دولت ششم جمهوری اسلامی ایران

دولت دوم هاشمی رفسنجانی
ششمین کابینه جمهوری اسلامی ایران
رئیس‌جمهور ایران
مراسم تنفیذ حکم ریاست‌جمهوری (۱۳۷۲)
تاریخ تشکیل	۱۲ مرداد ۱۳۷۲
تاریخ انحلال	۱۲ مرداد ۱۳۷۶
افراد و سازمان‌ها
رئیس کشور	سید علی خامنه‌ای
رئیس دولت	اکبر هاشمی رفسنجانی
پیشینهٔ رئیس دولت	رئیس‌جمهور (۱۳۷۲–۱۳۶۸) رئیس مجلس شورای اسلامی (۱۳۶۸–۱۳۵۹) رئیس شورای موقت ریاست‌جمهوری (۱۳۶۰) وزیر کشور (سرپرست؛ ۱۳۵۸)
جانشین رئیس دولت	حسن حبیبی
شمار وزیران	۲۳ (آغاز) ← ۲۲ (پایان)
وزیران کناررفته (درگذشت/استعفا/برکناری)	۱ (ادغام وزارتخانه)
شمار اعضا	۲۳
پیشینه
انتخابات(ها)	انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۷۲
آخرین انتخابات	انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۷۶
دوره(های) مجلس	مجلس چهارم مجلس پنجم
پیشنهاد و تأیید	رأی اعتماد به کابینه هاشمی رفسنجانی
پیشین	دولت پنجم (هاشمی رفسنجانی)
پسین	دولت هفتم (خاتمی)

دولت ششم جمهوری اسلامی ایران به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی کار خود را رسماً از ۱۲ مرداد ۱۳۷۲ آغاز کرد.

اعضای کابینه

مجلس چهارم شورای اسلامی به محسن نوربخش، وزیر پیشنهادی وزارت اقتصاد و دارایی رأی اعتماد نداد و هاشمی در نهایت، مرتضی محمدخان را به عنوان وزیر پیشنهادی معرفی کرد. از دیگر موارد قابل توجه در فرایند تأیید این کابینه می‌توان به ریزش آراء شدید محمدرضا نعمت‌زاده و غلامرضا آقازاده اشاره کرد و آن‌ها با اختلاف رأی ناچیز موفق شدند رأی اعتماد نمایندگان را کسب کنند.^[۱]

جلسه رای اعتماد

• وزارت نیرو: بیژن نامدار زنگنه، ۲۰۲ رأی موافق
• وزارت نفت: غلامرضا آقازاده، ۱۳۴ رأی موافق
• وزارت معادن و فلزات: حسین محلوجی، ۱۶۶ رأی موافق
• وزارت مسکن و شهرسازی: عباس احمد آخوندی، ۱۹۳ رأی موافق
• وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: سید مصطفی میرسلیم، ۱۷۸ رأی موافق
• وزارت صنایع: محمدرضا نعمت‌زاده، ۱۹۴ رأی موافق
• وزارت راه و ترابری: اکبر ترکان، ۱۷۶ رأی موافق
• وزارت آموزش و پرورش: محمدعلی نجفی، ۱۴۷ رأی موافق
• وزارت تعاون: غلامرضا شافعی، ۲۲۹ رأی موافق
• وزارت اقتصاد و دارایی: مرتضی محمدخان، ۱۵۱ رأی موافق
• وزارت امور خارجه: علی‌اکبر ولایتی، ۲۰۷ رأی موافق
• وزارت بازرگانی: یحیی آل اسحاق، ۲۲۲ رأی موافق
• وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: علیرضا مرندی، ۲۴۶ رأی موافق
• وزارت پست و تلگراف و تلفن: سید محمد غرضی، ۱۹۲ رأی موافق
• وزارت دادگستری: اسماعیل شوشتری، ۲۳۳ رأی موافق
• وزارت دفاع و پشتیبانی: محمد فروزنده، ۲۳۳ رأی موافق
• وزارت صنایع سنگین: محمدهادی نژادحسینیان، ۲۳۱ رأی موافق
• وزارت فرهنگ و آموزش عالی: سید محمدرضا هاشمی گلپایگانی، ۲۲۰ رأی موافق
• وزارت کار و امور اجتماعی: حسین کمالی، ۲۲۲ رأی موافق
• وزارت کشاورزی: عیسی کلانتری، ۲۱۵ رأی موافق
• وزارت کشور: علی‌محمد بشارت جهرمی، ۲۲۵ رأی موافق
• وزارت جهاد سازندگی: غلامرضا فروزش، ۱۵۲ رأی موافق
• وزارت اطلاعات: علی فلاحیان، ۲۰۴ رأی موافق

هیئت دولت

مقام	نام		آغاز تصدی	پایان تصدی	حزب سیاسی	منبع
رئیس‌جمهور		اکبر هاشمی رفسنجانی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	روحانیت مبارز	[۲]
وزیران
وزیر آموزش و پرورش		محمدعلی نجفی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر اطلاعات		علی فلاحیان	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر امور اقتصادی و دارایی		عبدالحسین وهاجی*	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۱۴ مهر ۱۳۷۲	مستقل	[۴]
		مرتضی محمدخان	۱۴ مهر ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۵]
وزیر امور خارجه		علی‌اکبر ولایتی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	پزشکان ایران	[۳]
وزیر بازرگانی		یحیی آل اسحاق	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مؤتلفه	[۳]
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی		سید علیرضا مرندی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	پزشکان ایران	[۳]
وزیر پست و تلگراف و تلفن		سید محمد غرضی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر تعاون		غلامرضا شافعی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر جهاد سازندگی		غلامرضا فروزش	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر دادگستری		محمداسماعیل شوشتری	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح		محمد فروزنده	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	نظامی	[۳]
وزیر راه و ترابری		اکبر ترکان	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر صنایع		محمدرضا نعمت‌زاده	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳][۶]
وزیر صنایع سنگین[الف]		محمدهادی نژادحسینیان	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۵ مهر ۱۳۷۳	مستقل	[۳]
وزیر فرهنگ و آموزش عالی		محمدرضا هاشمی گلپایگانی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی		علی لاریجانی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	نظامی	[۸]
		سید مصطفی میرسلیم	۳ اسفند ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	دانشگاهیان	[۹]
وزیر کار و امور اجتماعی		حسین کمالی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	خانه کارگر	[۳]
وزیر کشاورزی		عیسی کلانتری	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر کشور		علی‌محمد بشارتی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر مسکن و شهرسازی		عباس آخوندی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر معادن و فلزات		حسین محلوجی	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر نفت		غلام‌رضا آقازاده	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
وزیر نیرو		بیژن نامدار زنگنه	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۹ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳]
معاونان رئیس‌جمهور
معاون اول		حسن حبیبی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۱۰]
معاون امور اجرایی		حمید میرزاده	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۳ مرداد ۱۳۷۴	مستقل	[۱۱]
		محمد هاشمی رفسنجانی	۲۳ مرداد ۱۳۷۴	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۱۲]
معاون امور اقتصادی		سید محسن نوربخش	۲۵ مرداد ۱۳۷۲	۲۳ شهریور ۱۳۷۳	مستقل	[۴][۱۳]
معاون امور حقوقی و مجلس		سید عطاءالله مهاجرانی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۱۰]
دبیرکل سازمان امور اداری و استخدامی کشور		سید منصور رضوی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	مستقل	[۱۴]
		سید محمد میرمحمدی	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	۱ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۱۵]
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران		رضا امراللهی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۱۶]
رئیس سازمان برنامه و بودجه		مسعود روغنی زنجانی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۱ مرداد ۱۳۷۴	مستقل	[۱۶]
		حمید میرزاده	۲۱ مرداد ۱۳۷۴	۱ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۱۷]
رئیس سازمان تربیت بدنی		حسن غفوری‌فرد	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	دانشگاهیان	[۱۴]
		سید مصطفی هاشمی‌طبا	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	۱ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۱۸]
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست		هادی منافی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۱۹]

سایر منصوبان رئیس دولت

مقام	نام		آغاز تصدی	پایان تصدی	حزب سیاسی	منبع
سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری		حسن حبیبی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱ شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۲۰]
رئیس دفتر رئیس‌جمهور		سید محمد میرمحمدی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	مستقل	[۱۹]
		سید حسین مرعشی	۲۶ بهمن ۱۳۷۲	؟۱۳۷۵	مستقل	[۲۱]
		محسن هاشمی رفسنجانی	۱۹ خرداد ۱۳۷۵	۲۵ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۲]
مشاوران رئیس‌جمهور
مشاور اجتماعی		مسیح مهاجری	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۳]
مشاور اقتصادی		ابوطالب شالچیان	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۳]
مشاور امر توزیع		عبدالعلی علی‌عسگری	۲۷ اردیبهشت ۱۳۷۴	مرداد ۱۳۷۶	نظامی	[۲۴]
مشاور امر برنامه و بودجه		مسعود روغنی زنجانی	۲۱ مرداد ۱۳۷۴	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۱۷]
مشاور امنیتی		محسن کنگرلو	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل
مشاور امور اداری		سید منصور رضوی	۳۰ بهمن ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۵]
مشاور امور امنیت ملی		حسن روحانی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	روحانیت مبارز	[۲۶]
مشاور امور اهل سنت		محمد اسحاق مدنی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۷]
مشاور امور بین‌الملل		علیرضا معیری	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۷]
مشاور امور تحقیقاتی		سید مصطفی میرسلیم	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۹ اسفند ۱۳۷۲	دانشگاهیان	[۲۳]
		حسن غفوری‌فرد	۹ اسفند ۱۳۷۲	خرداد ۱۳۷۵	دانشگاهیان	[۲۸]
مشاور امور جوانان		سید مرتضی میرباقری	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	شهریور ۱۳۷۶	مستقل	[۲۹]
مشاور امور فنی		مجید عباس‌پور	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	دانشگاهیان	[۲۳]
مشاور امور مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی		مرتضی الویری	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۹]
مشاور بازرگانی و امور اصناف		ابوالفضل توکلی بینا	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مؤتلفه	[۲۷]
مشاور حقوقی		گودرز افتخار جهرمی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل
مشاور حقوقی		سید محمد هاشمی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل
مشاور سیاسی		میرحسین موسوی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳۰]
مشاور فرهنگی		جواد اژه‌ای	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۲۳]
رئیس دفتر امور زنان		شهلا حبیبی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۶ مهر ۱۳۷۶	مؤتلفه	[۳۱]
رئیس دفتر امور مشاوران		سید جمال ساداتیان	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۱ مهر ۱۳۷۶	مستقل	[۳۲]
رئیس دفتر امور مناطق محروم کشور		جلیل بشارتی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳۳]
رئیس دفتر بازرسی ویژه		محسن هاشمی رفسنجانی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	بهمن ۱۳۷۶	مستقل
رئیس دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی		گودرز افتخار جهرمی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل
رئیس کتابخانه ملی ایران		سید محمد خاتمی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۱۵ شهریور ۱۳۷۶	روحانیون مبارز	[۳۴]
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک		حسن روحانی	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	۲۰ خرداد ۱۳۷۶	روحانیت مبارز
نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور
نمایندهٔ ویژه در امر بازسازی و نوسازی مناطق جنگ‌زده		حمید میرزاده	۱۲ مرداد ۱۳۷۲	مرداد ۱۳۷۴	مستقل
		محمد هاشمی رفسنجانی	مرداد ۱۳۷۴	۱۲ مرداد ۱۳۷۶	مستقل	[۳۵]

یادداشت

1. ادغام وزارت صنایع سنگین در وزارت صنایع، ۵ مهر ۱۳۷۳ ابلاغ شد.^[۷]

منابع

1. دولتی که کمترین رای اعتماد را از مجلس گرفت تابناک
2. «رهبر انقلاب ایران حکم ریاست‌جمهوری رفسنجانی را تنفیذ کردند». ایرنا. ۱۲ مرداد ۱۳۷۲.
3. «مجلس شورای اسلامی به ۲۲ وزیر کابینه رأی اعتماد داد». اطلاعات (۱۹۹۸۳): ۱۱. ۲۷ مرداد ۱۳۷۲ – به واسطهٔ سامانه نشریات ایران.
4. «انتصاب معاون رئیس‌جمهور و سرپرست وزارت امور اقتصادی». ایرنا. ۲۵ مرداد ۱۳۷۲.
5. «مرتضی محمدخان از مجلس شورای اسلامی رأی اعتماد گرفت». ایرنا. ۱۴ مهر ۱۳۷۲.
6. «مهندس نعمت‌زاده با رأی مجلس وزیر صنایع شد». ایرنا. ۱۳ مهر ۱۳۷۳.
7. «قانون ادغام وزارت‌خانه‌های صنایع و صنایع سنگین و تشکیل وزارت صنایع». سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران. ۲۲ شهریور ۱۳۷۳.
8. «خاطرات دکتر علی لاریجانی - قسمت ۲۳». جام جم آنلاین. ۱۳ مهر ۱۳۸۳. دریافت‌شده در ۳ خرداد ۱۳۹۸.
9. «مهندس میرسلیم به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد رأی اعتماد گرفت». ایرنا. ۳ اسفند ۱۳۷۲.
10. «دو تن از معاونین رئیس‌جمهور منصوب شدند». ایرنا. ۳۰ مرداد ۱۳۶۸.
11. «انتصاب معاون اجرائی رئیس‌جمهور و زندگینامه وی». ایرنا. ۳۱ مرداد ۱۳۶۸.
12. «محمد هاشمی به سمت معاون رئیس‌جمهوری ایران در امور اجرایی منصوب شد». ایرنا. ۲۳ مرداد ۱۳۷۴.
13. «انتصاب رئیس کل جدید بانک مرکزی». ایرنا. ۲۳ شهریور ۱۳۷۳.
14. «غفوری‌فرد و رضوی به سمت معاونان رئیس‌جمهور منصوب شدند». ایرنا. ۱۳ شهریور ۱۳۶۸.
15. «دبیرکل جدید سازمان امور اداری و استخدامی کشور منصوب شد». ایرنا. ۲۶ بهمن ۱۳۷۲.
16. «انتصاب جدید در تشکیلات نهاد ریاست‌جمهوری». ایرنا. ۱۰ شهریور ۱۳۶۸.
17. «دکتر میرزاده به سمت معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه». ایرنا. ۲۱ مرداد ۱۳۷۴.
18. «انتصاب رئیس جدید سازمان تربیت بدنی ایران». ایرنا. ۲۶ بهمن ۱۳۷۲.
19. «انتصاب جدید در تشکیلات نهاد ریاست‌جمهوری». ایرنا. ۱۰ شهریور ۱۳۶۸.
20. «انتصاب سرپرست و قائم‌مقام نهاد ریاست‌جمهوری». ایرنا. ۱۴ شهریور ۱۳۶۸.
21. «سید حسین مرعشی به عنوان رئیس دفتر رئیس‌جمهور منصوب شد». ایرنا. ۲۶ بهمن ۱۳۷۲.
22. «اهم عناوین روزنامه‌های عصر تهران». ایرنا. ۱۹ خرداد ۱۳۷۵.
23. «انتصاب تعدادی از مشاورین رئیس‌جمهوری». ایرنا. ۲۸ شهریور ۱۳۶۸.
24. «مشاور رئیس‌جمهوری در امر توزیع منصوب شد». ایرنا. ۲۷ اردیبهشت ۱۳۷۴.
25. «مهندس رضوی به عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور اداری منصوب شد». ایرنا. ۳۰ بهمن ۱۳۷۲.
26. «انتصاب مشاور رئیس‌جمهور در امور امنیت ملی». ایرنا. ۲۰ مهر ۱۳۶۸.
27. «انتصاب تعدادی از مشاورین رئیس‌جمهوری». ایرنا. ۲۸ شهریور ۱۳۶۸.
28. «غفوری‌فرد به سمت مشاور رئیس‌جمهوری در امور تحقیقاتی منصوب شد». ایرنا. ۹ اسفند ۱۳۷۲.
29. «‌سه حکم انتصاب توسط رئیس‌جمهور». ایرنا. ۸ شهریور ۱۳۷۱.
30. «انتصاب مهندس موسوی به سمت مشاور سیاسی رئیس‌جمهور». ایرنا. ۱۲ شهریور ۱۳۶۸.
31. «مشاور رئیس‌جمهور در امور زنان و سرپرست دفتر امور زنان منصوب شد». ایرنا. ۷ دی ۱۳۷۰.
32. «انتصاب رئیس دفتر امور مشاوران رئیس‌جمهور». ایرنا. ۵ اسفند ۱۳۶۸.
33. «انتصاب رئیس دفتر مناطق محروم». ایرنا. ۱۲ آبان ۱۳۶۸.
34. «محمد خاتمی به‌عنوان مشاور رئیس‌جمهور منصوب شد». ایرنا. ۸ شهریور ۱۳۷۱.
35. «سرپرست ستاد مرکزی بازسازی منصوب شد». ایرنا. ۱۶ مهر ۱۳۷۴.