؤید را حدود یک ماه بازداشت کرد تا وی اعلام کند همسرش خودکشی کرده‌است. اما او تسلیم این خواسته نشد.با این حال، عباس میلانی معتقد است که تاکنون سند دقیقی مبنی بر دست داشتن دستگاه امنیتی شاه در قتل وی مشاهده نکرده است. وی مدعیست شواهد اینطور نشان می دهد که گروه های مذهبی در قتل وی دست داشتند و تلاش داشتند این جریان را مانند آتش‌سوزی سینما رکس آبادان به گردن سازمان امنیتی شاه بیاندازند. سیروس علایی اما نقش نیروهای مذهبی در این جنایت را رد می کند و مدعیست که کشتن خادمی (به عنوان یکی از سرشناس‌ترین شخصیت‌های بهائی) توسط کمیته مشترک ضد خرابکاری و بدون اطلاع شاه با هدف آرام کردن فضای پرآشوب آن زمان انجام شد هرچند تاثیری در آرام تر شدن فضا نداشت. [۱] امیراصلان افشار گفته است او طی یک تماس تلفنی از طرف شاه مامور شده بود علت مرگ وی را از بیمارستان جویا شود، بنا به گفته افشار، رئیس بیمارستان احتمال خودکشی وی را به دلیل شلیک گلوله از مسافت خیلی نزدیک به بدن را بیشتر از قتل می دانسته است هرچند که هنوز مطمئن نبوده.افشار در این مصاحبه هیچ اشاره ای به شلیک گلوله از پشت سر نمی کند.[۳]

روز شنبه ۱۳ تیر ۱۳۹۴ برابر ۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۵ برای نخستین بار مراسم یادبودی برای سپهبد خادمی توسط بازماندگان وی در ژنو، سوئیس برگزار شد.

پیکر او در گلستان جاوید به خاک سپرده شد. اموال خانوادهٔ خادمی در تهران مصادره شده و پروندهٔ قتل او همچنان باز است.[۱]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ پژمان اکبرزاده-روزنامه‌نگار (۱۶ آبان ۱۳۹۷). «ایران‌ایر، سپهبد خادمی و 'قتلی که فراموش شد'». بی‌بی‌سی فارسی.
  2. Abbas Milani. «Eminent Persians: Ali-Mohammad Khademi». Stanford.
  3. تاریخ شفاهی بنیاد مطالعات ایران-مصاحبه با امیر اصلان افشار دقیقه ۹۷

منابع

  • امیر مصدق کاتوزیان (۱۴ تیر ۱۳۹۴). «سپهبد خادمی از فراز بال «هما» تا «قربانی مصلحتی ثبات»».
  • «KHADEMI, Ali Mohammad – Encyclopaedia Iranica».
  • عاقلی، باقر (۱۳۸۰). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران. ج. اول. نشر گفتار با همکاری نشر علم. ص. ۵۹۹–۵۹۸.
  • Parviz Tarikhi (2002). The Iranian Space Endeavor: Ambitions and Reality. p. 21.
  • «چگونگی درگذشت سپهبد علی محمد خادمی» (PDF).
  • «شاه به هویدا نارو زد - رادیو زمانه». رادیو زمانه.

Read other articles:

Species of bird Ivory gull Conservation status Near Threatened (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Aves Order: Charadriiformes Family: Laridae Genus: PagophilaKaup, 1829 Species: P. eburnea Binomial name Pagophila eburnea(Phipps, 1774) Synonyms Larus eburneus Phipps, 1774 Pagophila alba Gunnerus The ivory gull (Pagophila eburnea) is a small gull, the only species in the genus Pagophila. It breeds in the high Arc...

 

Gereja Santa Julian di Norwich Julian dari Norwich (8 November 1342- 1416) adalah seorang mistikus Kristen perempuan yang berasal dari Inggris.[1] Dia dilahirkan pada tanggal 8 November 1342 dan meninggal pada tahun 1416. Menurut Julian, misteri kehadiran Allah dapat dirasakan manusia melalui kontemplasi jiwa.[1] Julian banyak menerima penglihatan.[1] Berbagai penglihatan yang dia dapatkan ini sangat membantunya ketika ia membuat buku yang berisikan refleksi-refleksi t...

 

HomeSingel oleh Michael Bublédari album It's TimeDirilis28 Maret 2005 (Britania Raya) 14 November 2005 (Internasional)FormatSingel CD, Unduhan digitalDirekam2005GenrePop tradisionalDurasi3:45Label143, ReprisePenciptaMichael Bublé, Alan Chang, Amy Foster-GilliesProduserBob Rock Home adalah sebuah lagu yang direkam oleh penyanyi Kanada Michael Bublé dan dirilis pada tanggal 28 Maret 2005 sebagai singel kedua dari album studio keduanya, It's Time. Lagu ini dikarang oleh Bublé bersama Alan Ch...

Мінченко Олександр Григорович Народився 24 червня 1946(1946-06-24) (77 років)Країна  СРСР →  УкраїнаДіяльність педагогAlma mater Біологічний факультет Київського університету (1969)Галузь біохімія, біотехнологіяЗаклад Інститут біохімії імені О. В. Палладіна НАН УкраїниПосада за...

 

أحمد بن الحسين الأصفهاني معلومات شخصية الميلاد 433 هـ[1] البصرةالبصرة  الوفاة 500 هـ[1] المدينة المنورةالمدينة المنورة  مكان الدفن البقيع  مواطنة الدولة العباسية  اللقب أبو شجاع الأصفهاني المذهب الفقهي أهل السنة والجماعة الحياة العملية العصر القرن السادس ل...

 

Marvel Comics fictional character Comics character ProteusArtwork for the cover of X-Men Legacy #233 (February, 2010 Marvel Comics). Art by Adi GranovPublication informationPublisherMarvel ComicsFirst appearanceThe Uncanny X-Men #125 (September 1979)Created byChris ClaremontJohn ByrneIn-story informationAlter egoKevin MacTaggert[1]SpeciesHuman mutantNotable aliasesMutant XAbilities Reality warping Body possession Psionic energy composition Kevin MacTaggert, best known as Proteus and a...

Scholar of Buddhism (born 1983) This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (November 2022) The topic of this article may not meet Wikipedia's notability guideline for biographies. Please help to demonstrate the notability of th...

 

El cambio climático en Argelia tiene efectos de gran alcance en el país. Argelia no ha contribuido de forma significativa al cambio climático,[1]​ pero, al igual que otros países de la región de Mena, se espera que esté en primera línea de los impactos del cambio climático.[2]​ Debido a que gran parte del país se encuentra en geografías ya calurosas y áridas, incluyendo parte del Sahara, se espera que empeoren los ya fuertes problemas de calor y de acceso a los recursos...

 

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (يونيو 2023) تفتقر سيرة هذه الشخصية الحيّة إلى الاستشهاد بمصدر موثوق به يمكن التحقق منه. فضلاً، ساهم في تطويرها من خلال...

Traditional sports of the Nuba peoples This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (February 2010) (Learn how and when to remove this template message) Nuba wrestling in Bahri, Sudan Nuba Wrestling martial art technique from tomb of Amenemhat, 12th Century Egypt. Nuba wrestling refers to traditional sports of the Nuba ...

 

Mathematical equation used to find exact solutions of equations in the general theory of relativity Not to be confused with Nernst equation. In mathematics, the Ernst equation[1] is an integrable non-linear partial differential equation, named after the American physicist Frederick J. Ernst [Wikidata].[2] The Ernst equation The equation reads: ℜ ( u ) ( u r r + u r / r + u z z ) = ( u r ) 2 + ( u z ) 2 . {\displaystyle \Re (u)(u_{rr}+u_{r}/r+u_{zz})=(u_{r})...

 

Mexican footballer (born 1986) In this Spanish name, the first or paternal surname is Aguilar and the second or maternal family name is Rojas. Paul Aguilar Aguilar with Mexico in 2015Personal informationFull name Paul Nicolás Aguilar Rojas[1]Date of birth (1986-03-06) 6 March 1986 (age 37)Place of birth Concordia, Sinaloa, MexicoHeight 1.80 m (5 ft 11 in)[2]Position(s) Right-backYouth career2002–2004 PachucaSenior career*Years Team Apps (Gls)2004...

”Tenno Beach” near the Suzaki Imperial Villa Suzaki Imperial Villa (須崎御用邸, Suzaki Goyōtei), located in the Suzaki neighborhood of Shimoda city, Shizuoka Prefecture, Japan is a residence owned by the Japanese Imperial Family, and used on infrequent intervals as an informal summer retreat. History The Imperial Family of Japan previously had residences in several locations within Shizuoka Prefecture: Atami Imperial Villa (熱海御用邸, Atami Goyōtei), located in the city of At...

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2023) هذه مقالة غير مراجعة. ينبغي أن يزال هذا القالب بعد أن يراجعها محرر مغاير للذي أنشأها؛ إذا لزم الأمر فيجب أن توسم المقالة بقوالب الصيانة المناسبة. يمكن أيضاً ت...

 

Sufi Scholar from Pakistan This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Syed Ghulam Moinuddin Gilani – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2020) (Learn how and when to remove this template message)Syed Ghulam Moinuddin GilaniPersonalBorn(1920-05-22)22 May 1920(3 Ramadan 1338 A.H.)Golra Shari...

American baseball player and manager (1847–1939) For other people named James White, see James White (disambiguation). For the Canadian football coach, see William Deacon White. Baseball player Deacon WhiteWhite in 1888Third baseman / CatcherBorn: (1847-12-02)December 2, 1847Caton, New York, U.S.Died: July 7, 1939(1939-07-07) (aged 91)St. Charles Township, Illinois, U.S.Batted: LeftThrew: RightMLB debutMay 4, 1871, for the Cleveland Forest CitysLast MLB appearanceOctober...

 

Free software license similar to the Common Public License Eclipse Public LicenseAuthorEclipse FoundationLatest version2.0Published24 August 2017SPDX identifierEPL-2.0EPL-1.0Debian FSG compatibleYes[1]FSF approvedYes[2]OSI approvedYes[3]GPL compatibleOptionally but not by default[4]CopyleftLimited[2]Linking from code with a different licenceYes[5]Websiteeclipse.org/legal/eplfaq.php  The Eclipse Public License (EPL) is a free and open source...

 

マルクス・トゥッリウス・キケロ・ミノルM. Tullius M. f. M. n. Cicero Minor出生 紀元前65年生地 ローマ死没 不明出身階級 プレブス氏族 トゥッリウス氏族官職 鳥占官(紀元前39年ごろ-)補充執政官(紀元前30年)総督代理(紀元前29年-27年)前執政官(紀元前23年)担当属州 シリア属州(紀元前29年-27年)アシア属州(紀元前23年)テンプレートを表示 マルクス・トゥッリウス...

Hill This article is about the hill in Northumberland. For the Lake District summit, see Bannisdale Horseshoe. Long CragLong Crag summitHighest pointElevation319 m (1,047 ft)Prominencec. 169 mParent peakThe CheviotListingMarilynGeographyLocationNorthumberland, EnglandOS gridNU062069Topo mapOS Landranger 81 Long Crag is a hill to the north of Rothbury in Northumberland, England.[1] It lies within the Thrunton Woods, a Forestry Commission-owned area of forestry plantation...

 

Gymnastics competition 2005 World Artistic Gymnastics ChampionshipsRod Laver Arena, where the competition took placeVenueRod Laver ArenaLocation Melbourne, AustraliaStart dateNovember 21, 2005 (2005-11-21)End dateNovember 27, 2005 (2005-11-27)← 20032006 → Logo The 38th World Artistic Gymnastics Championships were held at the Rod Laver Arena in Melbourne, Australia from 21 to 27 November 2005. Only the individual all-around and event finals w...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!