خرس نیست (انگلیسی: No Bears)[۲][۳] یک فیلم درام ایرانی به کارگردانی، تهیه‌کنندگی و نویسندگی جعفر پناهی از سال ۲۰۲۲ است. در این فیلم که به‌طور مخفیانه در ایران فیلم‌برداری شده‌است، پناهی، ناصر هاشمی پروین، وحید مبصری، بختیار پنجه‌ای و مینا کاوانی در کنار دیگران ایفای نقش می‌کنند. تولید فیلم در مهٔ ۲۰۲۲ به پایان رسید و حقوق توزیع جهانیِ آن توسط شرکت فرانسوی سلولوید دریمز تضمین شد.
خرس نیست برای نخستین بار در ۹ سپتامبر ۲۰۲۲ در هفتاد و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز در رقابت اصلی شیر طلایی نمایش داده شد و برندهٔ جایزه ویژه هیئت داوران این جشنواره شد. این فیلم به دلیل اصالت، مضامین و کارگردانی، نقدهای مثبتی را از منتقدان دریافت کرد.[۴][۵][۶][۷][۸][۹]
این فیلم دو داستان عاشقانهٔ موازی را به تصویر می‌کشد که در آن عاشقان با موانعِ پنهان و اجتناب‌ناپذیر، نیروی خرافات و مکانیکِ قدرت مبارزه می‌کنند. پناهی همزمان نقش خودش را بازی می‌کند. او در یکی از روستاهای ایران در مرز ترکیه است و سعی دارد تیمش را برای فیلم‌برداری در سمت ترکیه راهنمایی کند. پناهی با کمک دستیار کارگردانش که هر شب به ملاقات او می‌رود و تصاویر ضبط‌شده را به او تحویل می‌دهد، داستان یک زوج را روایت می‌کند که تلاش دارد برای فرار به فرانسه پاسپورت‌های جعلی بگیرد. در همان زمان پناهی ناخودآگاه درگیر سیاست روستای محل اقامتش می‌شود. شورای ریش‌سفیدان به ملاقات پناهی می‌روند و از او می‌خواهند که تصویری را که ادعاشده که او از یک زوج محلی گرفته باشد را نشان دهد. این تصویر یک رابطه ممنوعه را نشان می‌دهد. پناهی مدعی است که چنین تصویری را نگرفته‌است. روستاییان از باور او امتناع می‌ورزند. وضعیت تشدید می‌شود و فعالیت‌های هنری به ظاهر بی‌اهمیت عواقب ناگواری را در پی دارد.[۱۰]
خرس نیست نهمین فیلم بلند به کارگردانی پناهی و اولین فیلم پس از سه‌رخ (۲۰۱۸) است. این فیلمساز دو فیلم کوتاه در این بین ساخته‌است. پناهی علاوه بر کارگردانی و تهیه‌کنندگی این فیلم، همچنین به عنوان بازیگر با ناصر هاشمی، وحید مبصری، بختیار پنجه‌ای، مینا کاوانی و دیگران همکاری کرده‌است.[۳][۱۱] گفته می‌شود که پس از پایان شهربندان اعمال‌شده در سال ۲۰۲۲ به دلیل دنیاگیری کووید-۱۹ در ایران، پناهی آزادی های بیشتری برای تولید این فیلم دریافت کرد.[۱۱]
تولید این فیلم در مهٔ ۲۰۲۲ به پایان رسید.[۱۲] حقوق فیلم مدت کوتاهی بعد در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ توسط شرکت پاریسی سلولوید دریمز معامله شد، که این وظیفه را برای آثار قبلی این کارگردان نیز بر عهده گرفته بود.[۱۱]
در ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۲ اعلام شد که پناهی به اتهام «تبلیغ علیه نظام» باید شش سال حبس را در زندان اوین بگذراند.[۱۳] به گفته خودش، او پس از دستگیریِ دو همکارش محمد رسول‌اف و مصطفی آل‌احمد، با چند صد فیلمساز دیگر ابراز همبستگی کرده‌بود. گفته می‌شود که آن‌ها به صورت آنلاین علیه خشونت پلیس در ایران تظاهرات کردند.[۱۴]
پس از انتخاب خرس نیست برای رقابت شیر طلاییِ جشنوارهٔ فیلم ونیز، وزارت فرهنگ و ارشاد این فیلم را یک «سیاسی‌بازی [تا] یک فیلم سینمایی» خواند که «پروانه ساخت ندارد».[۱۵] کانون کارگردانان سینمای ایران در بیانیه‌ای پس از تبریک به کارگردان منتخب این جشنواره، خواستار رسیدگی «به درخواست ۱۹ صنف سینمائی و صدها سینماگر» و «بررسی هرچه سریع‌تر وضعیت این سینماگران و آزادی آنان» شد.[۱۶][۱۷]
گزارش‌شد که این دوره از جشنواره فیلم ونیز به طرز قابل‌توجهی تحت تأثیر دستگیری و محاکمه جعفر پناهی قرار گرفت؛ دبیر هنری این جشنواره، آلبرتو باربرا، پس از اعلامِ فیلم‌های این دوره در یک رویداد رسانه‌ای خواستار آزادی کارگردانان پناهی، رسول‌اف و آل‌احمد شد.[۱۵] او بعداً از «تمام فیلم‌سازان و سایر اشخاص سرشناس» خواست تا برای اعتراض به دستگیری پناهی و ابراز همبستگی با تمام افراد از سراسر جهان که به همین شکل با آزار و اذیت مواجه شده‌اند، به یک فلش ماب بپیوندند که پیش از اکران فیلم در ۹ سپتامبر ساعت ۱۶:۳۰ در سالن سینمای پالازو دل سینما روی فرش قرمز برگزار شد.[۱۸][۱۹][۲۰] در این فلش ماب صدها نفر از جمله آلبرتو باربرا، جولیان مور، ماریانو کوهن و لئوناردو دی کوستانزو شرکت کرده و به دستگیری جعفر پناهی، روی فرش قرمز پیش از اکران فیلمش، اعتراض کردند.[۲۱]
خرس نیست در ژوئیه ۲۰۲۲ برای رقابت شیر طلایی در هفتاد و نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ونیز انتخاب شد.[۱۵] پوستر رسمی فیلم در ۷ سپتامبر در آن جشنواره رونمایی شد،[۲۲][۲۳] و فیلم برای نخستین بار با عنوان بین‌المللی «No Bears» در ۹ سپتامبر به نمایش درآمد.[۲۴]
نمایش دیگری از این فیلم در سپتامبر ۲۰۲۲ برای جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شد.[۱۰]
جعفر پناهی با فیلم خرس نیست برای دومین بار برای دریافت شیر طلایی، جایزهٔ اصلی جشنواره فیلم ونیز، به رقابت پرداخت. او این جایزه را نخستین بار برای فیلم دایره (۲۰۰۰) دریافت کرد. خرس نیست برندهٔ جایزه ویژه هیئت داوران بخش رقابت اصلی این جشنواره شد؛ این جایزه در غیاب کارگردان توسط بازیگرانِ فیلم مینا کاوانی و رضا حیدری دریافت شد.[۳۵]
Einige Kritiker bezeichneten "No Bears" am Samstagmorgen als Panahis bis dato bestes Werk.