شهودگرایی اخلاقی

شهودگرایی اخلاقی دیدگاه یا خانواده‌ای از دیدگاه‌ها در معرفت‌شناسی اخلاقی (و در برخی از تعاریف، متافیزیک) است. شهودگرایی اخلاقی اصطلاح مبناگرایی است که برای دانش اخلاقی به کار می‌رود و بیان دارد که برخی از حقایق اخلاقی را می‌توان به صورت غیراستباطی شناخت (یعنی بدون نیاز به استنباط آنها از سایر حقایق مورد باور شخص). چنین دیدگاه معرفتی بنا به تعریف متعهد به وجود معرفت به حقایق اخلاقی است؛ بنابراین، شهودگرایی اخلاقی اشاره به شناخت‌گرایی دارد.

به عنوان یک موضع مبناگرای معرفت‌شناختانه، شهودگرایی اخلاقی در تضاد با مواضع منسجم‌گرایانه در معرفت‌شناسی اخلاقی است، مانند آن‌هایی که به تعادل تأملی وابسته هستند.^[۱]

علیرغم نام «شهودگرایی اخلاقی»، شهودگرایان اخلاقی نیازی ندارند (اگرچه اغلب قبول دارند) که شهودهای ارزشی (یا وجود مسلمهای ارزشی) شالوده دانش اخلاقی را تشکیل می‌دهند. تعهد متداول شهود گرایان اخلاقی، مبنی بر غیراستنباطی بودن دانش اخلاقی است، صرف نظر از این که آیا چنین مبنای غیراستنباطی شامل شهودها می‌شود یا خیر.^[۲]

در سراسر ادبیات فلسفی، اصطلاح «شهودگرایی اخلاقی» به‌طور مکرر با تنوع قابل توجهی در معنای آن استفاده می‌شود.^[۱][۳]

با تعریف گسترده کافی، شهودگرایی اخلاقی را می‌توان دربرگیرنده اشکال شناخت گرایانه نظریه حس اخلاقی^{[en ۱]} دانست.^[۴] علاوه بر این، معمولاً برای شهودگرایی اخلاقی ضروری تلقی می‌شود که دانش اخلاقی به صورت بدیهی یا پیشینی وجود داشته باشد. این امر مخالف در نظر گرفتن نظریه حس اخلاقی به عنوان گونه ای از شهودگرایی است.

فیلسوفانی غربی که معمولاً به عنوان شهودگرا شناخته می‌شوند

• ساموئل کلارک
• ریچارد پرایس
• فرانسیس هاچسون
• ویلیام ویول
• هنری سیدگویک
• جی. ای. مور
• مایکل هیمر
• هارولد آرتور پریچارد
• W.D. راس
• رابرت آئودی
• سی. اس. لوئیس ^{[نیازمند منبع]}
• فرانسیس پاور کاب

جستارهای وابسته

• فلسفه غرب

یادداشت‌ها

1. moral sense theory

منابع

1. Shafer-Landau & Cuneo (2012), p. 385
2. Cowan, Robert (Dec 2015). "Clarifying Ethical Intuitionism" (PDF). European Journal of Philosophy. 23 (4): 1097–1116. doi:10.1111/ejop.12031.
3. Stratton-Lake (2014) http://plato.stanford.edu/entries/intuitionism-ethics/
4. Stratton-Lake (2013), p. 337

کتاب‌شناسی

• Audi, Robert (2004). The Good in the Right: A Theory of Intuition and Intrinsic Value, Princeton University Press.
• Ardales, V.B. (1987). "Introductory Text to Philosophy", Quezon City: Greatbooks Trading Inc.
• Brink, David O. (1989). Moral Realism and the Foundations of Ethics, Cambridge University Press.
• Deigh, John (2013). "Ethics in the Analytic Tradition" in The Oxford Handbook of the History of Ethics ed. Roger Crisp, Oxford University Press
• Hare, R.M (1997). Sorting Out Ethics, Oxford University Press.
• Huemer, Michael (2005). Ethical Intuitionism, Palgrave Macmillan.
• Louden, Robert B (1996). "Toward a Genealogy of 'Deontology'". Journal of the History of Philosophy 34:4. Johns Hopkins University Press.
• Mackie, J.L. (1977). Ethics: Inventing Right and Wrong. Penguin.
• Moore, G.E. (1993). Principia Ethica, revised edition, Cambridge University Press.
• Prichard, H.A. (1912). "Does Moral Philosophy Rest on a Mistake?" Mind, N.S. , Vol. 21.
• Ross, W.D. (1930). The Right and the Good, Oxford: Clarendon Press.
• Shafer-Landau, Russ and Terence Cuneo, editors (2012). Foundations of Ethics: An Anthology. Blackwell Publishing.
• Sidgwick, Henry (1907). The Methods of Ethics, Macmillan and Company, Ltd.
• Sidgwick, Henry (1931). Outlines of the History of Ethics 6th edition (enlarged), Macmillan and Company, Ltd.
• Stratton-Lake, Philip (2013). "Rational Intuitionism" in The Oxford Handbook of the History of Ethics ed. Roger Crisp, Oxford University Press.
• Stratton-Lake, Philip (2014). "Intuitionism in Ethics" in Stanford Encyclopedia of Philosophy, ed. E. Zalta.
• Zalta, Edward N. (ed.). Stanford Encyclopedia of Philosophy https://plato.stanford.edu/entries/2006-08-17/. {{cite encyclopedia}}: Missing or empty |title= (help)
• Sinnott-Armstrong, Walter (2006b). Moral Skepticisms, Oxford University Press.
• Williams, Bernard (2011). Ethics and the Limits of Philosophy, Routledge Classics

پیوند به بیرون

• moral-intuition at PhilPapers
• Intuitionism in Ethics at Stanford Encyclopedia of Philosophy
• A Priorism in Moral Epistemology at Stanford Encyclopedia of Philosophy
• Ethical Intuitionism , a contemporary defense of the theory by Michael Huemer.
• Papers defending intuitionism – by Michael Huemer.