ساغر

از نظر لغوی ساغر به معنی پیاله است.^[۱] در فرهنگ معین به معنی پیالهٔ شرابخواری و جام است. قدح نیز هم‌معنی با پیاله شراب است. ^[۱]

ساغر (saghar): ترکیبی از با ارزشترین عشق‌ها -دیوانگی-جنون (تمام لحظات به یاد معشوق بودن)-بی خوابی و کابوس شبانه

ساغر در ادبیات

^[۲]

من ترک عشق و شاهد و ساغر نمی‌کنم		صد بار توبه کردم و دیگر نمی‌کنم
		(حافظ)

^[۲]

خورشید می ز مشرق ساغر طلوع کرد گر برگ عیش می‌طلبی ترک خواب کن		{{{2}}}
		(حافظ)

در بیشتر ابیات، ساغر در معنی جام شراب آمده‌است.^[۳][۴]

^[۲]

بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم		فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم
		(حافظ)

در یکی از شعرهایی که در سال‌های اخیر توسط سالار عقیلی اجرا شد، چنین آمده‌است:

ساغرم شکست ای ساقی

رفته‌ام ز دست ای ساقی

معانی در عرفان

در عرفان اسلامی و در اصطلاحات صوفی، ساغر دل عارف است،^[۴][۵] بدان خمخانه و میخانه و میکده نیز می‌گویند.^[۶] همچنین سکر و شوق دو معنی دیگر ساغر هستند.^[۶]

منابع

1. لغت‌نامه دهخدا
2. حافظ، شمس الدین محمد؛ ۷۹۲ق،دیوان حافظ؛ براساس نسخه نو یافته بسیار کهن، تهران: فکرروز، ۱۳۸۴. شابک ‎۹۶۴−۳۴۳−۰۸۶−۳
3. حافظ، شمس الدین محمد؛ 792ق،دیوان حافظ؛ براساس نسخه نو یافته بسیار کهن، تهران: فکرروز، ۱۳۸۴. شابک ‎۹۶۴−۳۴۳−۰۸۶−۳
4. زریاب خویی، عباس، آیینهٔ جام (شرح مشکلات دیوان حافظ)، تهران: انتشارات علمی، ۱۳۶۷ ش.
5. القاشانی، کمال‌الدین عبدالرزاق، اصطلاحات الصوفیه، قم: انتشارات بیدار، ۱۳۷۰
6. content&task=view&id=123&Itemid=56|حافظ آرا^{[پیوند مرده]}